İsveç Kraliyet Bilimler Akademisinden yapılan açıklamada, Charpentier ve Doudna’nın DNA zincirlerini kesmeye ve tekrar birleştirmeye imkan sağlayan “CRISPR/Cas9” siteminin geliştirilmesine katkılarından dolayı mükafata layık görüldüğü belirtildi. Açıklamada, “hayvanların, bitkilerin ve mikro-organizmaların DNA’larının çok hassas halde değiştirilmesine imkan sağlayan sistemin ömür bilimleri üzerinde ihtilal niteliğinde bir tesir yarattığı, kanserin ve kalıtsal hastalıkların tedavi etmeye yönelik umutlara katkı sağladığı” belirtildi.
BİLİNMEYEN MOLEKÜLÜN VARLIĞINI KEŞFETTİ
Fransız mikrobiyolog Emmanuelle Charpentier, “Streptococcus pyogenes” ismi verilen bakteri üzerindeki çalışmalarda, daha evvel bilinmeyen “tracrRNA” ismi verilen bir molekülün varlığını keşfetti. Charpentier, molekülün, virüsleri DNA’ları keserek etkisiz hale getiren, “CRISPR/Cas” ismi verilen bakterinin kalıtsal bağışıklık sisteminin modülü olduğunu gösterdi. Charpentier, keşfini 2011’de yayımladığı makaleyle bilim dünyasıyla paylaşırken, birebir yıl RNA üzerine geniş bilgi sahibi ABD’li biyokimyager Jennifer Doudna ile laboratuvar çalışmalarına başladı. Charpentier ve Doudna, çalışmalarında bakterinin “genetik makası” fonksiyonu gören molekülü laboratuvar ortamında tekrar yaratmayı başardı.
GENETİK ARAŞTIRMALARDA KULLANILIYOR
Ihtilal niteliğindeki bu deneyi akabinde bilim insanları bu genetik makasın tekrar programlamak üzere çalışmalar yürüttü. Molekül, virüs DNA’larını, hücre DNA’sından keserek ayırabiliyordu ancak Charpentier ve Doudna, molekülün DNA zincirini rastgele bir noktasına da tıpkı formda müdahale edebileceğini ispatladı. Charpentier ve Doudna’nın gerçekleştirdiği keşfin akabinde, CRISPR/Cas9 sistemi dünya çapında genetik araştırmalarda kullanılmaya başladı.
EMMANUELLE CHARPENTİER KİMDİR?
Emmanuelle Charpentier, 1968 yılında Fransa’da dünyaya geldi. Sorbonne Üniversitesinde biyokimya, mikro biyoloji ve genetik eğitimi alan Charpentier, ABD’de New York Üniversitesi ve Viyana Üniversitesinde klinik çalışmalar yürüttü. Charpentier, hala Almanya’da Max Planck Enstitüsünün enfeksiyon biyolojisi kısmının yöneticiliğini yapıyor.
JENNIFER DOUDNA KİMDİR?
Jennifer A. Doudna, 1964’te ABD’nin Washington kentinde dünyaya geldi. Ponoma Üniversitesindeki eğitiminin akabinde Harvard Tıp Fakültesinde doktora yaptı. RNA çalışmalarında uzmanlaşan Doudna, hala Kaliforniya Üniversitesinde öğretim üyeliği yapıyor. Charpentier ve Doudna, mükafatın yanı sıra 10 milyon İsveç Kronu (1 milyon 122 bin 45 dolar) para armağanını da paylaşacak.
Kaynak: Anadolu Ajansı / Emre Aytekin
Haberler.com
