SIHHAT Bakanlığı’na bağlı Türkiye Sıhhat Enstitüleri Başkanlığı (TÜSEB) bünyesinde geliştirilen yeni Kovid PCR teşhis kitinin piyasaya çıkması için gün sayılıyor. Yeni varyantlardan etkilenmeyecek halde dizayn edilen ve doğruluk oranı yüzde 98’i bulan yeni PCR teşhis kitinde sonuç alma mühleti de yarı yarıya düşecek. Çok düşük virüs yüklerinde de gerçek sonuç verebilen teşhis kiti sayesinde hastalığın en erken evrede tespiti de mümkün olacak. TÜSEB Lider Yardımcısı Doç. Dr. Rabia Çakır Koç, yerli imkanlarla geliştirilen yeni PCR teşhis kitine dair ayrıntıları birinci defa Demirören Haber Ajansı ile paylaştı.
Pandeminin başından beri Türkiye genelinde teşhis merkezlerinin kurulması ve teşhis, ilaç, aşı üzere en hayati hususlardaki AR-GE faaliyetlerinin yürütülmesinde büyük katkı sağlayan Türkiye Sıhhat Enstitüleri Başkanlığı (TÜSEB) bünyesinde geliştirilen yerli PCR testi DiaKit’in AR-GE çalışmaları tamamlandı, piyasaya çıkması için gün sayılıyor. Kitin üretimi, Ankara’daki TÜSEB Aziz Sancar Araştırma Merkezi bünyesinde gerçekleştirilecek, öncelik Türkiye’nin gereksinimine yönelik olsa da, gerekirse etraf ülkelere de ihracatı mümkün olacak. TÜSEB Lider Yardımcısı ve Türkiye Biyoteknoloji Enstitüsü Lideri Doç. Dr. Rabia Çakır Koç, Demirören Haber Ajansı’na yaptığı açıklamada, yeni PCR teşhis kitinin tüm özelliklerini birinci kere anlattı.
“AR-GE’Sİ TAMAMLANMAK ÜZERE, PİYASAYA SÜRÜLMEYE HAZIR”
TÜSEB’in aslında pandeminin başından itibaren yalnızca teşhis kiti değil aşı ve ilaç konusunda da proje takviyeleri verdiğini anlatarak “Hem de şahsen süreçlerin içinde bulundu. Pandeminin başlangıcından itibaren, teşhis merkezlerinin çok süratli bir biçimde kurulması ve ülkede teşhis kapasitesinin artırılması noktasında kıymetli faaliyetlerde bulundu. Bu merkezlerin kurulması, sarf materyallerinin temini, aygıtların kurulması ve eğitim işçisinin buralarda istihdam edilmesini sağladı. Biyoteknoloji Enstitüsü bünyesinde de yerli teşhis kiti geliştirilmesi ile ilgili çalışmalar yapıldı. TÜSEB olarak AR-GE faaliyetlerini tamamlamak üzere olduğumuz teşhis kitimiz piyasaya sürülmeye hazır hale geldi” dedi.
MUTASYONLARDAN ETKİLENMİYOR, MÜHLET YARIYA İNİYOR MALİYETİ DÜŞÜRÜYOR
Yeni teşhis kitinin mevcut muadillerine göre pek çok avantajı olduğuna işaret eden. Doç. Dr. Koç, “Tanı kitlerinde tahlil mühleti çok değerlidir. Tahlil müddetinin kısa olması, hem kritik durumlarda hastaya çabuk karşılık verebilmek için, hem de mevcut altyapı ile daha fazla teşhis konulabilmesi ve kapasitenin artırılması için hayli kıymetli. Bunun dışında bir kıymetli avantajı da varyantlardan etkilenmiyor oluşu. Yaptığımız moleküler dizaynın, mutasyonlarda etkilenmeyen bir bölgede olması nedeniyle, şu ana kadar görülen varyantlarda, doğruluktan rastgele bir sapma olmadan olumluların müspet, negatiflerin de negatif olduğunu gösterdi. Ayrıyeten maliyetinin düşük olması, ülke için değerli bir yarar sağlayacak. Mevcut olanlara nazaran önemli oranda düşürüyor maliyeti. Her gün yüzbinlerce bireye test yapıldığını düşündüğümüzde, ülkeye önemli bir ekonomik yarar sağlaması da değer taşıyor” diye konuştu.
“YÜKSEK DOĞRULUK ORANI PANDEMİ İDARESİ AÇISINDAN ÖNEMLİ”TÜSEB bünyesinde geliştirilen DiaKit’in doğruluk oranının da epey yüksek olduğuna işaret eden Doç. Dr. Koç, kelamlarını şöyle sürdürdü: “Yüzde 98, yüzde 100 aralığında diyebiliriz doğruluk oranını da. Doğruluğun bu kadar yüksek olmasının sebebi, mutasyonlardan çok fazla etkilenmeyen bir alanın seçilmiş olması. PCR kitimiz bu dizaynı sayesinde şu ana kadar karşılaştığımız tüm varyantların teşhisinde olumluluğu yakalayabildi. Doğal hastalığın teşhisinin hakikat bir halde konulması, daha sonrasında hastalığının tedavisi ve pandemi idaresi açısından da epeyce kıymetli olacağı için yüksek doğrulukta olması, önemli bir avantaj. Biyoinformatik tahliller çerçevesinde de gelecek varyantlardan, yeni mutasyonlardan da etkilenmesini beklemiyoruz.”
“VARYANTI BELİRLEYECEK YENİ KİTLER DE GELİŞTİRİYORUZ”Yeni PCR kitinin hastada hangi varyantın bulunduğunu tespit etmediğini vurgulayan Doç. Dr. Koç, “Belli bir noktadan sonra olumlu bireyde hangi varyantın olduğu konusunda bir bilgi istendiğinde de, bununla ilgili AR-GE çalışmaları devam eden farklı projelerimiz var. Bir hastanın yalnızca olumlu ya da negatif olması değil, müspet olan hastanın hangi varyant ile enfekte olduğunun bilinmesi için yeni varyasyonlar, yeni teşhis kitleri geliştiriyoruz. AR-GE çalışmaları tamamlandıktan sonra üretimine yönelik planlamalarını da gerçekleştirdik. Böylece A’dan Z’ye, yani geliştirmeden üretime kadarki tüm etapları TÜSEB bünyesinde gerçekleştirilecek. Hem ülkemizin muhtaçlığını hem de tahminen etraf ülkelere bu kiti gönderebilecek kapasitelerde üretmemiz mümkün” dedi.
“TÜSEB BÜNYESİNDE FİYATSIZ EĞİTİMLER VERECEĞİZ”Pandeminin başından beri birçok yerli firmanın teşhis kiti geliştirdiğine ve hala de bu hususlarda çalıştığına değinen Doç. Dr. Koç, kelamlarını şöyle noktaladı: “Bu çalışmaların tamamı aslında çok değerli ülkemiz için. Zira gelecek pandemilerde, yeni enfeksiyon casuslarının ortaya çıkması kelam konusu olduğunda bir bilgi birikimi ve tecrübe oldu hem kamu kurumlarında, hem TÜSEB ve bu firmalarımızda. Bizim TÜSEB olarak kurduğumuz bir alt yapımız daha var. Bu altyapıda biyoteknolojik ilaçlar ve aşılara yönelik hem AR-GE merkezi olarak kullanılabilecek, hem de eğitimler verilebilecek. Bu eğitimler bilhassa lisans mezunlarına, lisans öğrencilerine, yüksek lisans ve doktora öğrencilerimize yönelik ve büsbütün fiyatsız olarak uzmanlar tarafından verilecek eğitimlerdir.”
– Karabulut
Demirören Haber Ajansı / Hasret Yurtçu Karabulut – Son Dakika Haberleri
Haberler.com
