Halk arasında “güneş çarpması” olarak da nitelendirilen sıcak çarpması, sıcak ve nemli yaz günlerinde nispeten sık karşılaşılabilecek acil sıhhat sıkıntıları arasında mekan alıyor.
Dinamik bir ısı kaybı olmaksızın yüksek ortam ısısına maruz kalmak ısı kramplarına ve güneş çarpmasına neden olabiliyor. Örneğin 3-4 saat şiddetli efor yahut likit alımı olmadan terleme ile şiddetli sıcağa maruz kalmak sıcak çarpmasına yol açabiliyor. Nem ne kadar yüksek olursa vücut ısı kaybının aktifliği de o kadar az oluyor. Yani terlemenin serinletici tesiri azalıyor. Ek olarak uzun müddetli güçlü egzersiz yapılması da sıcak çarpması riskini arttırıyor.
Güneş çarpması ekseriyetle ani bir başlangıçtan evvel baş ağrısı, baş dönmesi ve halsizlik ile kendini gösteriyor. Buna rağmen terleme ise ekseriyetle azalıyor. AHEF Basın Encümeni üyelerinden Dr. Emine Gezer Özden şöyle anlatıyor: “Deri sıcak, kızarık ve kurudur. Nabız atımları artmıştır. Teneffüs suratı artar. Bilinç kaybı ve oryantasyon bozukluğu da gelişebilir. Bulantı, anksiyete ve şiddetli terleme ise daha çok sıcak bitkinliğinde ortaya çıkar. Semptomları biraz farklı da olsa sıcak bitkinliği de tekrar vücut ısı mekanizmalarının münasip olmayan durumu sonucu oluşmaktadır. Çoklukla sıcak yaz günlerinde öğlen vakitlerinde güneş ışınlarının dik olduğu devirlerde gerçekleşir. Tatil nedeniyle deniz kıyısında farkında olmadan uzun vakit geçirme de olağanın üzerinde sıcaklığa maruz kalmamıza neden olabilir.”
Dr. Emine Gezer Özden, sıcak ya da güneş çarpması durumunun en çok 65 yaş üzeri ve 5 yaş altı çocuklarda, obezite meselesi olanlarda, yüksek tansiyon ve kalp hastalarında, diyabet (şeker) illetinde, kronik böbrek yetmezliğinde, kanser hastalarında, kronik alkolizm ve çoklu ilaç kullanan insanlarda, düşkünler ve de gebelerde daha fazla risk oluşturduğunu söylüyor. “Bu kimselerin yaz günlerinde daha fazla dikkat etmeleri gerekmektedir. Sıcak çarpması acil bir durumdur. Kesinlikle tedavi edilmesi gereklidir. Kişi öncelikle kesinlikle sıcak ortamdan uzaklaştırılmalı, sıcaklığı düşürmek için ıslak battaniye ile sarılmalı ya da soğuk su ile ıslatılmış bezlerle kompres yapılmalıdır. Hastanın bilinci açık ise likit verilebilir, bilinci açık değilse likit verilmemeli takip ve tedavi emelli derhal en yakın sıhhat kuruluşuna götürülmelidir.”
Bu durumdan kaçınmak için insanlar sıcak yaz günlerinde zatî tedbirlerini alarak rahat bir mevsim geçirebilirler. AHEF bu tedbirleri şu biçimde sıralıyor:
– Bilhassa güneş ışınlarının dünyaya dik olarak geldiği öğlen saatlerinde mümkün olduğunca dışarı çıkılmamalı,
– Güneşe çıkmadan evvel şapka, gözlük yahut şemsiye üzere aksesuarlarla ışınlardan korunmaya çalışılmalı,
– Kesinlikle evvelden güneş kremi kullanılmalı,
– İnce, terletmeyen, sentetik olmayan kumaşlardan yapılmış açık renkli, bol giysiler kullanılmalı,
– Bilhassa sıcak günlerde ağır ve yorucu egzersizlerden kaçınılmalı,
– Likit tüketimine kesinlikle dikkat edilmeli,
– Mümkün olduğunca ılık duş almalı,
– Ağır, yağlı, sindirimi güçlükle yemekler mekanına sindirimi kolay hafif yiyecekler tercih edilmeli.
Mahsusen tüm dünyada olduğu üzere devletimizde de korona pandemisi ile savaş sürecinde iken maske ve uzaklıklı yeni toplumsal hayatımızda alacağımız şahsî önlemler ve kurallara azami koordinasyon gösterme ile daha rahat ve sıkıntısız bir yaz mevsimi geçirebiliriz. Unutmayalım ki hem ferdî hem de topluluk sıhhati için her birimizin yapabileceği birçok şey vardır.
Kaynak: Bültenler
Haberler.com
