TBMM Umum Heyetinde, Hukuk Muhakemeleri Kanunu ile Kimi Kanunlarda Değişiklik Yapan Kanun Teklifi’nin 16 unsuru daha kabul edildi, bir unsur tekliften çıkarıldı.
Umumi Konseyde teklifin 2. kısmında konum alan 3 hususun kabul edilmesinin akabinde teklifin üçüncü kısmının tümü üzerindeki görüşmeler tamamlandı.
Kabul edilen önergeyle, “İhtiyati önlem kararı, yetkili yabancı devlet duruşması, hakem yahut hakem şurası nezdinde dava açılmasından evvel verilmişse, önlem talep eden, bu kararın uygulanmasını talep ettiği tarihten itibaren bir ay içinde esas hakkındaki davasını yetkili yabancı devlet duruşması, hakem yahut hakem şurası nezdinde açmak ve dava açtığına ait evrakı, kararı uygulayan memura ibrazla evraka koydurtmak ve karşılığında bir doküman almak zorundadır. Aksi halde önlem resen kalkar.” biçimindeki 44. hususu teklif metninden çıkarıldı.
Teklifin kabul edilen hususlarına nazaran, ihtiyati önlem talebinin reddi kararı gerekçeli olarak verilecek ve bu karara karşı kanun yoluna başvurulabilecek. Yüzüne karşı aleyhine ihtiyati önlem kararı verilen taraf da kanun yoluna başvurabilecek. Bu müracaatlar öncelikle incelenecek ve kesin olarak karara bağlanacak.
İhtiyati önlem kararının uygulanması, bu kararın, önlem isteyen tarafa bildirilmesi yahut bildirisinden itibaren bir hafta içinde talep edilecek. Aksi halde kanuni mühlet içinde dava açılmış olsa dahi önlem kararı bizatihi kalkacak.
Esas hakkında dava açıldıktan sonra, itiraz hakkında, bu davaya bakan mahkemece karar verilecek.
İhtiyati önlem kararının uygulanmasına ait emre uymayan yahut önlem kararına alışılmamış davranan kimse, ihlalin öğrenildiği tarihten itibaren 6 ay içinde şikayet edilmesi üzerine, 6 aya kadar disiplin hapsiyle cezalandırılacak.
Vazifeli ve yetkili duruşma, esas hakkındaki dava şimdi açılmamışsa ihtiyati önlem kararı veren duruşma; esas hakkındaki dava açılmışsa bu davanın görüldüğü duruşma olacak.
Şikayet olunana, şikayet dilekçesiyle birlikte duruşma gün ve saatini bildiren davetiye gönderilecek. Davetiyede, savunma ve delillerini duruşma gününe kadar bildirmesi ve duruşmaya gelmediği takdirde yargılamaya yokluğunda devam olunarak karar verileceği ihtar edilecek. Duruşmaya geldiğinde Ceza Muhakemesi Kanunu’nda belirtilen hakları hatırlatılarak savunması alınacak.
Taraflar, kararın bildirisinden itibaren bir hafta içinde karara itiraz edebilecek. İtiraz merci, bir hafta içinde kararını verecek, itirazı mekanında görürse işin esası hakkında karar verecek. İtiraz üzerine verilen karar kesin olacak. Bu kapsamda verilen disiplin mahpusu kararları katılaşmadan infaz edilemeyecek. Mutlaklaşan kararların infazı cumhuriyet başsavcılığınca yapılacak.
Önlem kararına münafi davranışın sona ermesi yahut önlem kararının gereğinin mekanına getirilmesi ya da şikayetten vazgeçilmesi halinde, dava ve bütün sonuçlarıyla bir arada ceza düşecek.
Disiplin hapsine ait karar, mutlaklaştığı tarihten itibaren 2 yıl geçtikten sonra alanına getirilemeyecek.
Tahkim yargılamaları
Delil tespitinin yapılmasından sonra tespit tutanağı ve varsa bilirkişi raporunun bir örneği mahkemece karşı tarafa resen bildiri olunacak.
Bir tahkim kurumu bünyesinde yapılan tahkim yargılamalarında hakem tarafından verilen karar, hakem yahut hakem şurası liderine ek olarak ilgili tahkim kurumu tarafından da taraflara bildirilecek. Kararın aslı, belgeyle duruşmaya gönderilecek, mahkemece saklanacak.
Aksi kararlaştırılmadıkça hakem kararının düzeltilmesi, yorumlanması yahut tamamlanmasında ek hakem fiyatı ödenmeyecek.
Ortam adliye duruşmalarının vazifeye başlama tarihinden evvel verilen kararlar hakkında istinaf yolu değil, temyiz ve tashihi karar yolu uygulanacak. Yer adliye duruşmalarının hizmete başladığı tarihten sonra verilen kararlar hakkında ise istinaf ve temyiz kanun yoluna başvurulabilecek; tashihi karar kanun yolu mülga kılındığı için bu yola başvurulamayacak.
Ödeme buyruğundaki müddet geçtikten ve borçlu itiraz etmiş ise itirazı kaldırıldıktan sonra mal beyanını beklemeksizin alacaklı haciz konulmasını isteyebilecek. Ama alacaklı dilerse haciz talebinde bulunmaksızın Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi üzerinden, bu sisteme entegre bilişim sistemleri vasıtasıyla borçlunun mal, hak yahut alacağını sorgulayabilecek. Sorgulama ahir Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi, varsa borçlunun mal, hak yahut alacağının mahiyeti ve detayı hakkında haber verecek ve bu durumda sistem üzerinden de haciz talep edilebilecek. Bu takdirde icra dairesi, tespit edilen mal, hak yahut alacağı, elektronik ortamda haczedecek.
Sorgulama ahir edinilen haberler hukuka ters olarak paylaşılmayacak. Sorgulama ve haciz süreçlerinin yürütülebilmesi için kamu kurum yahut kuruluşları ile Bankacılık Kanunu’nda tanımlanan kredi kuruluşları ve finansal kuruluşlar, Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi ile kendi sistemleri arasında entegrasyonu sağlayacak. Sorgulamanın cins, kapsam ve hududu ile gayri hususlar Adalet Bakanlığınca yürürlüğe konulan yönetmelikle belirlenecek.
İhtiyati haciz talebinin reddi kararı gerekçeli olarak verilecek ve bu karara karşı istinaf yoluna başvurulabilecek. Yüzüne karşı aleyhinde ihtiyati haciz kararı verilen taraf da istinaf yoluna başvurabilecek. Nahiye adliye duruşması bu müracaatları öncelikle inceleyecek ve verdiği karar kesin olacak.
Kanun teklifinin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç yıl mühletle Danıştay tetkik hakimliğine yapılacak atamalarda beş yıllık hizmet mühleti kuralı aranmayacak.
Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun, “Dosyanın Taraflar ve İlgililerce İncelenmesi” başlıklı unsuru, idari davalar hakkında da uygulanacak.
Kadastro duruşması kararlarına istinaf yolu
Kadastro duruşmasının yahut 30 günlük askı ilan müddetinden sonra kadastro öncesi nedene dayalı olarak açılan davalarda umumî duruşmaların verdiği kararlar ile orman kadastrosuna ait davalarda bu mahkemelerce verilen kararlara karşı, ölçü yahut bedele bakılmaksızın istinaf yahut temyize başvurulabilecek.
Ticaret duruşmalarında tek yargıçla görülebilen dava ve işlerin nakdî hududu 300 binden 500 bin liraya çıkarılacak.
Sulh hukuk ve asliye hukuk duruşmaları ile kişisel kanunlarla kurulan hukuk duruşmalarının yargı etrafı, vilayet ve ilçe hudutlarına bakılmaksızın Adalet Bakanlığının önerisi üzerine Yargıçlar ve Savcılar Kurulunca belirlenebilecek.
Bu yetkiyi sadece büyükşehir belediyesi bulunan vilayetler bakımından düzenleyen 2. fıkra yürürlükten kaldırılacak. Böylelikle kelam konusu salahiyet, tüm bölgeler için kullanılabilecek.
Meclis Başkanvekili Süreyya Sadi Bilgiç, kanun teklifinin 57. unsurunun kabul edilmesinin akabinde birleşime ara verdi.
Daha sonra kabul edilen Istişare Şurası teklifiyle, Umum Konseyin, 17 Temmuz Cuma günü toplanmamasına karar verildi.
Bilgiç, encümenin yanında olmaması nedeniyle birleşimi, 21 Temmuz Salı saat 15.00’te toplanmak üzere kapattı.
Kaynak: AA
Haberler.com
