Kısırlık sıkıntısının toplumda erkek ve bayanda eşit oranda görüldüğünü söyleyen Tüp Bebek Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Çağcıl Yetim, “Sperm hareketlerini hızlandıran besinlerden nar ve domates kısırlık riskini azaltır. Araştırmalar sistemsiz beslenen erkeklerde kısırlık riskinin fazla olduğunu göstermiştir.” dedi.
Uzmanlar halk ortasında ‘kısırlık’ olarak bilinen infertilite’nin, rastgele bir korunma olmaksızın sistemli cinsel bağa karşın çiftlerden biri ya da ikisinden kaynaklı sebeplerle bir yıl içerisinde çocuk sahibi olunamaması manasına geldiğini belirtiyor.
VM Medical Park Pendik Hastanesi Tüp Bebek Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Çağcıl Yetim, çeşitli nedenlerle menide hiç olgun sperm hücresinin bulunmaması olarak nitelenen ‘azospermi’ hastalarına baba olabilmek için umut olabilecek ROSI tekniği ile ilgili bilgiler verdi. Menide olgun sperm olmamasının kişinin doğal prosedürlerle çocuk sahibi olamayacağı manasına geldiğini kaydeden Tüp Bebek Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Çağcıl Yetim, yeni geliştirilen tedavi yolları sayesinde azospermi sorunu olan erkeklerin de çocuk sahibi olabileceğini söyledi. Dr. Öğr. Üyesi Yetim, Round Spermatid Enjeksiyonu (ROSI) formülünün azospermi sorunu yaşayan, menisinde ve Mikro TESE’de olgun ve hareketli sperm hücresi bulunmayan erkeklere, baba olabilmek için yeni bir umut olduğunun altını çizdi.
ENFEKSİYONLAR SPERM ÜRETİMİNİ BOZABİLİR
Azospermi’nin birçok nedeni olabileceğinin altını çizen Dr. Öğr. Üyesi Yetim, “Azospermi, sperm kanallarındaki tıkanıklık sonucunda yahut sperm üretimindeki bir bozukluğa bağlı olarak görülebilir. Tıkanıklığa bağlı olarak hastaların testislerinde sperm üretimi olmaktadır ama sperm iletim kanallarındaki tıkanıklık nedeniyle spermler meni ile dışarı atılamaz. Sperm üretimindeki bozukluğa bağlı hastalarda ise kriptorşidizm (inmemiş testis, testislerin doğuştan üstte kalması), genetik bozukluklar, hormon eksiklikleri, immünolojik nedenler (sperm hücrelerine karşı oluşan ve onları ortadan kaldıran antikor isimli unsurların varlığı), kimi enfeksiyonlar, testis tümörleri ve radyasyon üzere nedenlerle bedende sperm üretimi bozulabilir” halinde konuştu.
AZOSPERMİ NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Azospermi tedavisi için öncelikle azospermi nedeninin belirlenmesi gerektiğini söyleyen Dr. Öğr. Üyesi Yetim, hastaların yaşı, hormon analizleri ve fizik muayene bulgularının tedaviyi şekillendirdiğini vurgulayarak “Eğer hasta geçmişte vazektomi operasyonu olmuşsa, tedavisi cerrahi usulle bu durumun düzeltilmesidir. Hastada hormonal yetmezlik varsa, hormon tedavisi uygulanarak sperm üretimi sağlanabilir. Ayrıyeten besbelli varikosel varsa, varikoselin düzeltilmesi sperm üretimini başlatabilir ve hastanın yardımcı üreme teknikleriyle çocuk sahibi olması sağlanabilir” dedi.
Tedavi teknikleri konusunda da bilgiler veren Dr. Öğr. Üyesi Yetim, azospermi hastalarında tüp bebek tedavisi için gerekli olan spermin testislerden cerrahi süreç ile toplandığını ve bu sürece ‘Mikro-TESE’ ismi verildiğini söz etti. Mikro- TESE operasyonunda alınan örneklerin tıpkı anda laboratuvarda incelendiğini belirten Dr. Öğr. Üyesi Yetim, “Mikro- TESE operasyonunda sperm bulunduğunda sürece son verilir. Tıkayıcı olan azospermilerde, sperm elde etme oranı yüksek olup, cerrahi sırasında saptanabilmektedir. Tıkayıcı olmayan azospermilerde ise, sperm çıkma oranı hastanın durumuna nazaran değişiklik göstermekle birlikte yüzde 50 civarında olabilmektedir. Mikro-TESE süreci sırasında, operasyon mikroskobu aracılığı ile sperm üretebilecek olan kanalcıklar testis içerisinde saptanır ve bu bölgelerden örnekler alınır. Mikro-TESE sayesinde testisten çok küçük modüller alınarak testisin fazla ziyan görmemesi sağlanır ve sperm bulma bahtı artar” diye konuştu.
TÜP BEBEK TALIHI OLMAYANLAR İÇİN ÜLKÜ YÖNTEM
Birtakım azospermi hastalarında Mikro-TESE sürecinde olgun sperm olmayabileceğine değinen Dr. Öğr. Üyesi Yetim, bu durumda ise ROSI metodu ismi verilen yeni tekniğin devreye girdiğini vurgulayarak şöyle devam etti: “ROSI tekniği geliştirilmeden evvel bu türlü bir durumda hastanın tüp bebek prosedürüyle dahi çocuk sahibi olma talihi kalmıyordu. ROSI metodu, Mikro TESE’de olgun sperm bulunamadığı durumda, azospermi hastalarında yeni bir tedavi tahlili olarak karşımıza çıktı.”
ROSI tekniğinin erkekte hiç olgun sperm hücresi bulunamadığında uygulanan bir teknik olduğunun altını çizen Dr. Öğr. Üyesi Yetim; “ROSI tekniği tüp bebek tedavisi ya da öbür yardımcı üreme tedavilerinden sonuç alma talihi çok az yahut hiç olmayan hastalarda uygulanır. ROSI tekniğinin gebelik muvaffakiyetinin yaklaşık yüzde 10 civarında olduğu bilinmektedir. Bu teknik kendi hücreleri ile çocuk sahibi olmak isteyen, azospermi tanısı konmuş bireyler için günümüzde mevcut olan tek seçenektir” diye konuştu.
GÖBEKLİ ERKEKTE SPERM KALİTESİ AZALIYOR
Çocuk sahibi olmaya karar veren çiftlerde gebelik öncesi hazırlık sürecini en yanlışsız yaşayan tarafın bayanlar olduğuna dikkat çeken Dr. Öğr. Üyesi Yetim, “Hızlı ve sağlıklı hamilelik için çoklukla bayanlar beslenmesinden uyku nizamına kadar günlük hayatını tertibe sokar. Erkekler ise çoğunlukla birebir beslenme alışkanlıklarını sürdürmeye devam ederler. Lakin çok beklemeden çocuk sahibi olmak için erkeklerin de en az bayanlar kadar beslenmesine ve uyku nizamına dikkat etmesi gerekiyor. Araştırmalar sistemsiz beslenen erkeklerde kısırlık riskinin fazla olduğunu göstermiştir. Çok yağlı beslenmek, erkeklerde beyaz yağ dokusunu çoğaltarak kısırlık riskini artırıyor. Beyaz yağ dokusu, büyük ölçüde protein sinyallerini ve adipokin ismi verilen faktörleri salgılayan kıymetli bir endokrin organdır. Erkeklerde çok yağlı beslenmeye bağlı abdominal (karın çevresi) yağlanmanın fazla olması, peptid hormonunun fazla salgılanmasına ve bu hormonun yüksekliğinin de testosteron, FSH ve LH üzere üreme hormonlarının bariz oranda azalmasına neden olarak kısırlığa yol açtığı son yapılan araştırmalarda tespit edilmiştir” diye konuştu.
DOMATES SUYU SPERM HAREKETLİLİĞİNİ ARTIRIYOR
Sperm hareketlerini hızlandıran besinleri tüketmenin kısırlık riskini azalttığını söz eden Dr. Öğr. Üyesi Yetim, baba olmak isteyen erkeklere beslenme tekliflerini ise şöyle sıraladı: “Sperm hareketlerini hızlandıran besinlerden kimileri nar ve domatestir. Çok güçlü bir antioksidan içeren domateste bulunan likopen pigmenti, çocuk sahibi olma bahtını da artırıyor. 12 hafta boyunca günde 30 mg likopen içeren domates suyu (yaklaşık 320 gram domates suyu ) içen erkeklerin sperm hareketlerinin arttığı, beyaz kan hücrelerinin oranının düştüğü, böylelikle sperm hareket yavaşlığına bağlı erkek kısırlığını öbür antioksidanlara oranla daha fazla düzelttiği son yapılan çalışmalarda gösterilmiştir.
Likopenden yüksek meyve ve sebzeler ortasında birinci sırayı domates, karpuz, pembe greyfurt ve kuşburnu almaktadır. Domatesin pişirilmesi içeriğindeki likopen oranını artırır. Balık ve deniz eserleri tüketimi sperm sayısını ve kalitesini yükseltir. Bunların dışında nar ve nar suyu, yüksek oranda antioksidan içermesi nedeniyle sperm sayısı ve sperm hareketliliğini artırır. Ayrıyeten sığır eti ve dana karaciğeri tüketmekle günlük A vitamini, B12 vitamini, folik asit, selenyum ve çinko ihtiyacı karşılanmakta, böylelikle sperm kalitesi ve hareketliliği artmaktadır. Sperm sayısını ve hareketliliğini artıran öbür kimi besin unsurları; portakal, greyfurt, baklagiller, balık (somon vb.), kabuklu deniz eserleri, ceviz, fındık, badem, fıstık, ananas, yumurta olarak sayılabilir.”
– İstanbul
Kaynak: DHA
Haberler.com
