Her geçen gün sıklığı artan alerji cinslerinden biri de besin alerjisi. Çocuk Sıhhati Marazları ve Çocuk Alerji Kompetanı Prof. Dr. Hülya Ercan Sarıçoban, günümüzde her 17 bebekten 1’inde besin alerjisi görüldüğünü belirtti.
Alerjik yürüyüşün birinci ortaya çıkış formu olarak kabul edilen besin alerjisinde genetik faktör son aşama kıymet taşıyor. Yatkınlığı olan kimseler alerji yapacak bir besinle karşılaştığında besin alerjisi belirti vermeye başlıyor. Ebeveynleri alerjik olan çocuklarda alerji ortaya çıkma ihtimali ise yüzde 60’lara kadar yükseldiği görülüyor. Prof. Dr. Hülya Ercan Sarıçoban, lakin günümüzde anası yahut babası alerjik olmayan bebeklerde de alerji görüldüğüne işaret etti. Bu noktada alerjiye yatkınlığı en çok endüstriyel gelişmişlik, etraf kirliliği, hazır azıklar, ek hususları ve deterjanların içindeki kimyasalların birinci duyarlanmada tesirli olduğunun düşünüldüğünü söyledi.
BIRINCI BELİRTİLER BEBEK 2-3 AYLIKKEN ÇIKIYOR
Besin alerjisi için ana ya da babada rastgele bir alerjik hastalık olması yerinde bir risk faktörü. Yani ana yahut baba besin alerjisi olmasa bile öteki bir biçimde astım, alerjik nezle, atopik dermatit üzere her hangi bir alerji illeti taşıması çocukta besin alerjisi gelişmesi için risk oluşturuyor. Besin alerjisi gelişebilmesi için bebeğin alerji geliştireceği besinle bir müddet karşılaşıp, bir hassaslaşma süreci geçirmesi gerektiğini söyleyen Yeditepe Üniversitesi Kozyatağı Hastanesi Çocuk Sıhhati Marazları ve Çocuk Alerji Mütehassısı Prof. Dr. Hülya Ercan Sarıçoban birinci belirtilerle ilgili şunları anlattı:
“İlk defa yenilen bir besine acilen reaksiyon gelişmez. Bebek alerjik olduğu besini ya hazır formüla mamalar yolu ile yahut ananın yedikleri besinlerin alerjenlerinin ana sütü ile alınması yolu ile duyarlanır. Bu nedenle bebek doğar doğmaz besin alerjisi olmasını beklenmez. Umumiyetle 2-3 aylıktan sonra besin alerjisi belirtilerini görülmeye başlar. Daha sonraki devirlerde hayatın rastgele bir vaktinde besin alerjisi gelişebilir.”
EN ÇOK HANGİ BESİNLER ALERJİ YAPIYOR?
Bebekler en çok ana sütü yahut mama ile beslendikleri için en çok ana sütündeki yahut mamadaki inek sütü proteinlerine karşı alerji geliştiğini söyleyen Prof. Dr. Hülya Ercan Sarıçoban alerji yapan diğer besinler konusunda şu haberleri verdi:
“Bir yaşından evvel gelişen bir öbür alerji ise yumurta proteine mukabildir. Bunların dışında az da olsa buğday, soya, balık, kuruyemişlere de reaksiyon verebilirler. Bebek büyüdükçe fındık, konum fıstığı, susam, ceviz üzere kuruyemişlere reaksiyon vermeye başlarlar. Daha büyük çocuklar bilhassa polen alerjisi olanlarda polenle çapraz reaksiyon yapabilen zerzevat, meyveler ile duyarlanma görülebilir. Sonuçta her yaşın öne çıkan bir alerjik besini vardır. Gelgelelim bazen bu genellemelerin dışında da alerjiler görülebilir. Her besinin bebeğe tattırılma vakti değişik olduğu için alerjinin de ortaya çıkması o devrana nazaran değişiklik gösterebilir.”
ŞİKAYETLER DİRENÇ GÖSTEREBİLİYOR
Besin alerjisi belirtileri birinci olarak deri yahut sindirim sisteminde belirti vererek kendini gösterdiğini söyleyen Çocuk Sıhhati Illetleri ve Çocuk Alerji Bilirkişisi Prof. Dr. Hülya Ercan Sarıçoban, çocuklarda ortaya çıkabilecek öteki belirtileri şöyle sıraladı:
“Deride kaşıntı, kuruma, döküntü ile giden atopik dermatit (egzama) yahut ani gelişen ciltte kabarık kaşıntılı kızarıklıklar (ürtiker, kurdeşen) formunda birinci belirtilerini gösterebilir. Birtakım çocuklarda huzursuzluk, mütemadi ağlama, kilo alamama, kanlı-mukuslu kaka yapma, kusma, inatçı pişik yahut inatçı kabızlık üzere belirtilerin biri yahut birkaçı bir arada olabilir. Daha küçük bir kümede ise tekrar eden hırıltılı teneffüs, hışıltı, nefes darlığı, inatçı öksürük, bronşit, bronşiolit üzere ataklar izlenebilir. Kimi bebeklerde inatçı bir burun tıkanıklığı eşlik edebilir. Velev ani gelişen alerjik şok ile de birinci belirtisi görülebilir. Birinci şikayetleri aileler çabucak alerjiye bağlamazlar. Alerji besin alındığı sürece devam ettiği ve velev bazen besin kesildikten haftalar sonrasında fakat düzebilir. Bu nedenle alerjide şikayetler inatçıdır ve tedaviye direnç gösterir yahut düzelir kısa bir mühlet sonra tekrarlar. Bu biçimde olduğunda bir şeylerin aykırı gittiği anlaşılır ve alerjiye yönlendirilir.”
TEDAVİ SABIR GEREKTİRİYOR
Çocuklarda besin alerjisi tanısında büyük orantıda hasta hikayesinden yararlanıldığını belirten Prof. Dr. Sarıçoban, “Bununla birlikte testlerle de tanı katılaştırılarak tedaviye geçiliyor. Besin alerjisinde temel kural alerjik olunan besinin diyetten çıkarılmasıdır. Bir besinin vücuttan atılması yaklaşık 3 hafta sürer. Hastanın alerji durumuna nazaran diyet formu ayarlanır. Örneğin bazen ana diyet yapmazken ana sütünde reaksiyon olmaz ama o besini bebek bölgeyse reaksiyon çıkabilir. Bu durumda anaya diyet yaptırmaya gerek yoktur ve bebeğin diyet yapması kafidir. yahut bazen bir besinin fırınlanmış yahut mayalı formu tolere edilirken daha az süreçten geçmiş yahut çiğ hali tolere edilemez bu durumda da diyet düzenlenir. Bundan sonraki şama besinin reaksiyon verdiği sisteme ek destek tedavisidir. Örneğin atopik dermatitte yara taraflarına ve kuruyan cilde kremler düzenlenir. Kurdeşende alerji şurup yahut damlaları eklenir. Astımda nefes açıcılar kullanılabilir. Ayrıyeten diyet yapılan besinin oluşturacağı vitamin, mineral yahut diğer besin takviyeleri verilir” tabirlerini kullandı.
DEDEKTİF ÜZERE ARAŞTIRILMALI
Besin alerjisinin uzun süren lakin çoklukla düzelen bir durum olduğunu lakin öncelikle sabırlı olmak ve morali bozmamak gerektiği konusunda ailelere tekliflerde bulunan Sarıçoban, “Neden olan alerjen acilen saptanamayabilir. Bir dedektif üzere hangi besinin ne reaksiyon verdiği teması araştırılması gerekir. Bazen ise besin alerjisi dermatoloji, çocuk gastroenteroloji, diyetisyen, çocuk tabibi, aile tabibi, hoca, mektep ve ailenin birlikte yürütmesi gereken bir süreç halini almalıdır. Bu ekibin birlikte birbiri ile muhaberede olması en tesirli tedaviyi sağlar” diye konuştu.
HER BESİNİN KENDİ GÜZELLEŞME VADESI VAR
Prof. Dr. Hülya Ercan Sarıçoban’ın verdiği habere nazaran, süt, yumurta üzere birçok alerjilerin birçok çocuk büyüdükçe düzeliyor. Örneğin süt alerjisi 3 yaş, yumurta alerjisi 5 yaş üzere çok yüksek orantıda geçtiği gözleniyor. Fakat, kuruyemiş, balık ve kabuklu deniz eserlerine karşı olan alerji kalıcı olma eğilimi gösteriyor. “Yani her besinin kendi iyileşme süreci ve hikayesi vardır. Lakin çoğunlukla düzelir” diyen Çocuk Sıhhati ve Marazları Kompetanı Prof. Dr. Hülya Ercan Sarıçoban, “Ayrıca besin yetersizliği diyeti tam ayarlanmaz ise kalsiyum, D vitamini, B vitamini eksikliğine bağlı problemlere neden olabilir. yahut iyi tedavi edilemeyen deri enfekte olabilir. Besine bağlı astım denetim edilemez ise tekrarlayan astım atakları ve bazen pnomonilere neden olabilir” diye konuştu.
Kaynak: DHA
Haberler.com
