ABD’de lider adayları Donald Trump ve Joe Biden‘ı karşı karşıya getiren birinci canlı yayın tartışmasında, yüklü olarak iç siyaset gündemi ve 3 Kasım seçimleri tartışılırken, adayların birbirlerine yönelik sert tenkitleri dikkati çekti. Biden’ın Trump’a yönelik “Bu palyaço ile ile konuşmak çok sıkıntı, özür dilerim bu insanlardan” cümlesi ve “Bu, Putin’in köpeğidir. Hala Putin’in Amerikan askerlerinin başına ödül koymasına bir şey diyemedi” tabiri gecenin dikkat çekenlerindendi.
Cumhuriyetçilerin lider adayı Trump ve Demokratların lider adayı Joe Biden, Cleveland’da Fox News sunucusu Chris Wallace’ın moderatörlüğünde birinci canlı yayın tartışmasını yaptı.
Yüksek Duruşmaya yargıç atanması mevzu başlığı ile başlayan tartışmada, Trump, aday gösterdiği Amy Barrett’ın vazifesinin onaylanması için önlerinde gereğince vakit olduğunu savundu.
Trump, ülkedeki seçimler sonucunda hem Beyaz Saray’ı hem de Senatoyu kazandıklarını belirterek, “Biz seçimleri kazandık ve münasebetiyle Barrett’ı seçme hakkımız var. Çok az insan bunun karşıtını söyler. Bu ortada Demokratlar şu anda bizim yerimizde olsa, seçim yapmamayı düşünmezlerdi bile.” dedi.
Biden ise ülkedeki seçim sürecinin hali hazırda başladığını ve 10 binlerce insanın ülkedeki erken oylama sistemi ile oylarını kullandığını vurgulayarak, “Şu anda olması gereken beklemek. Bekleyip, bu seçimin sonucunu görmemiz lazım. Zira Amerikan halkının kendi görüşünü belirtme yolu, kimi, lider ve lider yardımcısı olarak seçtikleridir.” diye konuştu.
ABD Lideri Trump ise Biden’ın Yüksek Duruşma yargıcı seçimi için şubata kadar beklenmesi fikrine karşı çıkarak, “ABD Lideri 4 yıllığına seçilir, 3 yıllığına değil. Şu anda Senato bizde, seçilmiş bir liderimiz var.” dedi.
TRUMP-BIDEN ORTASINDA OBAMACARE ATIŞMASI
Biden, Trump idaresinin, “Obamacare” olarak da bilinen sıhhat maddesinden kurtulmak istediğini belirterek, “Trump başkanlık için yarışırken bu maddeden kurtulmaya çalışıyordu. Artık de Yüksek Duruşmada bu maddeyi bitirmek istiyor. Bunun sonucunda 20 milyon insanın sıhhat sigortası kesilecek.” diye konuştu.
Trump ise Biden’ın, Vermont Senatörü Bernie Sanders ile bir “manifesto” yayımladığını belirterek, “Bu manifestoda sosyalist bir sıhhat sistemi vardı.” sözünü kullandı.
Biden’ın Demokrat Partinin lider adayının belirlendiği ön seçimlerde Sanders’ı yendiğini söylemesi üzerine ise Trump, “Sanders yarıştan çekilmeseydi, tüm ön seçimleri kaybedecektin.” dedi.
BIDEN, TRUMP’I YALANCI OLARAK NİTELEDİ
Bunun üzerine Biden, “Trump’ın söylediği her şey palavra. Ben palavraları ortaya dökmek için burada değilim, herkes Trump’ın yalancı olduğunu biliyor.” sözlerini kullandı.
Biden’ın ortada bir manifesto olmadığını argüman etmesi üzerine Trump, Biden’a dönerek, “Sen sola karşı kaybettin. Sanders ile bir plan üzerine anlaştın.” dedi.
Trump, Obamacare yerine daha sürdürülebilir bir sistem getirdiklerini savunarak, “Obamacare bir felaketti. Çok kıymetliydi. Hiçbir işe yaramadı.” diye konuştu.
Öte yandan Biden, Trump’ın elinde, sıhhat konusunda imzaladığı başkanlık kararnamelerinden diğer bir sıhhat planı olmadığını savundu.
Biden ve Trump’ın birbirinin kelamını daima kesmesi nedeniyle moderatör Wallace’ın uyarısı üzerine Biden, Trump hakkında, “Bu palyaço ile ile konuşmak çok sıkıntı, özür dilerim bu insanlardan.” dedi.
“TRUMP’IN KOVİD-19’A KARŞI PLANI YOK”
Trump ve Biden, ikinci mevzu başlığı olarak, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) konusunda kozlarını paylaştı.
Biden, ABD’de şu ana kadar 200 binden fazla kişinin virüs nedeniyle hayatını yitirdiğini ve 7 milyondan fazla kişinin virüse yakalandığını vurgulayarak, “Bu sayılar Lider Trump’a sunulduğunda, ‘neyse o’ diyor. Evet bu sen olduğun için ne oluyorsa o. Zira Trump’ın bir planı yok. Ortaya hiçbir şey koymadı. Trump, şubat ayında krizin ne kadar önemli olduğunu biliyordu. Bunun ölümcül bir hastalık olduğunu biliyordu. Pekala ne yaptı? İnsanları uyarmadı.” sözlerini kullandı.
Trump’ın, hastalık önemli boyutlara gelene kadar beklediğini savunan Biden, “Trump’ın hala önemli bir planı yok.” dedi.
Biden, mart ve temmuz aylarında Kovid-19’a karşı planlarını açıkladıklarını belirterek, “Artık sığınağından çıkmalısın, kafanı, gömdüğün kumdan çıkarmalısın. Oval Ofis’e işinin başına dönüp, Cumhuriyetçi ve Demokratları bir ortaya getirip yapılması gerekeni yapmalısın.” biçiminde konuştu.
TRUMP: OLANLAR ÇİN’İN CÜRMÜ
Trump ise,”Biz sizi dinleseydik, ülkenin birçok kısmı açık kalırdı ve meyyit sayımız 200 bin değil de 2 milyon olurdu. Bu olanlar Çin’in hatası. Çin bunun olmasına müsaade vermemeliydi.” dedi.
Çin, Rusya ve Hindistan üzere ülkelerin gerçek meyyit sayısını sakladığını argüman eden Trump, yakın vakitte ellerinde virüse karşı bir aşı ve ilaç olacağını kaydetti.
Basının tarafsız olmadığını belirten Trump, “Sana iyi bir basını, bana makûs basını veriyorlar.” sözünü kullandı.
Trump’ın, Biden’ın lider yardımcısı olduğu periyottaki Domuz Gribi salgınını iyi yönetemediğini savunması üzerine ise Biden, “O salgında 200 bin değil, 14 bin insan öldü.” cevabını verdi.
“AHMAKÇA DAVRANIYOR”
Aşı konusunda ise Biden, Trump’ın kelamlarından fazla bilim insanlarının yaptığı açıklamalara güveneceklerini söyledi.
Biden’ın Trump’ın zekası konusunda konuşması üzerine Trump, “Sen bana zekadan mı kelam ediyorsun? Sen Delaware Eyalet Üniversitesine gittiğini söyledin fakat gittiğin yüksekokulun ismini unuttun. Sen yüksek okuldan mezunsun. Sınıfında da son sıralardaydın.” tabirlerini kullandı.
Trump, çok kişinin iştirakiyle yaptığı mitinglere ait ise, “İnsanlar benim söylediklerimi duymak istiyor. Şu ana kadar bir sorun yaşamadık. Zira dış yerde yapıyoruz.” dedi.
Biden ise, “Trump toplumsal ara konusunda büsbütün sorumsuzca davranıyor. Onu, bunu yapmamaya davet ediyorum. Ahmakça davranıyor.” diye konuştu.
“BU ADAM ÜLKEYİ YOK EDECEK”
Iktisat siyasetlerinin da ele alındığı tartışmada, Trump “tarihin en büyük iktisadını inşaa ettiklerini” lakin Kovid-19 salgını nedeniyle ekonomik faaliyetin durduğunu anlattı.
Trump, ekonomik faaliyetin olağana döndüğüne işaret ederek, 10,4 milyon çalışanın 4 ayda işlerine geri döndüğünü ve bunun bir “rekor” olduğunu kaydetti.
Iktisadın süratli olağanlaşmasına temkinli yaklaşan Biden’ı eleştiren Trump, “Bu adam tüm ülkeyi kapatacak ve yok edecek.” dedi. Biden ise Kovid-19 krizinde Trump üzere milyoner ve milyarderlerin çok iyi iş çıkardığını söyledi.
“MİLYONLARCA DOLAR VERGİ ÖDEDİM”
Artan Kovid-19 olaylarına karşın Trump’ın iktisadın normalleşmesinde ısrarcı olduğunu belirten Biden, Kovid-19 krizi çözülene kadar iktisadın düzeltilemeyeceğini lisana getirdi. Ayrıyeten Biden, Trump idaresini küçük işletmelere yardım etmek için hiçbir şey yapmamakla suçladı.
Trump ise insanların, okulların açılmasını ve iktisadın olağanlaşmasını istediğini belirterek, “İnsanlar eyaletlerin kapanmasını istemiyor. New York’a bakıyorum, çok üzücü. New York’ta neler oluyor, neredeyse bir hayalet kasaba üzere.” dedi.
New York Times’ta yer alan ve 2016 ile 2017 yıllarında yalnızca 750 dolar federal gelir vergisi ödediği istikametindeki haberin sorulması üzerine Trump, “Milyonlarca dolar vergi ödedim.” karşılığını verdi.
Biden’ın, vergi beyannamelerini yayımlamasını istemesi üzerine Trump, yakında bunu yapacağını söyledi.
“SEN AMERİKA’NIN GÖRDÜĞÜ EN MAKUS BAŞKANSIN”
Trump’ın vergi düzenlemelerini eleştiren Biden, kelam konusu düzenlemelerin, Trump’ı bir öğretmenden daha az vergi ödeyecek duruma getirdiğini, Trump’ın vergi kanunundan faydalandığını ve bu nedenle vergi indirimlerini kaldıracağını lisana getirdi. Biden, Trump’ın karşı çıkması üzerine, “Sen Amerika’nın gördüğü en makus lidersin.” tabirini kullandı.
Trump’ın ticaret mutabakatlarını da eleştiren Biden, ABD’nin Çin’e karşı evvelkinden daha yüksek dış ticaret açığı olduğunu aktardı.
Trump’ın, “Biden’ın oğlunun, yolsuzluk savları nedeniyle vazifeden alınan Moskova Belediye Liderinin eşinden 3,5 milyon dolar aldığı” savlarını sorması üzerine Biden, bunun gerçek olmadığını ve oğlunun yanlış bir şey yapmadığını söyledi.
“DARBE YAPMAK ÜZERE PEŞİME DÜŞTÜLER”
Vakit zaman hakaretlere varan atışmalarda, iki adayın, seçim güvenliği konusunda değerli bir fikir ayrılığı yaşadığı gözlemlendi.
Posta yoluyla oy kullanmaya güvenmediğini ve kendisine ilişkin onbinlerce oy pusulasının derelerde ve çöplerde bulunduğunu belirten Trump, seçmenine, seçim günü sandıklara gidip oylarının sayılıp sayılmadığına bakmaları davetinde bulundu.
Trump, seçim sonuçlarının seçim gecesinden fazla aylarca açıklanamayabileceğini zira her tarafta oyların olacağını söz ederek, “Daha evvel görmediğiniz bir hile yapılacak.” dedi.
Demokratların, seçmenlere oylarını 10 Kasım’a kadar kullanabileceğini söylediğini tabir eden Trump, bu durumda Demokratların, seçim gününden 7 gün sonraya kadar seçmene oy kullanabilme teklifinde bulunduğunu söyledi.
Hali hazırda milyonlarca seçmenin oylarını posta yoluyla yolladığı hatırlatılarak olası bir uyuşmazlıkta ABD Yüksek Duruşmasına güvenip güvenmediği sorulan Trump, “Evet onlara güveniyorum. Sandıklara bakmaları konusunda onlara güveniyorum. Seçim için umarım gerek kalmaz ancak sandıkların incelenmesi konusunda güveniyorum.” diye cevap verdi.
80 milyon oyun postaya verildiği bir ortamda sahtekarlıkları engellemenin epeyce güç olacağını savunan Trump, seçim sürecinin “iyi bitmeyeceği” ihtarında bulundu.
Biden’ın, seçimin ve iktidar değişiminin adil olacağını tez etmesi üzerine Trump, “Ben kazandığımda geçiş falan olmadı. Darbe yapmak üzere peşime düştüler. Kampanyamı gizlice takip ederek peşime düştüler.” diye konuştu.
Selefi Barack Obama idaresini hata üstü yakaladıklarını belirten Trump, Biden’a, seçimde Rusya ile iş birliği yaptığı teziyle yargılanan ve daha sonra beraat eden eski Ulusal Güvenlik Danışmanı Michael Flynn’in Logan Yasası kapsamında yargılanması fikrini veren kişi olduğunu hatırlattı.
BIDEN SEÇİM GÜVENLİĞİNDEN TELAŞ ETMİYOR
ABD halkına sandığa gitme davetinde bulunan Biden ise halka, “Bu adam bu seçimin mukadderatını belirleme konusunda sizi durduramaz. Gidin ve oylarınızı kullanın.” dedi.
Trump’ın, Demokratların seçmenlere oylarını 10 Kasım’a kadar kullanabileceği söylemi tezine karşılık veren Biden, halka, oy zarflarındaki posta mührünün 3 Kasım olması durumunda, oyların 10 Kasım tarihine kadar sayılabileceğini söylediklerini lisana getirdi.
Seçim sonucunun belirlenmesi için Yüksek Duruşmanın müdahale ihtimaline karşı ise Biden, “Herhangi bir duruşmanın seçim sonucuna karışması konusunda telaşlıyım.” dedi.
TRUMP, İLKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİN KISMEN İNSANLARDAN KAYNAKLI OLDUĞUNU SÖYLEDİ
İklim değişikliği konusunda sorular yöneltilirken Wallace’ın birkaç sefer bastırması üzerine Trump, iklim değişikliğinin kısmen insanlardan kaynaklı olduğunu kabul etti.
Trump, “Birçok şey buna neden oluyor lakin kısmen beşerler da neden oluyor.” tabirini kullanırken ABD’nin batı yakasında devam eden yangınların ise makûs ormancılık idaresinden kaynaklandığını söyledi.
Paris İklim Mutabakatı’ndan çekilmesine de değinen Trump, mutabakatın yakıt verimlilik standartlarının çok az bir fark yarattığını, buna rağmen ülkedeki araç fiyatlarını yükselttiğini söyledi.
Biden ise lider seçildikten sonra Paris İklim Muahedesine geri döneceğini açıkladı.
BIDEN’DAN TRUMP’A “PUTİN KÖPEĞİ” YAKIŞTIRMASI
Amerikan halkının Trump’a karşı neden kendisini tercih etmesi gerektiğine dair bir soruya karşılık veren Biden, “Bu liderin idaresinde biz zayıfladık, hastalandık, ayrıştık ve daha da saldırganlaştık.” dedi.
Obama devrinde, Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’e baş tutulduğunu argüman eden Biden, Trump için “Bu, Putin’in köpeğidir. Hala Putin’in Amerikan askerlerinin başına ödül koymasına bir şey diyemedi.” tabirlerini kullandı.
Trump ise Biden’ın oğlu Hunter Biden’ın, Moskova Belediye Liderinden para aldığı tezlerini gündeme getirerek, Hunter’ın, ordudan kokain içtiği münasebeti ile atıldığını, Biden lider yardımcısı olana kadar işsiz olduğunu, fakat daha sonra Ukrayna, Rusya ve Çin ile işler tutup milyonlarca dolarlık servet elde ettiğini tez etti.
IRKÇILIK TARTIŞMALARINDA TANSIYON YÜKSEKTİ
ABD’de son günlerde yaşanan ırkçılık konusuna da değinilen tartışmada Biden, “Biz her vakit herkes için eşitlikten yana olduk. Tahminen hiçbir vakit bunu başaramadık fakat Trump’ın yaptığı üzere bunu denemekten vazgeçmedik de.” değerlendirmesinde bulundu.
Siyahi George Floyd’un öldürülmesinin akabinde Beyaz Saray önünde düzenlenen protestolarda Trump’ın göstericileri biber gazı ile dağıttırarak, oradaki kilisenin önünde elinde İncil ile poz verdiğini anımsatan Biden, “Başkan Trump, her şeyi ırkçılık, nefret ve ayrılık yaratmak için kullandı. Bu adam Afrikalı Amerikalılara yardım ettiğini söylüyor lakin Afrikalı Amerikalıların binde 1’i koronavirüs nedeniyle ömrünü yitiriyor.” diye konuştu.
Trump ise seçimlerde kendisinin güvenlik güçlerinin dayanağını alırken, Biden’ın, sol kesitin oyunu kaybedeceği endişesiyle güvenlik güçlerinden hiç bahsetmediğini savundu.
“BU ÜLKEDE SİSTEMATİK BİR HALDE ADALET EŞİTSİZLİĞİ VAR”
Biden, vazifeye gelmesi durumunda ırkçılık ve eşitsizlik sorunun çözülmesi için çalışacaklarını belirterek, “Biz Beyaz Saray’da bir küme kuracağız. Burada sivil hakları kümeleri, polis memurları, polis şefleri olacak. Bu bahislerde çalışıp, sıkıntıları çözeceğiz.” sözlerini kullandı.
Trump, birtakım federal kurumlarda verilen “ırkçılık hassasiyeti” eğitimlerini bitirme kararlarını, “Bu programı bitirdik zira bu program ırkçılığı yayıyordu. Bu hususta çok fazla şikayet alıyorduk.” kelamlarıyla savundu.
Biden ise Trump’a dönerek, “Sen ırkçısın.” dedi ve kelam konusu programın, Trump’ın tez ettiği üzere ırkçılığı yaymadığın belirtti.
Biden, polislere verilen fonları kesmek istediği argümanlarına ise, “Ben polislerin fonlarının kesilmesine karşıyım fakat daha evvel olduğu üzere toplum polisinin de oluşmasını istiyoruz.” cevabını verdi.
“ANTİFA TEHLİKELİDİR”
Trump, tıpkı Antifa üzere sol kümelere yaptığı üzere, beyaz ırkçıları da kınayıp kınamayacağının sorulması üzerine, “Benim gördüğüm tüm şiddet hadiselerinin kaynağı, sağ değil sol kanat.” cevabını verdi.
Moderatörün sorusunu tekrarlaması üzerine Trump, “Birisi Antifa konusunda bir şey yapmalı. Zira bu sağın değil, solun sorunu.” diye konuştu.
Biden’ın, FBI Yöneticisi Chris Wray’in “Antifa bir örgüt değil bir ideoloji” kelamlarını anımsatması üzerine Trump, “Antifa bir tehlikedir.” yorumunda bulundu.
Kaynak: Anadolu Ajansı / Dildar Baykan
Haberler.com
