Yaşlılıkla birlikte gelen sıradan değişimlerin yanı sıra ilaç tasarrufunun, çoklu kronik marazların ve özgüven kaybının sürüş yeteneklerini değiştirdiğine dikkat çeken Gerontolog F. Sıla Ayan, “Yaşlıların şerit değiştirirken, trafiğe girerken, fren- gaz istikrarında, takip uzaklığında ve dikkat seviyesinde sorun yaşayabildiği biliniyor. Bu değişikliklerin yaşlıların sürüş yeteneklerini değerlendirmede hayati ehemmiyet arz ediyor” dedi.
“YAŞLI DOSTU ULAŞIM İMKANLARIMIZIN GELİŞTİRİLMESİ GEREKİYOR”
Yaşlıların düşük kilometrelerde ve yalnızca sıhhatle ilgili acil durumlarda araç kullanan acemi şoförler olarak algılandığını belirten İstanbul Gelişim Üniversitesi’nden Gerontolog Öğr. Gör. F. Sıla Ayan, “Bununla birlikte rastgele bir kaza durumunda daha kırılgan ve daha kolay yaralanabilir konumdalar. Münasip araç kullanma yeteneği kaybedildikten sonra ABD donelerine nazaran erkekler 6 bayanlar 10 yıl daha yaşadıkları düşünüldüğünde ya trafik kurallarımızın, ya ürettiğimiz araçların ya da yaşlı dostu ulaşım imkanlarımızın geliştirilmesi gerektiğini görüyoruz” dedi.
“YÜZDE 64 NISPETINDE KAVŞAK OLMAYAN ALANLARDA ÖLÜMCÜL KAZALAR GÖRÜLÜYOR”
Sürücülüğün bırakıldığı periyottan sonra yaşlılarda izolasyon görüldüğünü ve bu duruma bağlı patolojiler geliştiğini söz eden Gerontolog F. Sıla Ayan şunları söyledi; “Araç kullanamayan yaşlılar en çok yürüme yolunu tercih ediyor. Buna rağmen yürüme yoluyla ulaşımı gerçekleştiren bireylerde yüzde 64 orantısında kavşak olmayan bölgelerde ölümcül kazalar görülüyor. Bisiklet tasarrufunda genç yaşlarda gelişmeyen alışkanlıkların ve buna elverişli dizayn edilmeyen toplulukların yaşlılıkta değişmesini beklemek gerçekçi değil”
“DEMANS HASTASI YAŞLILARIN BIRDEN FAZLA ARAÇ KULLANIRKEN KAYBOLUYOR”
Kişisel ulaşım kartlarının ve mahallî pratiklerin ehil olmadığını tabir eden Ayan, “Yaşlılara yönelik yaygınlaştırılmış farklı hizmet modellerini organize edememek onları problemlerini kişisel çapta çözmeye itiyor. ABD olgularına nazaran Demans hastaları tanı aldıktan 3-4 yıl sonrasına dek araç tasarrufuna devam ediyor ve bu kitlede kaza riski sağlıklı yaşlılara nazaran iki kat fazla. Demans hastası yaşlıların birçok araç kullanırken kayboluyor ve bu durum umumiyetle ölümcül kazalarla sonuçlanıyor” diye konuştu.
Yaşlıların sürüş yeteneklerinin kıymetlendirilmesi hakkında konuşan Ayan, “Bu bahisle ilgili memleketimizde rastgele özgün bir düzenleme olmamakla birlikte ABD ve Avrupa’nın birçok memleketinde kullanılan resmi sürüş değerlendirmeleri ekseriyetle 45-60 dakika sürer ve kimselere trafiğe örtük ve açık ortamlarda yapılan sürüş testlerinin sonucunda 5 cins tavsiye verilir:
1. Kısıtlama olmaksızın araç tasarrufu
2. Kimi kısıtlamalarla (gece-gündüz, sürat, mühlet vs) araç tasarrufu
3. İlerleyici hastalık varlığında tertipli denetimlerle araç kullanımı4. Araç kullanmayı bırakmak5. Alternatif seyahat yardımları almak
Devletimizde de bu metotlardan yola çıkarak ulusal bir sistem geliştirilebilir” dedi.
– İstanbul
Kaynak: DHA
Haberler.com
