Ayasofya Camii’nin müze statüsünün değiştirilerek tekrar cami olarak ibadete açılması kararı milletlerarası camiada büyük yankı buldu. Garptan reaksiyon gelirken, Müslüman dünyası memnuniyetini belirtti. Katolik dünyasının ruhani başkanı Papa Francis ise dün yaptığı pazar vaazında bu bahse değindi ve “Çok acı çekiyorum” sözlerini kullandı. Papanın açıklamalarıyla ilgili tarihçi ve ilahiyatçılar reaksiyon gösterdi.
“KURTUBA’NIN KALBİNE KATEDRAL DİKTİLER”
Hürriyet’in haberine nazaran; Prof. Dr. Mehmet Özdemir (İslam Tarihçisi):
“Hıristiyan orduları Endülüs’te fethettikleri her tarafta ulu camileri katedrale çeviriyorlardı. Başlarda Müslümanlar’ın kaldığı mahallerdeki birtakım küçük mescitleri bırakıyorlardı. 1502’den sonra küçük mescitler de kiliseye çevrildi. Kurtuba Ulu Camii’ni de tıpkı formda katedrale çevirdiler. Çok büyük ayin ve merasimlerle bunu yaptılar. Müslümanların girişine asla müsaade verilmedi. 1500’lerde caminin kalbinde bir katedral daha inşa ettiler. Caminin orjinal yapısını bozdular. Papaların da haberi dahilinde yapıldı bunlar. Papa’nın tutarlı olabilmesi için Endülüs’te ve öteki diğer diyarlarda kilise yahut katedrale çevrilen mescit ve camilere de üzülüyor olması gerekir.”
“IZDIRABIN İZLERİ TARİHİ METİNLERDE”
Dr. Ersin Adıgüzel (İstanbul Üniversitesi, Tarih Bölümü):
“756’da kuruluşundan itibaren Kurtuba kenti Endülüs’ün başşehriydi. Kurtuba Ulu Camii de bu kentte inşa edilen en büyük camiydi. 1236 yılında Müslümanlar bu kenti kaybettikten sonra cami katedrale çevrildi. Granada’da, Valencia’da, Toledo’da, Malaga’da ve sair Endülüs kentlerindeki ulu camiler yıkıldı ve bölgesine katedral yapıldı. Kurtuba Ulu Camii ise yıkılmadan katedrale çevrildi. Müslümanlar o günlerde yazdıkları şiirlerde bu durumdan duydukları derin kederi lisana getiriyorlardı. Onlarca, yüzlerce cami ve mescit vasfını kaybetmişti. Yalnızca Endülüs’tekiler değil bütün Müslümanlar bu ızdırabı duyuyorlardı. Tarihi ve edebi metinlerde bu ızdırabın izlerini kolay kolay görebilirsiniz.”
PAPA NE DEMİŞTİ?
Katolik dünyasının ruhani başkanı Papa, haftalık pazar ayini için St. Peter’s Meydanı’nda Hristiyanlara seslendi. Papa Francis’in gündeminde Ayasofya Camii de vardı. Francis, Ayasofya için, “Aklım İstanbul’da. Ayasofya’yı düşünüyorum ve derin acı duyuyorum” sözlerini kullandı.
CORDOBA 1236’DA KİLİSE YAPILDI
Günümüzde ‘Córdoba Katedrali’ olarak isimlendirilen İspanya’nın Cordoba kentindeki Kurtuba Ulu Camii (el-Mescidü’l-kebîr, el-Mescidü’l-câmi) Endülüs diyaneti mimarisinin en tanınmış ve en büyük binası. Imalatını 786’da I. Abdurrahman başlattı. Endülüs’ün 1236’da Katolik Hristiyanların eline geçmesinden sonra kiliseye çevrildi. Minareleri yıkılarak çan kulesi yapıldı. Orta kısmına 1500’lerde bir katedral eklendi. 1984’te UNESCO Dünya Kültür Mirası listesine alındı. Müslümanlar katedralin bir kısmının ibadete tahsisi için UNESCO nezdinde de birçok teşebbüste bulundu lakin netice alınamadı. Şu an hem kilise olarak hizmet veriyor hem de turistik olarak gezilebiliyor.
Haberler.com
