– Demirciler Çarşısı’ndaki son ustaları mesleklerinin kaybolmasından korkuyor
KARABÜK – UNESCO Dünya Miras Listesi’nde yer alan Karabük’ün Safranbolu ilçesinde Demirciler Çarşısı’ndaki son 4 demirci ustası yetişen çırak olmaması nedeniyle mesleklerinin kaybolmasından korkuyor.
Sadrazam İzzet Mehmet Paşa tarafından 1796 yılında Akçasu deresinin iki yakasına kurulan ve sıcak, soğuk demircilik el sanatlarının üretildiği tarihi Demirciler Çarşısı, 225 yıldır hizmet vermeye devam ediyor. Birinci açıldığında 40 demirci dükkanın yer aldığı çarşıda çeşitli sebepler nedeniyle ustaların dükkanlarını tek tek kapatmasıyla sadece 4 usta kaldı.
Müdafaa altında olan ilçelerde restore edilen konutların ve konakların kilitlerini, tokmakları ve demir süslemelerini yapan az sayıdaki yarım asırlık ustalar yetişen çırak bulunmaması nedeniyle mesleklerinin yok olma kaygısıyla tedirginlik yaşıyor.
Kılıç, kalkan, miğfer üzere değişik materyallerinde yapılıp satıldığı çarşı yerli-yabancı turistlerinde ilgisini çekiyor.
UNESCO tescilli kilit ustası Hüseyin Özdemir, İHA muhabirine yaptığı açıklamada, “Türkiye’nin birçok yerinde taşınma varlıkların müdafaası yapılan yerlerde eski binalardan ne söküldüyse birebirini birebir yapıyoruz. Zira burası 1796 yılında yapılmış demirciler arastası. O günkü ustamız ne yaptıysa birebirini yapabiliyoruz. Zira çırağı, kalfası, ustası daima birebir dükkanlarda yetişme olduğu için işte yabancılık yok. Bu yaptığımız eserleri de ülkemizin kimi ilçelerinde onarıma gerekli olan metal eşyaları yapıyoruz” dedi
“Belirli bir yaştan sonra ne yapabilirsiniz ki”
Mesleklerini yürütebilecek son bireyler olduklarını belirten Özdem, “Bizim kuşağımız tükendi. Lakin işimiz çoğaldı. İşimizin çoğalmasının sebebi. Başka memleketlerde yapan olmadığı için bizim işimiz biraz daha çoğaldı. Bizde yaşlandık. Yapabildiğimiz kadar yapmaya çalışıyoruz. Belli bir yaştan sonra ne yapabilirsiniz ki. Evvelce 1 günde yaptığımız işi artık 2-3 günde yapabiliyoruz. Ne vakte kadar yapabilirsek yapmaya çalışacağız. Zira ecdat kendisi için bir şey yapmamış. Bizde kendimiz için değil, gelecek jenerasyonlara aktarmak bakımından haftada 1 tane de yapsak yeniden de yapmaya çalışacağız” diye konuştu.
“Bizim için bir yürek acısı oluyor”
Zanaatlarını devam ettirecek çırağın yetişmemesi nedeniyle tedirginlik yaşadıklarını aktaran Özdemir, “Elbette huzursuz ediyor. İnsan kendi jenerasyonundan çocuğunu, torununu görmek istediği üzere inanın kapalı olan dükkanların hepsi bizim için bir yürek acısı oluyor. Arttan yetişen biri olsa, kendi kuşağımızdan gelen bir çocuğumuz torunumuz üzere gelen çırak ve kalfayı o denli benimsiyoruz. En azından anahtarımız teslim ettiğimiz vakit kapımız açık kalsın, gelen müşterimiz olsun. Bir yere gittiğimiz de gözümüz artta kalmadan, kaldığımız yerden devam edecek bir çırağa, kalfaya evvelden olduğu üzere bu günde gereksinimimiz var. Nasıl ki kendi jenerasyonumuzun olmaması acı ise bir çırağın olmaması da işimizin, zanaatımızın kaybolması da bu biçimde bir acıdır. Gönül dilek ediyor ki kuşağımız üzere işimiz, zanaatımız devam etsin. Ecdat üzere kuşaktan nesile ulaşmasını dilek ediyoruz” tabirlerini kullandı.
Mesleklerinin yok olması durumunda yaşayacağı acıyı “En yakınını kaybetmiş üzere bir hüzün duyarsınız” tabirleriyle anlatan Özdemir şunları söyledi: “Bunu vakit zaman hissetmeye başladık. Yaş ilerledikçe 2 günlük işi 4 günde yapmaya başlıyorsun. Her geçen gün gücünü yitiriyorsun. Bizim teselli ve huzur bulacağımız öbür bir şey olacağını düşünemiyorum. Beşerler keyifli ve huzurlu olmak için para harcarlar. Şu tatile gitsek diye çok para harcarlar. İnanın memnun olmak için geliyorum ve yaptığım işten büyük haz duyuyorum. Memnunluk benim için burası.”
Demirciler çarşısının en genç ustası olan 25 yaşındaki Cihan Ünal, son 4 ustanın kalmasının üzücü olduğunu belirtti.
“Bizleri burada görmeleri onları sevindiriyor”
Faaliyetine devam eden 4 dükkanda yalnızca genç olarak kardeşiyle birlikte kendisinin olduğunu lisana getiren Ünal, “Diğerleri de 50 yaş üzerinde. Ne kadar devam ederler bilmiyorum. Şuan elimizden geleni yapmaya çalışıyoruz. Yarım asırdır çalışıyorlar. Geriden gelen olmayınca onlar üzülüyor. Görüyorlar ki bu işi yapan diğer biri yok. Bizleri burada görmeleri onları sevindiriyor açıkçası. Bütün ustaların emeği var üzerimizde. Bütün ustalardan bir şeyler öğreniyoruz burada. Bizde elimizden geldiğince bir şeyler ortaya çıkarıyoruz.
Kaynak: İhlas Haber Ajansı / Rıdvan Bostancı
Haberler.com
