Müjde Işıl – James Mangold düzgün bildiği ve sevdiği sularda yüzüyor yeniden. 20 sene evvel imza attığı “Walk the Line/Sınırları Aşmak”ta Johnny Cash’in hayatından bir kesit anlatan Mangold, artık de Cash’in dönemdaşı, meslektaşı ve müzik türdeşi Bob Dylan’ın ömründen bir devri anlatıyor. “A Complete Unknown/Bob Dylan: Tam Bir Bilinmez”, Elijah Wald’ın 2015 tarihli biyografi kitabı “Dylan Goes Electric!”e dayanıyor.
Başka biri olmak
James Mangold, senarist ve direktör olarak imza attığı sinemada iki güzergâh izlemeye çaba etmiş. Birinci kısımda folk müziğin kendi içindeki dayanışmasını ve toplumsal protestolardaki rolünü öne çıkarmış. ‘60’ların çabucak başında Pete Seeger’in Bob Dylan’ın elinden tutması ve daha sonra Dylan’ın da gençlere takviye olarak bu geleneği sürdürmesi dikkat alımlı. ABD’nin karanlık periyotlarından olan ‘60’larda folk müziğin en verimli çağını yaşaması, müzikçilerin yapıtlarıyla politik duruşlarını, itirazlarını lisana getirmeleri de… Müziği yüzünden yargılanan Seeger’in mahkemede Woody Guthrie’ye ithafen söylediği “İyi bir müzikten kötülük çıkmaz” kelamı yalnızca o periyodun değil, tüm vakitlerin sanatçı duruşunu özetliyor.
Filmin ikinci kısmında Dylan’ın ferdî dünyasına daha fazla odaklanıyor sinema. Fakat isminden de anlaşılacağı üzere Dylan’ı ‘tam bir bilinmez’ olarak kodluyor. Hasebiyle kahramanımızın birkaç cümlesi dışında motivasyonunu, bağlantılarındaki dinamiği tanım etmekte zorlanıyor ya da tanım etmemeyi tercih ediyor. Dylan’ın şahsî değişimi daha yeterli biri olmak değil de öbür biri olmak formunda nitelemesi, klasik gitardan elektronik gitara geçmeyi tüm itirazlara karşın diretmesi ipuçları veriyor fakat geçmişinden kaçması, sevgilileriyle münasebetleri, kendisini üne kavuşturan Seeger’den neden uzaklaştığı üzere kritik noktalarda ‘oldu-bitti’ halinde ani geçişlerle ilerliyor senaryo. Keza folk müziğinde klasikleşecek ve ileride Nobel almasını sağlayacak o müzik kelamlarının hangi derin hislerle yazıldığıyla da ilgilenmiyor sinema. Bu açılardan biyografik imaller ortasında unutulmaz bir yer edinecek bir sinema olmamakla birlikte bilhassa oyuncu performansları açısından epey parlak.
Oyuncuların iddiası büyük
Timothée Chalamet fiziki olarak Bob Dylan’ı andırmakla birlikte kendine has bakışları yüzünden büsbütün Dylan da olamayıp Dylan’a benzemeye çalışmış üzere. Sinemanın en enteresan özelliklerinden biri de başkarakterden çok yan karakterlerin merak uyandıran kişilikler olması. Natürel ki bunda parlak oyuncu performanslarının hissesi büyük. Joan Baez’de Monica Barbaro inanılmaz bir gerçekçilikle oynuyor ki En Güzel Yardımcı Bayan Oyuncu Oscarı’nı sonuna kadar hak ediyor. Edward Norton da yılların folk müzikçisi Pete Seeger rolünde personasını unutturan bir rolle çıkıyor karşımıza. Elle Fanning de Sylvie Russo (bu karakter Bob Dylan’ın o periyottaki kız arkadaşı Suze Rotolo aslında lakin Dylan’ın özel isteğiyle Rotolo’nun gerçek ismi yerine farklı bir isim kullanılmış) rolünde kısa anlarda görünse de çok güzel. Mangold’un yeni sinemasında Johnny Cash’i Boyd Holbrook canlandırıyor bu sefer. Chalamet, Norton, Barbaro ve Holbrook tüm sahnelerde müziklerini kendileri söylüyor. Sadece bu argüman ve muvaffakiyet bile filmin değerini oldukça yükseltiyor.
