Kovid-19 pandemisinin istihdama tesirlerinin azaltılması hedefiyle alınan önlemler kapsamında hazırlanan mini istihdam paketini içeren yasa teklifi TBMM Plan Bütçe Komitesi’nde dün akşam kabul edildi. Teklifin en çok tartışılan hususu işten çıkarma yasağının 30 Haziran 2021 tarihine kadar uzatılabilmesine imkan sağlayan unsuru oldu. Laf konusu düzenlemeye nazaran, 17 Ağustos’ta sona erecek işten çıkarma yasağı, her keresinde 3 aya kadar olmak üzere 2021 haziran ayı sonuna kadar uzatılabilecek. İşten çıkarma yasağı periyodunda patron yalnızca sınırlı vadeli iş ahdinin sona ermesi, iş yanının rastgele bir sebeple kapanması ve faaliyetinin sona ermesi, her türlü hizmet alımları ile prodüksiyon işlerinde işin sona ermesi hallerinde personelin işine son verebilecek. Patron yasak periyodunda istediği işçiyi fiyatsız olura çıkartabilecek. Fiyatsız olura çıkartılan çalışana günlük 39.24 TL nakdi fiyat desteği verilecek. Aylık nakdi fiyat desteği brüt 1.177 TL, net 1.168 TL olacak.
İŞTEN ÇIKARMANIN YASAK OLDUĞU DEVIRDE PERSONEL MUKAVELESINI FESHEDEMİYOR
Habertürk’ten Ahmet Kıvanç’ın haberine nazaran; İşten çıkarma yasağı bir yandan personelin işsiz kalmasını önlüyor lakin kimi durumlarda ise personelin aleyhine işliyor. Sıradanda personel, yazılı isteği olmadan fiyatsız müsaadeye çıkartılamaz. Çetinle fiyatsız olura çıkartılan personel bu durumu haklı fesih sebebi yaparak iş akdini feshettiğinde kıdem tazminatını alarak ayrılabiliyor. Lakin işten çıkarma yasağı devrinde fiyatsız olura çıkartılan personel bu durumu haklı fesih sebebi yapamıyor.
PATRONUN ÖNÜNDE EMEKÇIYI FIYATSIZ MÜSAADEYE ÇIKARMAK İÇİN BEIS YOK
Fiyatsız olura çıkartılan emekçi, sıradan fiyatı 2 bin 300 lira da olsa, 13 bin lira da olsa ayda yalnızca 1.168 TL nakdi fiyat desteği alabiliyor. Beğenilmeyen niyetli patronun çalışmak istemediği işçiyi kendi isteğiyle ayrılmaya zorlamak için fiyatsız müsaadeye çıkarmasının önünde yasal bir handikap bulunmuyor. Bu periyotta fiyatsız müsaadeye çıkartılmayı haklı fesih sebebi yapamayan emekçi, kendi istifa ettiğinde kıdem tazminatı alamıyor.
PERSONEL, FIYATSIZ PERIYODUNDA HİÇBİR İŞTE ÇALIŞAMAZ
Fiyatsız müsaade periyodunda personel hiçbir işte çalışamıyor. Yeni bir iş bulsa, kıdem tazminatını yakmamak ve işsizlik ödeneği hakkını kaybetmemek için ayrılamıyor. Personel ile patron karşılıklı anlaştığında patron kıdem tazminatı ödese bile bu kere de emekçi mümkün bir işsizlik durumunda işsizlik ödeneği alamıyor. Yeni başladığı işte üç ay sonra işsiz kaldığında işsizlik maaşı alma hakkını kaybediyor.
NİSAN, MAYIS AYLARINDA 1 MİLYON 358 BİN EMEKÇI FIYATSIZ MÜSAADEYE ÇIKARILDI
İşten çıkarma yasağı ve buna bağlı olarak fiyatsız müsaade pratiği 17 Nisan’da başladı. Nisan mayıs aylarında 1 milyon 358 bin personel fiyatsız müsaadeye çıkartıldı. Bu çalışanlara 1 milyar 701 milyon lira nakdi fiyat desteği verildi. 43 günlük mühlet için personel başına ödenen fiyat nisan mayıs aylarında 1.252 lira oldu.
Haziran ayında ise 1 milyon 705 bin emekçi fiyatsız olura çıkartıldı. Emekçi başına aylık 645 liradan yekun 1.1 milyar lira ödendi. 17 Nisan-30 Haziran periyodundaki yekun ödeme fiyatı 2.8 milyar lira olarak gerçekleşti.
GARO HAKLAN 38 LİRA GÜNLÜK FIYATA DİKKAT ÇEKTİ
HDP’li Garo Haklan, 1.7 milyon dolayındaki çalışanın mart ayından beri fiyatsız olurda olduğuna dikkat çekti. Haklan, bu personellerin günlük 38 lira fiyatla yaşadığını vurguladı. Haklan, çalışanların 3 ay buna dayanabileceğini lakin yasağın 2021 haziran ayına kadar uzatılması halinde 15 ay boyunca tahammül etmelerinin sıkıntı olacağını söz etti.
SENDİKALAR, EMEKÇILERE DE TEK TARAFLI FESİH HAKKI İSTEDİ
Türkiye Patron Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) Umumi Sekreteri Akansel Koç, encümendeki görüşmeler sırasında laf alarak, personel ile patronun karşılıklı anlaşarak ikale kontratı ile iş akdini sonlandırması halinin istisna tutulmasını istediklerini söyledi. TÜRK-İŞ temsilcisi Enis Bağdadioğlu Akansel Koç’un teklifini desteklediklerini belirtirken, işten çıkarma yasağının 15 aya yayılmasının, bu müddette düşük bir gelirle yaşamak zorunda kalan personeller açısından eza yaratacağını söyledi. Bağdadioğlu, nasıl patron tek taraflı olarak fiyatsız olura çıkartabiliyorsa, personelin de haklı nedenle iş akdini feshedebilmesine imkan sağlanmasını istedi.
BELEDİYELER, OLAĞANLAŞMA DESTEĞİNDEN YARARLANAMAYACAK
Kovid-19 hasebiyle çalışanlarına kısa çalışma yaptıran yahut fiyatsız müsaadeye çıkartan patronlara sağlanan olağanlaşma desteğinden yalnızca şahsi kesim patronları yararlanacak. Daha evvel kısa çalışma tatbikinden yararlanmış olan belediyeler ve kamu kurumlarına ilişkin öteki iş bölgeleri ise sıradanlaşma desteğinden yararlanamayacak.
RESTORAN VE KAFELER OLAĞANLAŞMA DESTEĞİNDEN YARARLANAMAYACAK
1 Temmuz 2020 tarihinden evvel kısa çalışma ödeneğine başvuran yahut personellerini fiyatsız olura çıkartan patron, personellerini yine çalıştırmaya başladığı takdirde ayda 868 TL prim desteğinden yararlanacak. İşler düzelmediği için faaliyete geçemeyen restoran, kafe ve öteki iş tarafları ise sıradanlaşma desteğinden yararlanamayacak.
Olağanlaşma desteği ayda 4 milyar lira olmak üzere, 3 ayda yekun 12 milyar liraya kadar ulaşabilecek. Encümen Lideri Lütfi Elvan, içtimadan evvel Aile Çalışma ve Toplumsal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk ile görüştüğünü, 12 milyar liranın maksimum fiyat olduğunu, varsayımlarının bu biçimde yapılacak harcamanın 6-7 milyar lira dolayında olacağını söylediğini aktardı.
Kısa çalışma ödeneği müddetinin kesimler bazında uzatılabilmesine imkan sağlayan bir düzenleme de komitede kabul edildi. Bu düzenlemeden yalnızca turizm kolunun yararlanması bekleniyor.
Haberler.com
