Bakan Gül: Demokraside, ‘süper mahkeme’, ‘süper savcı’ yoktur

ADALET Bakanı Abdulhamit Gül, “Yargı mensubunu bağlayan tek ölçü; anayasadır, vicdandır, hukuktur. Demokraside, hukuk devletinde ‘süper mahkeme‘, ‘süper savcı‘ yoktur, tek muhteşem güç hukuktur, hukukun üstünlüğüdür” dedi.

Adalet Bakanı Abdulhamit Gül, Dikmen Hakim Konutu’nda düzenlenen ‘Ceza Muhakemesinde Lekelenmeme Çalıştayı’nda konuştu. Bakan Gül, adaletin; ekmek üzere, su üzere, insanlığın temel ihtiyaçlarından biri olduğunu belirterek, “Bir toplumun huzuru, dayanışması ve iyilik duygusu, adalete duyulan inançla hakikat orantılıdır. Ülkeler bu nedenle hukuk sistemleri oluşturmuş, devletler bu nedenle adaleti mülkün temeli kılmıştır. Anayasalar, hak ve özgürlüklerin manifestosu olarak yargısal adaletin teminatlarını ortaya koymuştur. Tıpkı garantiler, üniversal pahalarla memleketler arası mukavelelerle de teminat altına alınmıştır” dedi.

‘İLMEK İLMEK İŞLENMİŞTİR’İnsanın, haklarıyla yaşadığını, devletin ise insanı ve onurunu yaşatmak üzere var olduğunu vurgulayan Bakan Gül, “En genel tarifiyle adalet, hakkın yerini bulması, haklının hakkını almasıdır. Haklar içinde korunmaya en layık olanı insan onurudur. Hukukta insan onuru, insanın yalnızca insan olması sebebiyle pahalı ve hürmete layık bir varlık olması olarak tanımlanır. Bu tarif bize bir yaklaşımı, bir anlayışı da tavsiye etmektedir. Hukukunuzun merkezine insan onurunu koymalısınız. İşte bu yaklaşımla insan hakları, hukukun üstünlüğü ve hukuk devleti prensibi, son 18 yılda, hukuk sistemimize adım adım, ilmek ilmek işlenmiştir” tabirlerini kullandı.’KİMSE KEYFİ MUAMELEYE MARUZ KALAMAZ’Bakan Gül, insan onuru ve saygınlığını koruyan kıymetli bir prensibin Ceza Muhakemesi Kanununda usuli teminata kavuşan lekelenmeme hakkı olduğunu vurgulayarak şöyle dedi: “Orada kanun açıkça söz ediyor: ‘Soyut, genel, mesnetsiz şikayet ve ihbarlarda kimseyi kuşkulu yapamazsınız’ diyor. Yani kimse keyfi muameleye maruz kalamaz, kimse her an kuşkulu olma tehdidi altında bırakılamaz. Bu maksatla getirilen sistemin ismi ‘lekelenmeme hakkıdır’. Uzun kelamın kısası, kanun diyor ki ‘kimse lekelenemez’. Yani, dünya görüşü, etnik kökeni, inancı, ömür usulü, tabiiyeti ne olursa olsun lekelenmeme hakkının istisnası yoktur. Lekelenmeme, 83 milyon vatandaşımız için geçerlidir. Bu hakkın sağladığı müdafaadan, tüzel güvenlik hissinden herkes eşit yararlanır. İşlenmiş bir kabahati soruşturmak ve faillerini adalet önüne çıkarmak hem bir hak, hem de bir misyondur. Her bireyin, hatta kabahat işlemiş olsa bile failin onurunu korumak da bir ödevdir. Bu ödevin yerine getirilmesinde, cürüm failinin haklarına hürmet gösterilerek hukukun hudutları içinde maddi gerçek araştırılır, soruşturma ve kovuşturma yapılır, karar verilir ve kararların infazı sağlanır. Tekrar bu ödevin bir gereği olarak mağdurun ve temizin da hakları korunur, izzet ve onuru kesinlikle gözetilir. Suçludan hesap sormak kadar, cürüm teşkil eden hareketlerle ilgisi bulunmayan vatandaşın rahatsız edilmemesi, isimli takibe uğramaması, hukuk devleti olmanın bir gereğidir. İnsan onuru en ulu pahadır.”‘VATANDAŞIMIZ TEMELSİZ İHBARLA LEKELENMEDİ’Ceza muhakemesinin hakikati araştırırken, pakların lekelenme riskini de sıfıra indirmek zorunda olduğunu kaydeden Bakan Gül, “2017 yılında, Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 158’inci unsurunda yapılan değişiklik, vatandaşlarımızın lekelenmeme haklarını müdafaa gayesini taşıyor. Ceza muhakemesi ile temel hak ve hürriyetler ortasında gözetilmesi gereken hassas istikrarın hepimiz farkındayız. Artık her ihbar için soruşturma başlatılmıyor, temelsiz bir ihbar karşısında vatandaşlarımız da ‘şüpheli’ durumuna düşürülmüyor. 1 Ocak 2020 ve 30 Eylül 2020 tarihleri ortasında, 143 bin 726 ihbar yapılmış ve bu evraklardan 99 bin 805 belgede soruşturma yapılmasına yer olmadığı kararı verilmiştir. Toplamda baktığımızda; kanunun yürürlüğü girdiği Eylül 2017’den bugüne kadar 261 bin 843 kişi hakkında bu kararlar verilmiş ve temelsiz ihbarla vatandaşımız lekelenmemiştir” dedi.’DEMOKRASİDE, ‘SÜPER MAHKEME’, ‘SÜPER SAVCI’ YOKTUR’Vatandaşın lekelenmemesi ile birlikte yargının da lekelenmemesi gerektiğini tabir eden Bakan Gül, şöyle konuştu:

“Yıllık belge yükü içerisinde bir adliyede 3 evrak, 5 evrak sebebiyle o adliyenin lekelenmemesi de çok kıymetli. Geçmişte çok makûs örnekler gördük; sanıktan kanıta giden uygulamalar, kumpas davaları, yargılamalardaki haksızlıklar, uydurma kanıtlar, temelsiz ihbarlar, tapelerle neler yapıldı. Bir gece vakti nasıl insanların konutuna girildiğini, insanların nasıl lekelendiğini hepimiz yaşayarak gördük. Türkiye’de yargı mensupları kararlarıyla konuşur. ve yargı, ihtilafları bitiren, sona erdiren hakem kurumdur, vermiş olduğu kararlarla, ‘evet adalet tecelli etti, yerini buldu’ dedirtecek kararları münasebetleriyle ortaya koymalıdır. Verilen kararın tüzel münasebetleri de tarafları ve milletimizi tatmin etmeli, vicdanları rahatlatmalıdır. Milletimin yargıdan beklentisi de elbette budur. Geçmiş periyot sistemleriyle, anayasa ve vicdan yerine kişiselleştirerek, farklı kanılarla, özensizlikle asla karar verilemez. Yargı mensubunu bağlayan tek ölçü; anayasadır, vicdandır, hukuktur. Demokraside, hukuk devletinde ‘süper mahkeme’, ‘süper savcı’ yoktur, tek üstün güç hukuktur, hukukun üstünlüğüdür.”