1453’te Osmanlı Devleti periyodunda fethedilen İstanbul, 1. Dünya Savaşı’nda mağlubiyetin kabul edilmesiyle İtilaf Devletleri tarafından işgal atına girmiştir. İstanbul’un Kurtuluşu hangi tarihte kutlanır? İstanbul’un Kurtuluşu tarihi ve kıymeti nedir?
İTİLAF DEVLETLERİNİN İSTANBUL’U İŞGALİ
Osmanlı Devleti ve müttefikleri 1. Dünya Savaşı’nda yenilgiyi kabul ederek savaştan çekilmiştir. 30 Ekim 1918 tarihinde imzalanan Mondros Ateşkes Antlaşması’na dayanarak İtilaf Devletleri 13 Kasım 1918’de donanmalarını Haydarpaşa önüne demirlemiştir. 1918’de başlayan işgal, 16 Mart 1920 yılında resmi bir işgale dönmüştür.
ATATÜRK İSTANBUL’UN İŞGALİ HAKKINDA NE DEMİŞTİR?
Mustafa Kemal Paşa, Adana treninden inerek Haydarpaşa rıhtımına gelmiştir. Düşman gemilerinin zafer bayrakları açtığını ve topları İstanbul’a çevirerek limana girdiklerini gördüğünde “Geldikleri üzere sarfiyatlar.” demiştir.
İSTANBUL’UN İŞGALİ KAÇ YIL SÜRMÜŞTÜR?
İttifak Devletlerinin yenilgiyi kabul etmesi üzerine imzalanan Mondros Ateşkes Antlaşması sonucu işgal edilen İstanbul’un işgali 5 yıl sürmüştür.
6 EKİM 1923’TE NE OLDU?
Yunanlıların İzmir’de Fahrettin Paşa komutanlığında ağır mağlubiyete uğratılması sonucu, Türk Süvari Ordusu süratle Çanakkale’ye gerçek ilerlemeye başladı. Çanakkale’de ise İngiliz ordusu General Harrington’un buyruğuyla savunma konumu alır.
İngilizler, Çanakkale’ye gerçek ilerleyen donanmaya karşılık TBMM hükümetiyle muahede yolları aramaya başladı. İstanbul ve Çanakkale boğazlarının kontrol hakkını isteyen Ankara hükumeti, İngiliz başbakanı Lloyd George’un reddiyle karşılaştı. Winston Churchill’in başını çektiği bir küme bakan bu karara reaksiyon göstererek istifa etti.
İzmir cephesinde, İzmir’in Kurtuluşu’ndan sonra padişah Vahdettin ve Damat Ferit Paşa Eylül 1922’de ülkeden gitti. 2 Ekim 1923’de işgal kuvvetleri İstanbul’u terketti. 6 Ekimde Selahattin Adil komutasındaki Türk ordusu İstanbul’a girdi.
18 Eylül 1923 tarihinde Batı Anadolu büsbütün düşmanlardan temizlenerek Mudanya Ateşkes Antlaşması imzalandı. Bun antlaşma sayesinde İstanbul, Boğazlar Bölgesi ve Doğu Trakya kurtarıldı.
Sonrasında Lozan Barış Antlaşması imzalandı. Antlaşma yeterince düşman askerleri altı hafta sonra yani 4 Ekim 1923 tarihinde düzenlenen bir merasimle Türk Bayrağı’nı selamlayarak İstanbul’danayrıldılar.
İstanbul’un işgali 5 yıl sürmüştür. 5 Ekim 1923 tarihinde Türk Ordusu, kentin Anadolu yakasına gelmiştir. Türk Ordusu coşkulu bir bayram havasında, sevinç gözyaşları ortasında 6 Ekim 1923 tarihinde işgale son vermiştir.
L
MONDROS ATEŞKES ANTLAŞMASI NEDİR?
Mondros Mütarekesi ya da Mondros Ateşkesi, I. Dünya Savaşı sonunda Osmanlı İmparatorluğu ile İtilaf Devletleri ortasında imzalanan mütarekename (mütareke belgesi). Osmanlı İmparatorluğu ismine Bahriye Nazırı Rauf Beyefendi tarafından, Limni adasının Mondros Limanı’nda demirli Agamemnon zırhlısında 30 Ekim 1918 akşamı imzalanmıştır. Bu antlaşma ile bir arada Osmanlı İmparatorluğu fiilen sona ermiştir.
Mütareke, Osmanlı İmparatorluğu’nun yıkımından sonra kurulan Türkiye’nin çerçevesini çizen birinci memleketler arası evrak olarak ehemmiyet taşır. Türk Kurtuluş Savaşı’nın siyasi manifestosu olan Mîsâk-ı Ulusal Beyannamesinin birinci hususu, “30 Ekim 1918 tarihli muahedenin çizdiği hudutlar dahilinde, dinen, ırkan ve emelen müttehit [birleşik] Osmanlı İslam ekseriyetiyle meskûn bulunan aksamın tamamı, fiilen ve hükmen gayrı kabil-i tecezzi bir küldür [bölünmez bir bütündür].” demek suretiyle, Ulusal Gayret’in maksadı olan ulusal varlığı Mondros Mütarekenamesine gönderme yaparak tanımlar.
Haberler.com
