Şahidin, eksperin yahut uzmanın ses ve imaj nakledilmesi yoluyla bulundukları yerden dinlenilmesi için tarafların isteğinin bulunması gerekecek.
Yargı Islahatı Strateji Dokümanı kapsamında hazırlanan Hukuk Muhakemeleri Kanunu ile Kimi Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanuna nazaran, taraflar, ön inceleme evresinin tamamlanmasından sonra tahkikat ve kelamlı yargılama için duruşmaya davet edilecek.
Taraflara gönderilecek davetiyede belirlenen gün ve saatte geçerli bir özrü olmadan duruşmada hazır bulunmadıkları takdirde duruşmaya yokluklarında devam edileceği ve yapılan süreçlere itiraz edemeyecekleri bildirilecek. Tahkikatın sona erdiği duruşmada kural olarak kelamlı yargılamaya geçileceği fakat kelamlı yargılama için duruşmanın ertelenmesi halinde ayrıyeten taraflara davetiye gönderilmeyeceği belirtilecek. Tarafların kelamlı yargılama için belirlenen duruşmaya gelmemesi halinde yokluklarında karar verileceği konuları da davet yazısında ihtar edilecek.
Ses yahut manzara nakli yoluyla duruşmanın yapılması yöntemi yine düzenlenecek. Duruşma, taraflardan birinin talebi üzerine talep eden tarafın yahut vekilinin, tıpkı anda ses ve imaj nakledilmesi yoluyla bulundukları yerden duruşmaya katılmalarına ve yöntem süreçleri yapabilmelerine karar verebilecek.
Duruşma, tarafların isteği olmak kaydıyla; şahidin, uzmanın yahut uzmanın; tarafların üzerinde serbestçe tasarruf edemeyecekleri dava ve işlerde ilgililerin birebir anda ses ve manzara nakledilmesi yoluyla bulundukları yerden dinlenilmesine karar verebilecek.
Duruşma, fiili pürüz yahut güvenlik sebebiyle duruşmanın vilayet sonları içinde öteki bir yerde yapılmasına, yargı etrafı içinde yer aldığı bölge adliye duruşması adalet komitesinin uygun görüşünü alarak karar verebilecek.
Islahın vakti ve formuna ait yapılan değişiklikle ıslah, tahkikatın sona ermesine kadar yapılabilecek. Yargıtayın bozma kararından yahut bölge adliye duruşmasının kaldırma kararından sonra evrak birinci derece duruşmasına gönderildiğinde, birinci derece duruşmasının tahkikata ait bir süreç yapması halinde tahkikat sona erinceye kadar da ıslah yapılabilecek. Lakin bozma kararına uymakla ortaya çıkan hukuksal durum ortadan kaldırılamayacak.
“Toplu Duruşmalarda Tahkikat” başlıklı yeni düzenlemede, dava açılmadan evvel yahut dava açıldıktan sonra talep edilen kanıt tespiti, ihtiyati haciz ve ihtiyati önlem üzere süreksiz tüzel muhafaza önlemleri de dahil olmak üzere toplu duruşmanın vazifesine giren dava ve işlerde tüm yargılama kademeleri heyet tarafından yerine getirilecek ve karara bağlanacak.
Heyet, öteki kanunlardaki kararlar gizli kalmak kaydıyla, iş yahut davanın özelliğine nazaran tahkikatın, tahkikat hakimi olarak görevlendirilen bir üye tarafından yapılmasını kararlaştırabilecek.
Tahkikatın heyetçe yürütüldüğü iş yahut davalarda duruşma lideri, muhakkak birtakım tahkikat süreçlerini yapmak üzere üyelerden birini naip hakim olarak görevlendirebilecek. Duruşma lideri, duruşmanın uyumlu, verimli ve sistemli çalışmasını sağlayacak ve bu yolda uygun göreceği tedbirleri alacak.
Kelamlı yargılama basamağı
Duruşma, tahkikatın bittiğini bildirdikten sonra birebir duruşmada kelamlı yargılama etabına geçecek. Duruşma, bu durumda taraflardan birinin talebi üzerine iki haftadan az olmamak üzere ertelenecek. Hazır bulunsun yahut bulunmasın kelamlı yargılama için taraflara ayrıyeten davetiye gönderilmeyecek.
Kelamlı yargılamada koşulları oluşmuşsa taraf tasarruf unsuru dikkate alınarak Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun, “tarafların duruşmaya gelmemesi, sonuçları ve davanın açılmamış sayılması” başlıklı hususu uygulanacak.
Okuma yazma bilmediği için imza atamayanların mühür yahut bir alet ya da parmak izi kullanarak yapacakları tüzel süreçleri içeren evrakların senet niteliğini taşıyabilmesi, noterler tarafından düzenleme biçiminde oluşturulmasına bağlı olacak.
Okuma ve yazma bildiği halde imza atamayanların mühür yahut bir alet ya da parmak izi kullanmak suretiyle yapacakları hukuksal süreçleri içeren dokümanların senet niteliğini taşıyabilmesi, noterler tarafından onaylanmasına yahut düzenlenmesine bağlı olacak.
Ismi senet, notere yahut yetkili memura ibraz edilerek noter ya da yetkili memur tarafından yordamına uygun olarak onaylanmışsa ibraz tarihinde, resmi bir sürece bahis olmuşsa süreç tarihinde, imza edenlerden biri ölmüşse mevt tarihinde, imza edenlerden birinin yine imza atmasına fiilen imkan kalmamışsa bu imkansızlığın gerçekleştiği tarihte üçüncü bireyler bakımından karar tabir edecek.
Ismi senedin içeriğinde bahsedilen öteki senetlerin tarihleri de fakat son senet tarihinin onaylanmış sayıldığı tarihte üçüncü bireyler hakkında karar söz edecek.
Duruşma, ticari davalarda tarafların ticari defterlerinin ibrazına zaten yahut taraflardan birinin talebi üzerine karar verebilecek. Öbür tarafın ikinci fıkrada yazılan kaidelere uygun olarak tutulan ticari defterlerinin, ilgili konuda hiçbir kayıt içermemesi halinde ticari defterler, sahibi lehine kanıt olarak kullanılamayacak. Ticari defterlerin, ticari davalarda kanıt olarak kabul edilebilmesi için kanuna nazaran eksiksiz ve metoduna uygun olarak tutulmuş, açılış ve kapanış onayları yaptırılmış ve defter kayıtlarının birbirini doğrulamış olması koşul olacak. Belirtilen kurallara uygun olarak tutulan ticari defter kayıtlarının sahibi ve halefleri lehine kanıt olarak kabul edilebilmesi için başka tarafın tıpkı kaidelere uygun olarak tutulmuş ticari defterlerindeki kayıtların bunlara ters olmaması yahut öbür tarafın ticari defterlerini ibraz etmemesi veya defter kayıtlarının aksinin senet yahut başka kesin kanıtlarla ispatlanmamış olması gerekecek.
Uzman raporuna itiraz
“Bilirkişi raporuna itiraz”ı düzenleyen unsurda yapılan değişikliğe nazaran, taraflar, eksper raporunun, kendilerine bildirisi tarihinden itibaren iki hafta içinde raporda eksik gördükleri konuların uzmana tamamlattırılmasını, belirsizlik gösteren konular hakkında ise uzmanın açıklama yapmasının sağlanmasını yahut yeni eksper atanmasını duruşmadan talep edebilecek.
Uzman raporuna karşı talebin bu müddet içinde hazırlanmasının çok sıkıntı yahut imkansız olması ya da özel veyahut teknik bir çalışmayı gerektirmesi halinde yeniden bu müddet içinde duruşmaya başvuran tarafa, müddetin bitiminden itibaren işlemeye başlamak, bir kereye mahsus olmak ve iki haftayı geçmemek üzere ek mühlet verilebilecek.
Keşfin kapsamı duruşma tarafından belirlenecek. Böylece, taraflar ortasındaki uyuşmazlığın tahliline yönelik incelemelerin yapılması, uyuşmazlığın tahliline rastgele bir tesiri olmayan gereksiz incelemelerin yapılmaması ve bu mahiyetteki bilgilerin evraka girmemesi sağlanacak. Hakim keşif tutanağına keşif konusu ve mahalliyle ilgili müşahedelerini de yazacak. Düzenleme, keşfi yapan hakimin yahut daha sonra belgeyi ele alacak hakim ya da yargıçların uzman raporunu denetlemesini kolaylaştıracak.
Taraflardan her biri, en son kararın bildirisinden itibaren bir ay içinde, yargılamada ileri sürülmesine yahut zaten karara geçirilmesi gerekli olmasına karşın hakkında büsbütün yahut kısmen karar verilmeyen konularda ek karar verilmesini isteyebilecek. Bu karara karşı kanun yoluna başvurulabilecek.
Feragat ve kabul, karar katılaşıncaya kadar her vakit yapılabilecek. Feragat yahut kabul, kararın verilmesinden sonra yapılmışsa taraflarca kanun yoluna başvurulmuş olsa dahi belge, kanun yolu incelemesine gönderilmeyecek ve birinci derece duruşması yahut bölge adliye mahkemesince feragat yahut kabul doğrultusunda ek karar verilecek. Feragat yahut kabul, evrakın temyiz incelemesine gönderilmesinden sonra yapılmışsa Yargıtay, temyiz incelemesi yapmaksızın belgeyi feragat yahut kabul konusunda ek karar verilmek üzere kararı veren duruşmaya gönderecek.
(Sürecek)
Son Dakika Haberleri – Son Dakika Haber – Şimdiki Haberler
Kaynak: AA
Haberler.com
