Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu ve Birtakım Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Genel Şurasında kabul edilerek maddeleşti.
Yasaya nazaran, Kıymetlendirme Konseyinde, teknoloji konusunda faaliyet gösteren kurum, kuruluş sayısı artırılacak. Müracaatları pahalandırmak üzere Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı temsilcisi başkanlığında, Hazine ve Maliye Bakanlığı, Etraf ve Şehircilik Bakanlığı, Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı, YÖK Başkanlığı, TÜBİTAK, TOBB, Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme Yönetimi Başkanlığı ve Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından belirlenecek teknoloji konusunda faaliyet gösteren, en az biri özel kuruluş olmak kaidesiyle iki kurum yahut kuruluştan birer temsilcinin iştirakiyle Kıymetlendirme Konseyi oluşturulacak. Kıymetlendirme Heyeti toplantılarına, genel müdür dışında yöneticiler de başkanlık edebilecek.
Bakanlık müsaadesi kuralı getiriliyor
Bölge ilanından sonra kurulacak yönetici şirketin, belirtilen yükümlülüklerine uygun faaliyet göstermesini temin için temel kontratı ile bu kontratta yapacağı değişikliklerin izlenebilmesi emeliyle Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı müsaadesi kaidesi getirilecek.
Teknoloji Geliştirme Bölgesi yönetici şirketi tarafından, bölge alanları dışında Kıymetlendirme Heyetinin kararı üzerine Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca müsaade verilmesi halinde kuluçka merkezi açılabilecek.
Teknoloji Geliştirme Bölgesi alanında zorlayan sebep halleri dışında faaliyetlerin bir yıl durması halinde Cumhurbaşkanının kelam konusu alanın ilanına ait kararı, karar ve sonuçlarıyla birlikte ortadan kalkacak.
Bölgede faaliyet gösteren girişimcilerin, projelerinin tamamlanma tarihinden itibaren yönetmelikle belirlenen kurallar dahilinde yeni bir proje sunmamaları ve yönetici şirkete iletmekle yükümlü oldukları bilgi ve dokümanları müddetinde vermemeleri halinde mukavele feshedilecek. Fesih ise tahliye nedeni sayılacak.
Teknoparklara AR-GE binası, makine, ekipman ve yazılımlara yönelik dayanak
Maddeyle teknoparklara yapılaşma için verilen dayanağın yanı sıra AR-GE binası, atölye ve buralarda yer alacak makine, ekipman ve yazılımlara yönelik takviyelerin verilebilmesi amaçlanıyor. Bölgelerde altyapı, yönetim binası, AR-GE binası, atölye ve kuluçka merkezi inşasıyla atölyelerde kullanılacak makine, ekipman ve yazılımlarla AR-GE ve yenilik faaliyetleriyle tasarım faaliyetlerini desteklemeye yönelik yönetici şirketçe yürütülen yahut yürütülecek kuluçka programları, teknoloji transfer ofisi hizmetleri ve teknoloji iş birliği programlarıyla ilgili sarfiyatlar, yardım gayesiyle bakanlık bütçesine konulan ödenekle sonlu olmak üzere karşılanabilecek.
Yasa, desteklenecek program alanlarından mezunların AR-GE çalışanı statüsünde olmadan da yönetici şirketlerde istihdam edilebilmeleri ve böylelikle bu programlardan mezunların istihdamının artırılmasını amaçlıyor. Bu kapsamda, Teknoloji Geliştirme Bölgeleri yönetici şirketlerinde kuluçka merkezi ve teknoloji transfer ofisi hizmetlerinde istihdam edilen desteklenecek programlar mezunu işçiye de takviye motamot uygulanacak. Bölgelerde yer alan firmalara, istihdam ettikleri doktora öğrencisi AR-GE çalışanı için 2 yıl mühletle ve stajyer istihdam edenlere, bakanlık bütçesine konulacak ödenekle sonlu olmak üzere takviye sağlanacak.
Girişimcilere kaide
1 Ocak 2022 tarihinden itibaren yıllık beyanname üzerinden istisna edilen karları fiyatı 1 milyon lira ve üzerinde olan gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri tarafından, bu fiyatın yüzde 2’si pasifte süreksiz bir hesaba aktarılacak. Aktarılması gereken meblağ yükümlülüğü, yıllık bazda 20 milyon lirayla hudutlu olacak. Bu fiyatın, süreksiz hesabın oluştuğu yılın sonuna kadar Türkiye’de yerleşik girişimcilere yatırım yapmak üzere kurulmuş teşebbüs sermayesi yatırım fonu hisselerinin satın alınması yahut teşebbüs sermayesi yatırım iştirakleri ya da bu kanun kapsamındaki kuluçka merkezlerinde faaliyette bulunan öbür girişimcilere sermaye olarak konulması kaide olacak.
Kelam konusu meblağın ilgili yılın sonuna kadar aktarılmaması durumunda, yıllık beyanname üzerinden istisna edilen çıkarlar meblağının yüzde 20’si, ilgili yılda yararlanılan gelir ve kurumlar vergisi istisnasına mevzu edilemeyecek. Bu fiyat nedeniyle vaktinde alınmayan vergiler vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın tarh edilecek.
Cumhurbaşkanı, bu meblağ ve oranları, birlikte ya da farklı ayrı sıfıra kadar indirmeye, beş katına kadar artırmaya yetkili olacak.
Teşviklerin mühleti uzatılıyor
Yönetici şirketlerin elde ettikleri çıkarlar ile bölgede faaliyet gösteren gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin münhasıran bu bölgedeki yazılım, tasarım ve AR-GE faaliyetlerinden elde ettikleri çıkarları, 31 Aralık 2028 tarihine kadar gelir ve kurumlar vergisinden müstesna olacak.
Kanunla Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde yer alan girişimcilerin üzerindeki istihdam yükünün azaltılması hedefleniyor. 31 Aralık 2028 tarihine kadar bölgede çalışan AR-GE tasarım ve takviye işçisinin bu vazifeleri ile ilgili fiyatları üzerinden taban geçim indirimi uygulandıktan sonra hesaplanan gelir vergisi; verilecek muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden vergiden indirilmek suretiyle terkin edilecek.
Gelir vergisi stopajı ve sigorta primi patron payına ait teşviklerden yararlanacak olan dayanak çalışanı sayısı, AR-GE ve tasarım çalışanı sayısının yüzde 10’unu aşamazken, toplam işçi sayısı 15’e kadar olan bölge firmaları için bu oran yüzde 20 olarak uygulanacak.
Bölgede yer alan işletmelerde, gelir vergisi stopajı teşvikine bahis edilen toplam çalışma müddetlerinin yüzde 20’sini aşmamak kaydıyla ilgili çalışanın, bölge dışında geçirdikleri müddetler de gelir vergisi stopajı teşviki kapsamında olacak. Bu oran Cumhurbaşkanı tarafından yüzde 50’ye kadar artırılabilecek.
31 Aralık 2028 tarihine kadar uygulanmak üzere, bölgede faaliyette bulunanlara Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından uygun görülen alanlarda gerçekleştirecekleri projelerin finansmanında kullanılmak üzere gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri tarafından sağlanan sermaye dayanakları, beyan edilen gelirin yahut kurum çıkarının yüzde 10’unu ve öz sermayenin yüzde 20’sini aşmamak üzere, ticari çıkarın ve kurum çıkarının tespitinde indirim konusu yapılacak. İndirim konusu yapılacak fiyat, yıllık olarak 1 milyon lirayı aşamayacak.
Projelerin finansmanında kullanılmak üzere gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri tarafından sağlanan sermaye takviyelerinin transferinden itibaren en az 4 yıl boyunca ilgili şirketlerde kalmaması, hisselerin satılması ya da yatırılan sermayenin kısmen ya da büsbütün geri alınması halinde indirim hasebiyle vaktinde tahakkuk ettirilmemiş vergiler, gecikme faiziyle tahsil edilecek.
Maddeyle şikayet ve itirazen şikayet müracaatlarının elektronik ortamda yapılabilmesi ve müracaatlarda süreç kolaylığı sağlamak üzere yordam ve asıllar belirlenmesi konusunda Kamu İhale Kurumuna yetki veriliyor.
Kanun, Türk Parasının Değerini Müdafaa Hakkında Kanun’da da değişiklik yapıyor. Bankalarca, mühleti içinde ilgili vergi dairesi başkanlıklarına/defterdarlıklara yahut vergi dairesi müdürlüklerine ihbar edilmeyen açık ihracat hesaplarının, yürürlük tarihinden itibaren 60 gün içinde ihbar edilmesi durumunda, bu süreçler için bankalar hakkında idari para cezası uygulanmayacak.
Bu karar, müddeti geçtikten sonra ihbar edilen fakat düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarih prestijiyle cumhuriyet savcılıklarına bildirim yapılmamış olan ihlaller için de uygulanacak. Fakat kelam konusu tarihte cumhuriyet savcılıklarına intikal eden lakin haklarında idari para cezasına karar verilmemiş süreçler için idari yaptırım kararı verilmeyecek. Karar verilmekle birlikte şimdi katılaşmamış yahut katılaşıp şimdi ödenmemiş olan idari para cezası kararları ortadan kalkacak, ödenmiş olanlar ise ret ve iade edilmeyecek.
(Sürecek)
Kaynak: Anadolu Ajansı / Meltem Öztürk
Haberler.com
