Negatif ve müspet tesirleri var
Covid-19 pandemisi ortaya çıktığından beri dijital platformların gerek seyahat pürüzleri yüzünden gerekse de eğitim sebepleri için daha fazla kullanılır olduğunu belirten Dr. Öğretim Üyesi Aylin Tutgun Ünal, “Zoom üzere uygulamalar görüntü arama ve sohbet platformu olarak kullanıcılarına meskenlerinin konforundan çıkmadan sohbet etme imkânı sunuyor lakin öte yandan dijital platformları kullanmanın olumlu ve negatif tesirleri bulunuyor. Tek bir temasla uygulamaya rahat erişim sağlayan bu programlar, epeyce kolay bir uygulama fakat başka taraftan bakıldığında insan bağlantısına negatif istikamette tesir ediyor. Zira bazen yüzler gizlenmiş oluyor ve yalnızca sesleri duyabiliyoruz” dedi.
Öğretmenler ve öğrenciler Zoom yorgunluğuyla karşılaştı
Bu programın neden olduğu yorgunluğun, gün boyunca çok sayıda canlı görüntü derse katılmaktan kaynaklı hissedilen bir durum olarak ortaya çıktığını söyleyen Ünal, “Zoom yorgunluğunun oluşumunda uzun mühlet tıpkı ortamda oturmak ve uzun müddetli hareketsiz kalma kaynaklı fizikî yorgunluk en önemli nedenler olarak görülebiliyor. Fizikî yorgunluk boyun ve omuz sertliği, göz yorgunluğu, bacak ve baş ağrıları halinde kendini gösteriyor. Öte yandan canlı aktifliklerin sayısı ve müddetine paralel olarak dinlemek, izlemek, not almak bunları zihinsel olarak işlemenin getirdiği bilişsel yük kaynaklı zihinsel yorgunluk da göz arkası edilmemelidir. Bu yorgunluk biçimi öğretmen ve öğrencilerin başa çıkmak durumunda oldukları yeni bir gerçeklik olarak kendini göstermeye başladı. Ayrıyeten nöro-anatomik açıdan da dikkat dağıtıcı bir sistem olduğunu söyleyebiliriz zira dopaminerjik sistemimizi etkiliyor” tabirlerini kullandı.
Ekstra zihinsel gayret da gerektiriyor
Dr. Öğretim Üyesi Aylin Tutgun Ünal, ‘Görüntülü etkileşimlerde yüz sözleri, sesin tonu ve perdesi ve beden lisanı üzere kelamlı olmayan ipuçlarını ve bunların beraberindeki hisleri doğal etkileşimde olduğu üzere ekrandan almak mümkün görünmüyor’ dedi ve kelamlarına şöyle devam etti:
“Bu nedenle konuşulanları sözel olamayan ipuçları olmadan işlemek için daha çok gayret harcamak, bunlara daha fazla dikkat etmek çok fazla güç gerektiriyor. Yüz sözleri ve jestler net olarak görülemediğinde, konuşulan sözlere daha güçlü bir bağımlılık ve dikkat yorucu oluyor. Bunun yanı sıra internet kontağı ne kadar iyi olursa olsun imaj ve sesin 1-2 saniye gecikmeli gelmesi de izlenenlerin işlenmesi için gerekli bilişsel çabayı artırıyor. Ayrıyeten bu gecikmeler yanlış ya da eksik empati kurmaya neden olabilmektedir. Bütün bunların ekstra zihinsel efor manasına geldiğini söyleyebiliriz. Bu efor ekran yorgunluğunun değerli ölçüde zihinsel yorgunlukla ilgili olduğunu gösteriyor. Kelam konusu çevrimiçi toplantı yorgunluğu yalnızca Zoom ile sonlu değil, birçok öbür uygulamayı-Google Hangouts, Skype, FaceTime ve gibisi uygulamaları da kapsıyor.”
Şahısları sohbete odaklanmaya zorluyor
“Zoom yorgunluğunun tarifi ise yorgunluk, telaş ve tükenmişlik üzere hislerin bir sanal platformun irtibat için çok kullanımından sonra ortaya çıkması olarak açıklanabilir” diyen Dr. Öğretim Üyesi Ünal, “Kişileri sohbete çok odaklanmaya zorlayan bir tecrübe olduğu için son vakitlerde çok merak edilen bir mevzu haline gelen zoom yorgunluğu, gündemi kaçırmamak için kameraya bakma davranışında bir mühlet sonra zorlanmalar yaratıyor. Nasıl ki günlük hayatta daima birinin yüzüne bakılması hem kişiyi hem de karşısındakini rahatsız etmekte ve yorgunluk vermekteyse zoom için de durum böyledir” dedi.
Yüzyüze irtibat daha fazla ödül manasına geliyor
Dr. Öğretim Üyesi Aylin Tutgun Ünal, ‘En temel açıdan bakıldığında görüntü konuşmalarında daha fazla konsantre olmamız gerekiyor’ dedi ve kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Çünkü kelamlı olmayan işaretleri anlamak, ses tonuna nazaran ve beden lisanına nazaran karşımızdakinin ne demeye çalıştığını manalandırmak kolay değil. Ayrıyeten ruhen oradayız lakin bedenen değiliz. Bunun yarattığı uyumsuzluk durumu karışık hislere ve yorgunluğa sebebiyet veriyor. Öncelikle, zihinsel yorgunluk kavramına değinmek gerekir. Zihinsel yorgunluğun temel ruhsal altyapısında ödül-maliyet tahlili vardır, beynimizde bilinçaltında gerçekleştirdiğimiz bu tahlile nazaran her davranışımızı bu biçimde tahlil ederiz. Ödül ve yorgunluk ortasındaki irtibat da burada devreye giriyor. Dopaminerjik sistemimizdeki aktivasyon mükafatla temaslıdır ve bizim sübjektif olarak uyarılmamızı, güç artışını ve motivasyonumuzu güdüler. Bu da yorgunluğun tam karşıtıdır. Bu noktada, kâfi ödül olmamasının Zoom yorgunluğuna iten bir ruhsal altyapı olup olmadığı tartışılabilir. Yapılan araştırmalara nazaran yüz yüze etkileşimler görüntü bazlı etkileşimlere kıyasla beynimizdeki ödül alanlarının daha fazla aktive olmasına sebep olmaktadır. Münasebetiyle daha fazla yüz yüze bağlantı daha fazla ödül manasına gelmekte bu da sübjektif uyarılmaya kıyasla yorgunluğu azaltmaktadır.”
Yorgunluk, tasa ve odak yoksunluğuna yol açıyor
Zoom yorgunluğuna yalnızca ruhsal açıdan değil, fizikî ve zihinsel açıdan da yaklaşılması gerektiğinin altını çizen Dr. Öğretim Üyesi Aylin Tutgun Ünal, “Çünkü bu yorgunluk hem zihinsel hem ruhsal hem de fizikî bir yorgunluktur ve tedavi planı da bunları gözden geçirerek yapılmalıdır.Son vakitlerde çalışılan bir alan haline gelmeye başlayan zoom yorgunluğunun semptomları; fizikî yorgunluk, korku, odak yoksunluğu, bilgi saklamada eksiklik, konut içi ajitasyon, aile üyeleri ile çatışma, genel üretkenlik kaybı, tüm teknolojiye karşı genel endişe ve keder hissi olarak açıklanıyor” dedi.
Zoom yorgunluğuna karşı neler yapılabilir?
Dr. Öğretim Üyesi Aylin Tutgun Ünal, Zoom yorgunluğu karşısında yapılabilecekleri şöyle sıraladı:
Zoom’dan çıkman gerektiğinde ilişkiyi kes.
Sanal buluşmalar ortasında kendine vakit ayır. O sırada yapmak istediğin şeyleri yap. Arkadaşınla buluş, dışarı çık ve hava al. Gerçek bir etkileşime gir yahut kendinle vakit geçir.
Farkındalığı tecrübeyle. Yoga ya da meditasyon yap.
Kendine karşı ve çevrene karşı şefkatli ol. Güç bir periyottan geçtiğimizin fakat bunun sona ereceğinin şuurunda ol.
Günlük rutinler belirle ve bunlara sadık kal.
Öncelikle her vakit imajlı görüşme yapmamız gerekmiyor. İmajlı görüşmeye muhtaçlık duyulup duyulmadığı ya da iştirakçilerin kameralarını açmalarının gerekip gerekmediği noktasında iyi tahliller yapılabilir. Şayet tahlil size manzara paylaşımının gerekmediğini söylüyor ise telefondan görüşmeyi teklif edebilirsiniz.
Toplantıdan evvel toplantıyla ilgili notların paylaşılmış olması manzaralı görüşme gerçekleşeceği vakit toplantıya dair hazırlığın tamamlanmış olmasına yani odaklanmış bir halde başlamasını sağlayabilir.
Telefonunuzu sessize almak, mail bildirimlerinizi kapatmak üzere tedbirler görüşme esnasında odaklanmanızı sağlayabilir.
Yeni dijital savaş: Zoom Bombalaması
Zoom yorgunluğu dışında akademideki öğrencileri zorlayan bir öteki bahsin da ‘Zoom Bombalaması’ olduğuna dikkat çeken Dr. Öğretim Üyesi Aylin Tutgun Ünal, “Zoom bombalaması görüntü görüşme sırasında uygunsuz, pornografik ve ırkçı fotoğrafların görüşmeyi bölmesi olarak tanımlanabilir. Amerikan federal soruşturma ofisi bu bahiste okulları, kurumları ve toplumu uyardı ancak şimdi kalıcı bir tahlil bulunamadı. Zoom bombalaması önemli bir siber güvenlik meselesidir ve birebir vakitte ruhsal sonuçlar doğurabilir. Konsantrasyon kaybı, ruh hali bozulması ve gibisi problemler doğurabilir” diye konuştu.
Bekleme odasını ve giriş şifresini mecburî kılın
Dijital bir savaş bölümünün başladığına işaret eden Dr. Öğretim Üyesi Aylin Tutgun Ünal, rahatsız edici hareketlere karşı korunma tekliflerini şöyle sıraladı:
•Bekleme odaları ve giriş şifresi zarurî kılınmalı,
•Girişte iştirakçiler sessize alınmalı,
•Ses seviyesi konut sahibi tarafından ayarlanmalı,
•Sorular sohbet kanalı yoluyla iletiyle alınabilir,
•Sadece soru-cevap kısmında sesin açılması tercih edilmeli.
Kaynak: Bültenler
Haberler.com
