Dimağ ve Had Cerrahisi Eksperi Op Dr Ramazan Sarı’da hayatını tıbba adamış bilim kişilerinden. Sevgili Ramazan; zona geçirdiğim periyotta ağrılarıma son veren ve yine konforlu bir yaşama dönmemi sağlayan çok kıymetli bir doktor. Nisan ayında “Pandemi Sürecinde Omurga Sağlığı” başlığıyla bir canlı yayın gerçekleştirdik. Konuştuklarımız ayında kalmasın diyerek metne döktük. Bir şahsa bile yarar sağlasak ne memnun bize 🙂
Dr. Ramazan SARI kimdir?
1976 İstanbul doğumlu, evli ve iki evlat pederidir. Birinci ve ortaöğretimini İstanbul’da tamamlamış olup, Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi mezunudur. Dimağ ve had illetleri bilirkişiliğini Göztepe Eğitim ve Araştırma hastanesinde tamamlamıştır. Hala Acıbadem Maslak Hastanesinde Bayin Cerrahisi Eksperi olarak çalışmaktadır.
Sevgili Hekimim; sağlıklı omurga nedir?
Omurga birden çokça özellikteki dokunun birbiriyle ahenk içinde çalışmasını gerektiren bir yapıdır. İki ana temel hizmeti vardır: Birincisi, vücuda duruşu sağlayacak çatıyı oluşturmak; ikincisinde çok hassas olduğu için saklı bir biçimde korunması gereken hadlere inançlı bir alan oluşturmak. O nedenle, sağlıklı omurgada kemik, kıkırdak, eklem, kas ve had dokusunun entegrasyonlu çalışması gerekir.
Omurga sıhhatimizi nasıl koruruz?
Omurga sıhhati için, korunması gereken temel yapılar kemik, eklem, kıkırdak ve kastır. Kemik için d vitamini, kalsiyum almak gerekir. Doğal kalsiyum kaynakları: Ispanak, lahana, incir, chia tohumu, soya sütü, kuru incir, kuru fasulye, ay çekirdeği, brokoli, soya fasulyesi, bamya, portakal, roka almak gerekir. Eklem ve kas için, sistemli egzersiz gerekir. En kolay olarak yürüyüş bunlardan biridir. Kıkırdak içi: Vücudu zorlayacak tartıları kaldırmamak, bol su içmek, tıpkı durumda uzun müddet durmamak gerekir.
Pandemi günlerinde neler yapacağız?
Yukarıda bahsettiğimiz şeyler saf ki olağan devranda yapılabilir ya da yapılması gerekenler. Bu periyotta yürüyüş yapmak olağan ki de güçlükle. Mesken içinde izometrik kasılma temelli kasılma egzersizleri yapmak yararlı olur. Bunun için boyun ve bel kaslarını güçlendiren oturur durumda ve yapılabilecek olağan egzersizler mevcuttur. Bu egzersizleri yaparken dikkat edilmesi gereken şey eklemleri eğilmiş yahut burkulmuş konumdayken zorlamamaktır. Tıbbi açıdan bu egzersizleri yapmak zorunda olan hastalarıma insana hususî program vermeyi tercih ediyorum. Zira her egzersiz her hasta için münasip olmayabiliyor maatteessüf.
Yeterli bir duruş sahibi olmak için neler yapılmalı? Ekran başında oturmak, akıllı telefon ve tabletleri kullanmak bizi nasıl etkiliyor?
Omurgamızın ülkü bir kemik dizilimi vardır. Yandan bakıldığında, “S” gibisi bir imgesi vardır. Ancak natürel ki hepimiz bu omurgaya sahip değiliz. Aslında gün içerisinde hepimiz omurgamızın durumuna dikkat etmiyoruz. Münhasıran de günümüz gençleri. Telefon, tablet gibisi aletleri kullanırken veyahut televizyon önünde yatarken omurgamızı istemeden çok zorluyoruz. Bu zorlama sonucunda da boyun düzleşmeleri, bel fıtıkları gelişebiliyor. Örneğin yüzüstü uyumak bel ve boyun fıtığı için önemli hazırlayıcı sebeplerden bir tanesi. Gelecek on yıllar içerisinde beklentim o ki, boyun fıtığı, boyun düzleşmesi üzere problemlerle çok daha sık karşılaşacağız. Zira telefon tasarrufu günden güne artmakta. Telefon tablet gibisi cihazlar iş, eğitim, parti, haberleşme üzere birçok sebeple hayatımızın içinde kapladığı vadeyi günden güne artıyor.
Covid-19 nedeniyle kısmi vakitli çalışma ve/veya karantina bizleri konutta tutuyor hareket velev istemez hareket azlığına neden oldu, bu da kasların gücünde azalmaya ve eklemlerdeki yüklenmenin artmasına neden olur.
Beslenmeyle omurgayı güçlendirebilir miyiz?
Bu sorunun birinci yanıtı: Evet. Ancak gayrikâfi bizler besinleri aldıktan sonra her ne kadar ehliyetli besin tüketsek de vücut muhtaçlığı kadarını kullanır. Mesela, mütemadi yatan kişi bol kalsiyum alarak kemiklerini güçlendiremez. Alınan kalsiyumla birlikte kemiğin çalışarak kalsiyuma gereksinim duyması gerekir. Başkaca tükettiklerimiz yalnızca mineral değil. Bilhassa karbonhidrat ve yağ temelli besinler kaslar gereksinim duymayınca vücutta yağa dönüşür ve meşhur covid göbeği yapar.
Hiç spor yapmıyorsak olsak da omurga sıhhati için spora başlayalım mı?
Sporu her hengam her yaşta tavsiye ediyoruz. Alışılmış spor deyince ne anladığımız kıymetli. Mesela günde bir saat saatte dört kilometre suratı aşmayan yürüyüş hoş bir spordur. İllaki profesyonel sporcuların yaptıkları üzere ağır antrenmanlara gerek yoktur. Velev sporcu olmayan birisi için zararlı bile olabilir. Spor yaparken temel prensip şu olmalıdır: Nefes nefese kalmadan lakin terlemektir. Münhasıran uzun yürüyüşler koşmaya nazaran çok daha sağlıklıdır. Nefes nefese kaldığımızda, vücuttaki yağı parçalamak noktasına kastaki depolanmış şekeri modüller. Bu da bize çok büyük bir yarar sağlamaz. Alışılagelmiş tempodaki uzun yürüyüşler kaslarıince ve güçlü yapar, omurgamız da oluşabilecek zorlanmalarda koruyacak güce sahip olur.
Omurga ve omurilik hastalıklarında nasıl tedaviler var?
Yeniden bu ameliyatlarda kişisel navigasyon sistemleri ameliyat sırasında tomografi çekebilen sistemler, yüksek çözünürlüklü ve kişiselleşmiş cerrahi mikroskoplar kullanılmaktadır. Her geçen gün bu meydanda kullanılmak üzere yeni teknolojiler üretebilmektedir. Bu cihazların ve yeni cihaz geliştirme çalışmalarının hedefi hastaya zarar vermeden hassasiyeti yüksek ameliyat yapabilmeyi sağlamaktır. Günümüzde biz minimal invasiv spine surgery ismiyle bilinen en az teşebbüsle en büyük iş yapmamızı sağlayan teknikleri kullanıyoruz.
Dimağ kanamalarını nasıl anlarız, ne yapmalıyız?
Bayin kanaması konusu çok geniş bir bahistir. Temel olarak tramvayla olan ve travma olmadan olarak ikiye ayırabiliriz. Burada travmatik olanlarla girmek istemiyorum zira bir sıhhat kuruluşuna baş vurması gerektiği. Travmatik olmayan dimağ kanamaları dimağ damarlarının yaratılması sonucu gerçekleşir. Bu yatılmaya sebep olan illetler anevrizma dediğimiz damar baloncuğu, damar yumakları, yüksek tansiyon, damar tıkanıklıkları ve tümörler neden olabilir. Umumide ani başlangıçlı kanamalar şiddetli baş ağrısı yapar hastalarımız baş ağrısını daha hiç yaşamadıkları kadar şiddetli olarak tabir ederler. Beraberinde hengam zaman ense sertliği olur kimi hastalarda da bilinç kaybı eşlik edebilir. Pekala biz ne yapabiliriz? Daha evvel yaşamadığımız kadar şiddetli baş ağrımız varsa, kusma, mide bulantısı, baş dönmesi, ani başlıyor ve geçmiyorsa bir sıhhat kuruluşuna baş vurmalıyız. Bilinç kaybı gelişmiş, bir yakınımız olursa yapacağımız en kıymetli şey hastanın soluk borusunun açık kalmasını sağlamak için ağzını açmak, kusma ihtimaline karşılık yan çevirmek ve acil yarım ekibinden destek istemek.
Haberler.com
