Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Kıbrıs probleminin tahliline ait, “Bu sıkıntı ömür uzunluğu masraf mi? Gitmemesi lazım. Bir 50 sene daha federasyon için müzakere etmenin bir yararı var mı? Yok. Bu statükodan Rum kısmı faydalanıyor, KKTC halkı ise cezalandırılıyor. O nedenle bunu bir an evvel çözmemiz lazım.” dedi.
Çavuşoğlu, Memleketler arası Üniversiteler Kurulu ve Akdeniz Üniversitesi tarafından, Atatürk Konferans Salonu’nda düzenlenen “Doğu Akdeniz Çalıştayı”nda, Doğu Akdeniz’deki gelişmeleri ve problemleri tarihten günümüze kıymetlendirdi.
Memleketler arası sistemde büyük ülkelerin tek taraflı siyaset izlemesinin ne çeşit problemlere yol açtığını gözlemlediklerini belirten Çavuşoğlu, “Doğu Akdeniz’deki probleme baktığımızda, mevzuyu bilmeyen herkes diyor ki Avrupalı dostlarımız da o denli düşünüyor. ‘Siz birden gemileri gönderdiniz, sondaja, sismik araştırmalara başladınız. Bakan yardımcınız da sık sık helikoptere biniyor, gemilerin üstüne çıkıyor, orada gövde gösterisi yapıyor.’ Onların tabiriyle söylüyorum. Hasebiyle kriz bundan başladı. Meğer o denli değil. Bu sorun birden başlamadı. Doğu Akdeniz’in zenginlikleri var mı? Var. Denizin altında hidrokarbon zenginlikleri var. Balıkçılık her türlü zenginlik olabilir, yarın sudan güç üretecek teknolojiler de gelişiyor. Bunlar vesaire. Nasıl başladı? Bu sorunu daima birlikte buradan paylaşalım herkes faydalansın diyorum.” sözlerini kullandı.
Rum bölümü, Yunanistan ve bölgedeki kimi ülkelerin paylaşımdan yana davranmadığını belirten Çavuşoğlu, 2003’den 2011’e kadar Rum bölümünün Mısır, Lübnan ve İsrail ile hem Türkiye’nin hem de KKTC halklarının halklarını yok sayan dışlayıcı mutabakatlar yaptığını söyledi.
Çalıştayda, “Kıbrıs sorununun tahliline yönelik uğraşlar kapsamında gündemde olan BM toplantısına ait görüşleriniz nedir? sorusunu yanıtlayan Çavuşoğlu, Türkiye’nin Kıbrıs’ta hakça paylaşım olması için her türlü esnekliği gösterdiğini söz etti.
“Federasyon için müzakere etmenin manası yok”
Kıbrıs’ta 50 yıldır federasyon için müzakere edildiğine dikkati çeken Çavuşoğlu, “Annan Planı”nın aleyhte yürütülen kampanyalardan etkilenen Kıbrıs Rum halkının referandumdaki oylarıyla reddedildiğini hatırlattı.
Bakan olduğu günden buyana mesaisinin değerli bir kısmını Kıbrıs sıkıntısının tahliline ayırdığını lisana getiren Çavuşoğlu, bölgenin istikrarı için Kıbrıs’ın kıymetli ve stratejik bir bahis olduğunu vurguladı.
Rum tarafının Kıbrıs’ta paylaşımcı bir yaklaşım sergilemediğine işaret eden Çavuşoğlu, şöyle konuştu:
“Öncesinde gördük Rum kısmı, Kıbrıs Türk halkıyla rastgele bir şeyi paylaşmak istemiyor. Hidrokarbon probleminde olduğu üzere dönüşümlü başkanlık, güç paylaşımı üzere mevzularda Crans-Montana’da geri adım atmaya başladı. Siyasi eşitliğe prensip olarak evet diyor fakat masaya gelince somut teklifler gelince yok sayıyor. Bu sıkıntı ömür uzunluğu sarfiyat mi? Gitmemesi lazım. Bir 50 sene daha federasyon için müzakere etmenin bir yararı var mı? Yok. Bu statükodan Rum kesiti faydalanıyor, KKTC halkı ise cezalandırılıyor. O nedenle bunu bir an evvel çözmemiz lazım. Federasyon için bu kadar müzakere ettik, sonuç getirmedi, bundan sonra da getirmez. Siyasi eşitlik olmadı, siyasi eşitliğin olmadığı yerde egemenlik eşit olmaz.”
“Zaman kaybına bizim tahammülümüz yok”
Tüm bu bahisleri konuşmak için biz BM’ye beş artı bir gayri resmi toplantı yapmayı teklif ettiklerini aktaran Çavuşoğlu, “İki taraf, üç garantör ülke Türkiye, Yunanistan, Birleşik Krallık ve BM. Burada oturup konuşacağız, ne istiyoruz? Siyasi eşitlik, siyasi hâkim eşitlik temelinde bir tahlil. Bunu evvel müzakere etmemiz lazım burada anlaşırsak müzakereye başlamamız lazım. Laf olsun diye bir müzakereye başlayıp vakit kaybına bizim tahammülümüz yok.” tabirlerini kullandı.
“Bu müzakere olacak mı olmayacak mı?” sorusunu yönelten Mevlüt Çavuşoğlu, “Rum kısmı mazeret mi arayacak, AB’ye mi sığınacak, onu bilmiyoruz ancak hidrokarbon ve zenginlikler konusunda hakça paylaşım çok daha kolay, çabucak olabilir.” dedi.
Kapalı Maraş konusu
Son devirde gündemde olan Maraş konusuna dair yaklaşımlarına da değinen Çavuşoğlu, kapalı Maraş’ın yaklaşık 46 yıldır kapalı ve asker denetiminde olduğunun altını çizdi.
Orada birtakım şahısların ve vakıf mülklerinin olduğunu anımsatan Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, şöyle devam etti:
“Bazı ülkelerin Birleşik Kırallık’tan kraliyet ailesinin de mülkleri var. Hasebiyle bu mülkler 46 yıldır atıl duruyor. Biz de diyoruz ki evvel kamu alanı olan yerler açıldı, plaj ve ana yol. Artık ise envanter çalışması yapıyoruz. Mülkler kime ilişkin. Mülk sahipleri şimdiden teşekkür etmeye başladı. Rum vatandaşları bize teşekkür ediyor. KKTC idaresi teşekkür ediyor. Zira mülk sahipleri, dedeleri, anneleri, babaları vefat etmiş, ortada kalmış, orayı kullanmak istiyor tahminen de satmak istiyorlar. Mülkiyet hakkına hürmet duyarak buranın açılması, adanın refahı için yararlı olacak. En çok da mülk sahiplerine yarayacak. Memleketler arası hukuka uygun biçimde, mülkiyet hakkına saygılı, BM kararları dahil burayı açtığımızda mülk sahipleri çok keyifli olacak. Atıl bölge de adaya kazandırılmış olacak. Burada makûs niyet yok, büsbütün iyi niyet vet.”
“Pandemiyle gayrette milletlerarası sistem yetersiz kaldı”
Çavuşoğlu, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınıyla çabayı hatırlatarak salgın sürecinde milletlerarası sistemin yetersizliğini gördüklerini lisana getirdi.
Kovid-19’la gayretin iş birliği ve hakça paylaşımın kıymetini bir kez daha gösterdiğini vurgulayan Çavuşoğlu, “Bunu memleketler arası toplumda ‘gördük, görmedik’ ayrıyeten tartışabiliriz. Hatta başlangıçta en temel gereksinimlerin paylaşımı konusunda bile çok önemli krizler yaşandı. Birçok ülke öbür ülkelerin siparişlerini iptal etti. Biz Türkiye olarak her vakit olduğu üzere aktif birçok taraflılığı savunurken sorunların birlikte tahlilini de savunageldik. Öbür taraftan kendi gereksinimlerimizi karşılarken 156 ülkenin ve 11 milletlerarası örgütün tıbbi gereç muhtaçlıklarını büsbütün ya da kısmen karşıladık.” diye konuştu.
Sorunları birlikte çözmek istediklerine değinen Çavuşoğlu, bölgedeki sıkıntılara bakıldığında da problemlerin temel sebebinin paylaşmayı bilmemek, tüm kazanımları tek taraflı olarak kullanmaya çalışmak olduğunun görüldüğünü kaydetti.
(Bitti)
Kaynak: Anadolu Ajansı / Ayşe Yıldız
Haberler.com
