ŞANLIURFA (AA) – Güneydoğu Anadolu Bölgesi‘nde yüklü olarak bayanların hoş görünmek maksadıyla el ve yüzlerine yaptırdıkları “dek” ismiyle bilinen yöresel dövmelere artık gençler ilgi göstermiyor.
Bölgede daha çok bayanların tercih ettiği, üretimi epeyce acı veren dövmeler, büyük ve küçükbaş hayvanların safra kesesinden alınan “marara” ismi verilen suyun, is ve sütle karıştırılıp dikiş iğnesiyle bedene işlenmesiyle yapılıyor.
Şanlıurfa ve etrafında 60 yaş üzerindeki birçok bayanın yüz ve ellerinde görülen dövmeler, yeni jenerasyondan ilgi görmüyor. Gençler, klasik “dek”in yerine teknolojik aygıtlarla yapılan dövmeleri tercih ediyor.
Siverek ilçesine bağlı Selimpınar Mahallesi’nde yaşayan Tayide Aslan (67), AA muhabirine, dövmeyi 50 yıl evvel etrafındakilerden görerek güzeline gittiği için yaptırdığını, “dek” yaptırdıktan sonra evlenip huzurlu olacağını düşündüğünü anlattı.
Gençlerin artık “dek”e ilgi göstermediğini lisana getiren Aslan, “Çantalarını boyayla dolduruyorlar. Biz bir türlü onu sevemedik ve yapmadık. Artık genç olsaydım da yapmazdım. ‘Dek’ yapmayı seviyorum ancak makyaj yapmayı sevmiyorum. Teknolojik dövmeleri de sevmiyorum, kollarını baştan aşağı dövme yaparak yapılarını bozuyorlar. ‘Dek’ de ise o denli değil, yapılacak yerlere yapılıyordu lakin artık gençler artık ilgi göstermiyor.” dedi.
Zeytin Yıldızay (72) da “dek”in aslında Arap geleneği olduğunu, küçükken kendisinin de hoş görünmek için bunu yaptırdığını anlattı.
Bölgesel bir gelenek
“Dek” geleneğiyle ilgili araştırma yapan araştırmacı-yazar Ramazan Özgültekin ise bu dövmenin Arap kültüründen geldiğini ve bölgede yayıldığını söyledi.
“Dek”in öd suyu, is ve sütün karışımıyla yapıldığını lisana getiren Özgültekin, şöyle konuştu:
“Karışım hazırlandıktan sonra nereye yapılacaksa özel iğnelerle belirlenen haller yapılır ve hazırlanan karışım oraya dökülür. Karışımın oraya dökülmesinden bir mühlet sonra orada bir morartı bırakır ve temizlendikten sonra o renkte kalır. Kimi burun ucuna yaparken kimisi şakaklarda yapar. Kimi bayanlar kocasına hoş görünmek için kimisi aile bağlarını güçlendirmek gayesiyle yapardı. Tabi günümüzde ‘dek’ yapan çok az insan kaldı, bu gelenek vakitle bitmeye başladı. Artık ise para kazanma aracı haline gelen teknolojik dövmeler revaçta lakin pek tasvip etmiyoruz. Çeşitli boyalar kullanılarak yapılıyor.”
“Dek”in bölge toplumunun, kültürün bir modülü olduğunu belirten Özgültekin, “Yaptıranlara sorduğumuzda kendileriyle özdeşleştiğini gördük. Onların bir ömür biçimi halinde gelmiş ki onunla memnundular. Bir kesim tarafından beğenilmese de onlar bununla keyifli olup beğeniyorsa olay bitmiştir.” dedi.
AA / Cuma Sarı – Son Dakika Haberleri
Haberler.com
