Aday belirlemek için ön seçim sürecinin başladığı Amerika’da seçim tarihi yaklaşıyor. ABD’deki başkanlık yarışında Cumhuriyetçi Parti’de Lider Donald Trump bir sefer daha aday gösterilecek. Pekala seçimler ne vakit?ABD başkanlık ABD seçimlerinde kimler aday oldu? seçiminde Trump’ın rakibi kim?
ABD SEÇİMLERİ NE VAKIT?
2020 ABD Başkanlık Seçimleri: 3 Kasım, Salı
Tıpkı gün, 435 sandalyeli Temsilciler Meclisi’nin tamamı için de oy kullanılacak.
ABD BAŞKANLIK SEÇİMİNDE TRUMP’IN RAKİBİ KİM?
Lider Donald Trump’ın rakibi Demokrat Parti’den eski Lider Yardımcısı Joe Biden.
ABD SEÇİMLERİNDE KAZANAN NASIL MUHAKKAK OLACAK?
ADAYLARIN BELİRLENMESİ
ABD başkanlık seçimlerine katılan her siyasi parti lider adayını kendi içinde belirler. ABD Anayasasında bu aday belirleme sürecini düzenleyen hiçbir karar bulunmamaktadır. Lakin yıllar boyunca partiler tarafından bu süreci düzenleyen birtakım gelenekler ortaya çıkmıştır. ABD’nin iki büyük partisi olan Demokratik Parti ve Cumhuriyetçi Parti lider adaylarını ön seçimler yoluyla belirler. Bu ön seçimler eyaletlere nazaran Primary yahut Caucus usulüyle yapılır. Primary sistemi partinin taraftarı olan her ABD yurttaşına açık olan seçimlerdir. Caucus usulü ise fakat partinin kayıtlı üyelerine açıktır.
Ön seçimler uzun bir süreç boyunca gerçekleştiği için adaylık yarışı boyunca adayların durumu değişebilmekte, bazen beklenmedik sürprizler ortaya çıkabilmektedir. Ekseriyetle birinci 2-3 ay içinde her partiden bir adayın başka adayların önüne geçerek üstünlük sağladığı gözlenir. Lakin 2008 başkanlık seçimleri üzere birtakım seçimlerde partinin adayının en son ön seçimlere kadar muhakkak olmadığı görülmüştür. ABD başkanlık sistemi liderlere ikinci bir defa seçilebilme imkânı vermektedir. Partiler kendi içlerinden seçilmiş liderleri ikinci bir sefer aday gösterme zorunda olmamalarına karşın klasik olarak bir periyot hizmet vermiş olan liderler partileri tarafından kolay kolay ikinci bir sefer aday gösterilirler.
Ön seçimler bittikten sonra Ağustos ayının sonunda ve Eylül ayı başında her parti bir kurultay yapar. Bu kurultayda her parti resmen adayını belirler. Günümüzde adaylar ön seçimler sonucu belirlendiği için bu kurultaylar daha fazla formaliteden ibarettir. Kurultaylar ABD’nin en büyük medya organları tarafından ABD halkına canlı olarak yansıtılırlar. 3-4 gün süren kurultaylar müddetinde her partinin ileri gelenleri (özellikle partinin üyesi olan eski ABD başkanları) konuşmalar yaparlar. Lider yardımcısı adayları seçimle belirlenmez. Lider adayı, lider yardımcısı adayını büsbütün kendisi belirler. Bu süreç ekseriyetle parti kurultayından çabucak evvel gerçekleşir. Kurultay, son gününde lider adayının bir konuşma yapmasıyla son bulur. Kurultayın bitmesiyle 2 ay kadar sürecek başkanlık seçimi kampanyası başlamış olur.
SEÇİCİLER KONSEYI
ABD başkanlık seçimlerinin sonucu ülke çapında adayların aldığı oy oranına nazaran değil de kazanılan seçiciler konseyi üyesi sayısına nazaran belirlenir. Seçiciler heyeti, başkanlık seçimlerinden çabucak sonra toplanan bir kurultaydır. Bu kurultaya her lider adayının kazandığı temsilciler katılırlar ve yapılan oylama sonucu ABD’nin lideri belirlenir. ABD başkanlık seçimleri bu seçiciler şurası üyelerinin belirlenmesi temeli üzerine kurulmuş bir sistemdir.
Seçime katılan her ABD yurttaşının oyu aslında desteklediği adayı seçmek için değil, adayı temsil edecek olan seçiciler heyeti üyesini belirlemek için kullanılır. Her eyalet kendi hissesine düşen sayıda seçiciler heyeti üyesi belirleyecektir. Her eyaletin seçiciler şurasındaki üye sayısı o eyaletin Senato ve Temsilciler Meclisindeki temsilci sayısının toplamına eşittir. Bu kurala tek istisna ABD’nin başşehri olan Washington kentidir. Washington, DC özel bir statüye sahiptir ve senatör yahut Temsilciler Meclisi üyeleri yoktur. Lakin kentte yaşayan seçmenlerin başkanlık seçimine katılabilmeleri için bu kente seçiciler konseyine en az üye gönderen eyaletle eşit sayıda üye gönderme hakkı verilmiştir. Porto Riko, Guam, Amerikan Samoası üzere ABD’ye bağlı toprakların sakinleri ABD başkanlık seçimlerinde oy kullanamazlar ve münasebetiyle da seçiciler şurasına üye gönderemezler. Eyaletler seçiciler konseyi üyelerini belirlemekte geniş bir serbestiye sahiptirler. Örneğin kimi eyaletlerde en yüksek oyu kazanan aday o eyaletin bütün seçiciler şurası üyelerini kazanmaktadır. Birtakım eyaletlerde ise seçiciler konseyini belirlerken nisbi temsil sistemi kullanılır.
Bu sisteme nazaran bazen ABD çapında öbür adaya nazaran daha az oy alan adayın başkanlığı kazanabilmesi mümkün olmaktadır. Örneğin 2000 ABD başkanlık seçimlerinde Demokratik Parti adayı Al Nazaran, Cumhuriyetçi Parti adayı George W. Bush’a nazaran 500.000’den fazla oy almasına karşın, George W. Bush kazandığı seçiciler konseyi üye sayısı ile 271-266 biçiminde bir üstünlük sağlayarak seçimi kazanmıştı.
Başkanlık seçiminin sonuçları seçimden sonraki Ocak ayında ABD Kongresi tarafından onaylanır. Seçimlerin sonucu konusunda bir uyuşmazlık çıkması halinde bu uyuşmazlığı ABD Kongresi tahliller. Seçimi kazanan lider ve lider yardımcısı seçimden sonraki birinci 20 Ocak günü öğlen saatinde vazifesi devralır.
Haberler.com
