İsrailli arkeologlar tarafından gerçekleştirilen çalışmalarda, altından bile daha pahalı olarak kabul edilen mor boya bulundu. Deniz salyangozlarının salgı bezlerinin damıtılmasıyla elde edilen, MÖ 1570’e kadar uzanan bir vakitte Fenike’de icat edildiği iddia edilen “kraliyet” moru yahut “Sur” moru boya, antik dünyada saltanat ve servetle ilişkilendiriliyor, altından daha pahalı olduğu düşünülüyordu.
Bu boyanın Demir Çağı boyunca Doğu Levant’taki kumaşlarda kullanımına ait, Süleyman Mabedi’yle irtibatlı olanlar da dahil birçok Hıristiyan ve Yahudi metninde atıfta bulunulur.
DAHA EVVEL DİREKT HİÇBİR BİÇİMDE BULUNAMAMIŞTI
Independent Türkçe’de yer alan habere nazaran, öte yandan bilim insanları daha evvel yumuşakça kabuk kalıntıları ve çömlek kesimlerindeki mor izler dışında, bu saygın antik işleyimin direkt hiçbir bulgusuna rastlamamıştı. İsrail’in güneyindeki antik bakır üretim bölgesi Timna Vadisi’nden boyalı dokuma kumaşlarını inceleyen araştırmacılar, kraliyet moruna boyalı dokunmuş kumaş, püskül ve yün ipliği kalıntılarına rastladıklarında şaşkına döndü.
“ÇOK HEYECAN VERİCİ BİR KEŞİF”
Radyokarbon tarihleme metoduyla örneklerin yaklaşık MÖ 1000 yılına ilişkin olduğu doğrulandı. Bu devir Davut ve Süleyman’ın Kudüs’te konseyi olduğu düşünülen hanedanlarına denk geliyor. İsrail Eski Eserler Dairesi’nde organik bulguların küratörlüğünü yapan Dr. Naama Sukenik “Çok heyecan verici ve kıymetli bir keşif” diyerek şöyle devam etti: “Bu, Davut ve Süleyman’ın vaktinden bulunan, ender mor boyayla boyanmış birinci dokuma kumaş modülü. Antik çağlarda mor giyim soylularla, ruhban sınıfıyla ve doğal hanedan mensuplarıyla ilişkilendirilirdi. Morun süper tonu, renginin solmaması ve hammaddenin yumuşakçalarda eser ölçüde bulunması sebebiyle boyanın üretilmesinin zorluğu üzere etkenlerin tümü, bunu en pahalı boyalardan biri yaptı. Çoğunlukla altından daha maliyetliydi.”
“DAHA EVVEL RASTLAMAMIŞTIK”
PLOS One’da yayımlanan çalışmaya nazaran gerçek mor (argaman), Akdeniz’e has üç yumuşakça tipinde rektuma yakın noktada bulunan bir salgı bezinin, birkaç gün süren karmaşık bir damıtma sürecinden geçirilmesiyle elde ediliyordu. Dr. Sukenik şunları ekledi: “Bu yeni keşfe kadar, sırf yumuşakça kabuğu kalıntıları ve çömlek modüllerinde boya izlerine rastlamıştık. Demir Çağı’nda mor boya üretiminin olduğunu gösteren bulgular bunlardı. Artık birinci kere, 3 bin yıl kadar korunmuş boyalı kumaşlara ilişkin direkt bulgulara sahibiz.”
HAFRİYATLAR 2013’TEN BERİ DEVAM EDİYOR
Tel Aviv Üniversitesi arkeoloji kısmından Profesör Erez Ben-Yosef, büyük bir antik bakır madeni olan Timna’daki arkeolojik keşif hafriyatlarının 2013’ten beri aralıksız sürdüğünü söyledi. Bölgenin hayli kuru bir iklimi olduğundan, Demir Çağı’ndan -Davut ve Süleyman’ın zamanlarından- dokuma kumaşlar, sicimler ve deri üzere organik gereçleri korunmuş formda elde edebildik. Bu da İbrahimi periyottaki yaşama çok özgün bir bakış sunuyor.
Günümüzdeki petrolün Demir Çağı muadili bakır izabesi, sır üzere korunan ustalık seviyesinde üst düzey bir bilgi gerektiriyor, bunu bilen şahıslar o periyodun ileri teknoloji uzmanları kabul ediliyordu.
“ZENGİNLİK BİNALARLA GÖSTERİLMEMİŞTİR”
Haberler.com
