Adana 5. Sulh Ceza Hakimliği, koronavirüs salgını sürecinde devlet umumunda uygulanan sokağa çıkma yasaklarına uymayan vatandaşlara kesilen idari para cezasına ait dikkat çeken bir karar verdi. Duruşma, bir vatandaşa polis tarafından kesilen 789 liralık para cezasını, “idari yaptırım kararının ama mülki amir tarafından verilebileceği, polis tarafından sadece ihlale ait tespit tutanağı tutulabileceği” gerekçesiyle iptal etti. Bu karar hukukçular arasında “emsal karar olup olmadığı” hususunda tartışma yarattı.
CEZAYI DURUŞMAYA TAŞIDI
Adana’da bir vatandaş, koronavirüs salgını nedeniyle 23 Mayıs günü memleket umumunda akşam saat 17.00’den sonra uygulanacak olan sokağa çıkma yasağı öncesi markete giderek alışveriş yapmak istedi. Ama polis tarafından çevrilen vatandaş, 789 lira idari para cezası kesilerek meskenine gönderildi. Bunun üzerine vatandaş, avukatı aracılığıyla laf konusu idari para cezasına itiraz etti.
ADANA 5. SULH CEZA HAKİMLİĞİ CEZAYI İPTAL ETTİ
İtirazı pahalandıran Adana 5. Sulh Ceza Hakimliği de emsal niteliğinde bir karar vererek idari para cezasının iptaline hükmetti. Duruşmanın karar münasebetinde Umum Hıfzısıhha Kanunu’na nazaran idari para cezalarının mülki amir tarafından verildiği gösterildi.
Gerekçeli kararda; vilayetlerde valinin, ilçelerde ise kaymakamın, devleti temsil eden en yüksek kamu vazifelileri olarak hizmet yaptığı anımsatıldı. Yani duruşma kararına nazaran; polis, “sokağa çıkma ya da maske takmama yasağı üzere salgın sürecinde topluluk sıhhatini tehlikeye atan bir vatandaşın” yasaya karşıt aksiyonunu tutanakla tespit edecek, ceza ise valilik ya da kaymakamlık tarafından kesilecek.
“KOLLUK KUVVETLERİ YALNIZCA İHLAL TESPİTİ YAPABİLİR”
Kararda, “Bu kanunun ihlali durumunda kolluk vazifelilerinin fakat ihlal tespit tutanağı tutabileceği, itiraz konusu yaptırım kararının ise kolluk tarafından verildiğinin anlaşıldığı, bu nedenle yaptırım kararının hukuka ters olduğu” belirtildi.
1593 SAYILI UMUMİ HIFZISSIHHA KANUNU
Husus 294/ 2 Bu Kanunda yazılı olan idarî para cezaları mahallî mülkî amir tarafından verilir.
AVUKATLAR NE DEDİ?
Cezanın iptalini pahalandıran Avukat Bedia Teymur, “İdarenin her türlü hareket ve sürecine karşı Anayasa’nın 125. Unsuruna nazaran yargı yolu açıktır. Dolayısı ile kelam konusu maske takma cezasına karşı da belirlenen vade içerisinde itiraz edilebilir. Gerçekten Adana 5.Sulh Ceza duruşması bahisle ilgili çok müspet bir karar vermiştir” tabirlerini kullandı.
KARAR EMSAL NİTELİKTE Mİ?
Av. Bedia Teymur değerlendirmelerine, “Söz konusu duruşma kararı, emsal nitelikte denilemez zira idari süreçler;yetki, sebep, form, bahis ve gaye cephelerinden kanuna alışılmamış oldukları münasebetleriyle iptal edilir. Mezkur vakada bir yetkisizlik kelam bahsidir. Dolayısı ile Adana 5. Sulh Ceza Hakimliği, olması gerektiği üzere “yetki” münasebetini baz alarak iptal kararı vermiştir. Burada umumî bir süreç değil, yetkisiz merci tarafından yapılan süreç iptal edilmiştir. Kısaca bu karar “emsal bir karar” diyemeyiz. 2. olarak da kelam konusu karar mahallî mahkemece verilmiş, bir üst duruşma tarafından heniz onaylanmamıştır. Mahallî duruşma kararlarının her vakit için bir üst mahkemece bozulma ihtimali mümkündür. Dolayısı ile bu haliyle de; karar ’emsal niteliğindedir’ diyemeyiz” halinde devam etti.
2577 SAYILI İDARİ YARGILAMA ADABI KANUNU’NDA DAVA AÇMA MÜDDETLERI ŞU BIÇIMDE DÜZENLENMİŞTİR
Unsur 7/1. Dava açma müddeti, kişisel kanunlarında münferit vade gösterilmeyen hallerde Danıştay’da ve yönetim duruşmalarında altmış ve vergi duruşmalarında otuz gündür.
2. Bu müddetler; a) İdari uyuşmazlıklarda; yazılı bildirimin yapıldığı, b) Vergi, fotoğraf ve harçlar ile gibisi mali yükümler ve bunların artırım ve cezalarından doğan uyuşmazlıklarda: Tahakkuku öğrenime bağlı olan vergilerde tahsilatın; bildirim yapılan hallerde yahut bildiri konumuna geçen süreçlerde bildirinin; tevkif yoluyla alınan vergilerde istihkak sahiplerine ödemenin; tescile bağlı vergilerde tescilin yapıldığı ve yönetimin dava açması gereken bahislerde ise ilgili merci yahut yarkurul kararının yönetime geldiği; Tarihi izleyen günden başlar.
3. Adresleri muayyen olmayanlara hususî kanunlarındaki kararlara nazaran ilan yoluyla bildirim yapılan hallerde, şahsi kanununda bilakis bir karar bulunmadıkça mühlet, son ilan tarihini izleyen günden itibaren onbeş gün sonra işlemeye başlar.
4. İlanı gereken düzenleyici süreçlerde dava müddeti, ilan tarihini izleyen günden itibaren başlar. Ama bu süreçlerin uygulanması üzerine ilgililer, düzenleyici süreç yahut uygulanan süreç yahut her ikisi aleyhine birden dava açabilirler. Düzenleyici sürecin iptal edilmemiş olması bu düzenlemeye dayalı sürecin iptaline pürüz olmaz.
Haberler.com