Bakan Koca: "Turkovac bugün itibarıyla Acil Kullanım Onayına müracaat etmiştir"

Bakan Koca: “Turkovac bugün prestijiyle Acil Kullanım Onayına müracaat etmiştir”

ANKARA – Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca, “Milletimiz için değerli bir muştuyu vermek isterim. Yerli Covid-19 inaktif aşımız Turkovac bugün prestijiyle Acil Kullanım Onayına müracaat etmiştir. Hücreden aşıya kadar her basamağı ülkemizde ve ülkemiz bilim insanlarınca geliştirilen ulusal aşımızın ülkemize, milletimize ve tüm dünyaya güzel, uğurlu olmasını dilerim” dedi.

Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca, Türkiye Büyük Millet Meclisi Plan ve Bütçe Komitesi’nde 2022 yılı Bütçe Kanunu Teklifi kapsamında sunum gerçekleştirdi. Burada bir konuşma yapan Bakan Koca, Konuşmama başlamadan evvel milletimiz için kıymetli bir muştuyu vermek isterim. Yerli Covid-19 inaktif aşımız Turkovac bugün prestijiyle Acil Kullanım Onayına müracaat etmiştir. Hücreden aşıya kadar her etabı ülkemizde ve ülkemiz bilim insanlarınca geliştirilen ulusal aşımızın ülkemize, milletimize ve tüm dünyaya güzel, uğurlu olmasını dilerim. Bakanlığımızın değişmez amacı her bir vatandaşımızın sıhhat hizmetine erişimini kolaylaştırmak, gelişmiş ülkelerin sıhhat hizmetlerinden daha başarılı ve konforlu bir sıhhat hizmeti vermek üzere sabitlenmiştir. Hiçbir vatandaşımızın tedavisini dışarıda aramayacağı bir sıhhat alt yapısını korumak için çalıştık ve çalışmaya devam edeceğiz” tabirlerini kullandı.

“Doktorların sabit ek ödemelerinin artırmak ve bütün sabit ek ödemelerin genel bütçeden yapılmasını sağlamak istiyoruz”

Sıhhat çalışanlarının özlük haklarını daha güzele götürebilmek için büyük uğraş verdiklerinin altını çizen Bakan Koca, “Çalışanlarımızın çıplak maaşının emeklerinin karşılığı olmadığının şuurundayız. Onları verilen hizmete layık, toplumda hak ettikleri hayat standardına kavuşturacak bir gelire kavuşturmak azmindeyiz. Tabip dışı sıhhat çalışanımızın sabit ek ödemelerinde toplu kontratla artış sağladık. Hekimlerin sabit ek ödemelerinin artırmak ve bütün sabit ek ödemelerin genel bütçeden yapılmasını sağlamak istiyoruz. Bu hususta sayın vekillerimizin dayanağına gereksinimimiz var. Türkiye, bir taraftan artan nüfusu ile dinamik bir yapı gösterirken, öteki taraftan uzayan hayat mühleti ile birlikte süratle yaşlanan bir nüfusa sahiptir. Süratli kentleşme, içinde bulunduğumuz coğrafyanın göç kavşağında bulunması, başta yakın komşularımız olmak üzere dünyada artan güvenlik sorunu ve tüm dünyayla birlikte ülkemizde de 2 yıldır süren bir global salgın yükü, sıhhat hizmetlerinin yaygınlığı ve sürdürülebilirliği konusunda son derece dinamik olmamızı gerektirmektedir” biçiminde konuştu.

“OECD sıhhat dataları ve Avrupa Komitesi Raporlarında, Türkiye yaptığı sıhhat harcamasına nazaran, sıhhat hizmetlerinden en üst düzeyde memnuniyet elde eden ülke olma özelliğini korumaktadır”

Türkiye’deki ekonomik gelişmeyle paralel olarak her geçen gün sıhhate daha fazla kaynak ayrıldığına dikkat çeken Bakan Koca, şunları kaydetti:

“Birçok ülkeyle kıyasladığımızda sıhhat için ayırabildiğimiz kaynakların epey hudutlu olduğunu biliyoruz. Ülkemizin, 2019 yılındaki Toplam Cari Sıhhat Harcamalarının gayri safi yurtiçi hasıla içindeki oranı yüzde 4,3 cins. Kaynağımız kısıtlı olmasına karşın en kapsamlı sıhhat hizmeti sunan ülke pozisyonundayız. Pandemi periyodunda bu konu herkes tarafından müşahede edildi. Hedefimiz sürdürülebilir bir sıhhat sistemini kalıcı kılmaktır. Tüm dünyada olduğu üzere, vatandaşlarımızın sıhhatlerini korumak ve düzgünleştirmek için harcanan kaynağın yıldan yıla artış göstermesi bir zorunluluktur. Kişi başı toplam kamu sıhhat harcamamız yıllar içinde artmaya devam etmektedir. Buna karşın OECD ortalamasının epeyce altındayız. Daha iyi bir sıhhat hizmeti için sıhhate ayrılan kaynakları önceliklendirmemiz gerektiği ortadadır. OECD sıhhat bilgileri ve Avrupa Komitesi Raporlarında, Türkiye yaptığı sıhhat harcamasına nazaran, sıhhat hizmetlerinden en üst düzeyde memnuniyet elde eden ülke olma özelliğini korumaktadır. Global salgına karşın bu durumun değişmediği kanısındayız.”

2002 yılından bu yana temel sıhhat göstergelerinde kıymetli ilerlemeler kaydedildiğinin altını çizen Bakan Koca, “Sağlık sisteminin gelişmişliğini gösteren en temel göstergelerden biri bilindiği üzere anne mevt oranıdır. Hamilelerimizin yakın takibi, bilhassa riskli gebeliklerin idaresi ve doğumların sıhhat kuruluşlarında yapılması ile annelerimizin vefat oranını yüz binde 64’ten yüz binde 13,1’e indirdik. Birleşmiş Milletlerin yayınladığı rapora nazaran son 18 yılda dünya sıralamasında 5 yaş altı vefatları en süratli düşüren ülkelerden biriyiz. Halk sıhhatini tehdit eden tüm ögeler ile gayret etmek ve halkın hayat kalitesini yükseltecek tedbirleri almak için elimizden gelenden fazlasını yaptığımız ortadadır. 2022 yılı merkezi idare bütçesinde hami sıhhat hizmetlerine ayırdığımız kaynağı, evvelki yıla nazaran yüzde 103 oranında artırarak 38 milyar 729 milyon liraya çıkardık. Artık anne adaylarımızın yüzde 98’i hastanelerimizde doğum yapıyor. Doğum yapılan hastanelerin tamamı bebek dostu hastanedir” diye konuştu.

“SMA taramalarını evlilik öncesi ve yeni doğan olmak üzere hazırlıklarımızı tamamladık, taramalar yıl bitmeden başlıyor”

Bölgesel pilot çalışma olarak başlatılan Konjenital Adrenal Hiperplazi taramasını önümüzdeki yıldan itibaren yurt sathında gerçekleştireceklerini vurgulayan Bakan Koca, şunları söyledi:

“Başka yeni hastalıkları da tarama paneline eklemek için çalışmalarımızı sürdürüyoruz. SMA taramalarını evlilik öncesi ve yeni doğan olmak üzere hazırlıklarımızı tamamladık. Ülke sathında taramalarımız yıl bitmeden başlıyor. Bağışıklama çalışmalarında ülke olarak başarımızı kesintisiz sürdürme kararlılığındayız. Bağışıklama Bilim Konseyimizin teklifleri doğrultusunda okul aşılarımızın takvimini güncelledik ve sınıflarda toplu aşılamalar yerine her bir çocuğumuzun bağlı bulunduğu aile tabibi tarafından aşı uygulanmasına geçtik. Genişletilmiş bağışıklama programı çerçevesinde 13 antijen ile en geniş aşılama programı uygulayan ülkeler ortasındayız. Nüfus büyüklüğüne oranla aşılama muvaffakiyetinde dünyadaki liderliğimizi korumaktayız. Son 10 yıllık süreçte aşı oranlarımız tüm dünyanın gaye olarak belirlediği oran olan yüzde 95 ve üzerinde seyretmektedir. Aşı kapsayıcılığımızın yüksek olması sayesinde aşı ile önlenebilir hastalıkların çoğunluğu denetim altına alınmış, çiçek ve çocuk felci üzere hastalıklarında ülkemizde kökü kazınmıştır.”

“DSÖ tarafından belirlenen kronik hastalık idaresi siyasetlerinin hayata geçirilmesinde Norveç’le birlikte dünya başkanı olarak literatüre geçtik”

Aile tabiplerinin Hastalık İdare Platformu ile kronik hasta takibine başladığını anımsatan Bakan Koca, “DSÖ tarafından belirlenen kronik hastalık idaresi siyasetlerinin hayata geçirilmesinde Norveç’le birlikte dünya başkanı olarak literatüre geçtik. Birinci basamak hizmetlerimizin daha kapsamlı ve daha yaygın bir formda verilebilmesine imkan tanıyan Sağlıklı Hayat Merkezlerini yaygınlaştırmaya devam ediyoruz. Sağlıklı hayat merkezi sayımızı 2021 Ekim ayı prestijiyle 212’ye çıkardık. Vatandaşlarımızın içme ve kullanma sularına inançlı bir biçimde ulaşmalarını sağlıyoruz. Halk Sıhhati Laboratuvarlarımız ülkemiz genelinde 65 bini aşkın noktada daima olarak gelen numuneleri test etmek suretiyle vatandaşlarımızın kullandığı suları denetim etmektedir” açıklamasında bulundu.

“Tüm uğraşlarımıza karşın tütün kullanımını azaltmada istek ettiğimiz seviyeyi yakaladığımızı söyleyemeyiz”

Sigara bırakma polikliniklerinin ülke genelinde yaygınlaştırıldığına dikkat çeken Bakan Koca, “Bu merkezlerde sigara bırakma tedavisinde kullanılan ilaçları ilgililere fiyatsız olarak ulaştırıyoruz. Fakat tüm gayretlerimize karşın tütün kullanımını azaltmada dilek ettiğimiz seviyeyi yakaladığımızı söyleyemeyiz. ALO 171 Sigara Bırakma Müşavere Sınırı aracılığıyla tütün eseri bırakmak isteyen vatandaşlarımıza dayanak olmaya devam ediyoruz. Toplumun ruh sıhhatinin korunmasını ve geliştirilmesine yönelik olarak çok sayıda programla hizmetlerimize devam ediyoruz. Ruh Sıhhati Hareket Planımızı revize ettik. Çok değer verdiğimiz Davranışsal Bağımlılıkla Çaba Aksiyon Planını da uygulamaya başladık” dedi.

“Ev konut tarama yaparak yüzde 99’un üzerinde filyasyon ve temaslı takibi sağladık”

Covid-19 ile uğraş kapsamında kapı kapı filyasyon yapıldığını belirten Bakan Koca, “Covid-19 salgınının, bilimsel dataların ışığında, Bilim Şurasının rehberliğinde idaresini sağlarken salgınının sosyolojik, ruhsal, bağlantı üzere toplumsal bilimler alanındaki tesirlerini incelemek ve bu istikamette önlemler almak gayesiyle Toplum Bilimleri Heyetini hayata geçirdik. Köy köy, mahalle mahalle, mesken ev tarama yaparak yüzde 99’un üzerinde filyasyon ve temaslı takibi sağladık. Alanda misyon yapan gruplarımızla aşılarımızı ülkenin en ücra köşelere ulaştırdık” sözlerini kullandı.

“Mart 2020’den bu yana yeni binalar ve kapasite artırımıyla Kamu Hastanelerinde toplam 13 bin 271 yatak artışı gerçekleştirdik”

Covid-19’un en ağır periyotta bile sistemin zaafa uğramasına fırsat vermediklerini vurgulayan Bakan Koca, “Mart 2020’den bu yana yeni binalar ve kapasite artırımıyla Kamu Hastanelerinde toplam 13 bin 271 yatak artışı gerçekleştirdik. İstanbul Atatürk Havalimanı içinde yer alan Prof. Dr. Murat Dilmener Acil Durum Hastanesi ile Sancaktepe’de bulunan Prof. Dr. Feriha Öz Acil Durum Hastanesini kısa müddette tamamlayıp hizmete açtık. Covid-19 aşısına erken ulaşan ülkelerden biri olduk. TİTCK ile kendi güvenlilik çalışmalarımızı yaptık. Aşı kümelerinin önceliklendirilmesinde bilimsel ve etik prensipleri gözettik ve DSÖ rehberiyle uyumlu bir programlama yaptık. Vatandaşlarımızın istedikleri aşıyı tercih ederek fiyatsız bir formda Covid-19 aşısı olmalarını sağladık” diye konuştu.

“(Turkovac) Bugün prestijiyle Acil Kullanım onayı müracaatının yapıldığını belirtmek isterim”

Covid-19 ile gayret kapsamında TÜSEB tarafından toplam 7 adet aşı AR-GE projesine dayanak verildiğini vurgulayan Bakan Koca, “Ülkemizdeki birinci yerli inaktif Covid-19 Aşı adayı olan Turkovac’ın Klinik çalışmaları TÜSEB dayanağı ile yürütülmektedir. Tamamlanma basamağına gelinmiştir. Bu çalışma Türkiye’nin en geniş kapsamlı, büsbütün yerli imkanlarla yürütülen birinci Faz 3 klinik araştırma olma özelliğini taşımaktadır. Bugün prestijiyle Acil Kullanım onayı müracaatının yapıldığını belirtmek isterim. Covid-19 aşılarının alımı için 17 milyar, hami gereç, ilaç ve tıbbi sarf gereç vb. alımları için 2 milyar lira, Covid-19 işçi ek ödemeleri için ise 1,7 milyar lira olmak üzere, toplamda 20,7 milyar lira cari harcama yapılmıştır” formunda konuştu.

“2021 yılı içerisinde 5,5 milyona yakın vatandaşımıza ambulanslarımızla müdahale ederek sıhhat tesislerimize naklini gerçekleştirdik”

Acil sıhhat hizmetleri konusunda da yatırımların istikrarlı bir halde devam ettirildiğini vurgulayan Bakan Koca şunları kaydetti:

“2021 yılı içerisinde 5,5 milyona yakın vatandaşımıza ambulanslarımızla müdahale ederek sıhhat tesislerimize naklini gerçekleştirdik. 5 bin 946 olan ambulans sayısını 2022 yılında 6 bin 340’a çıkarmayı hedefliyoruz. Standart ambulanslarımızın yanında, hadiselere motosikletli gruplar ve özel donanımlı ambulanslarımızla da müdahale ediyoruz. 2002 yılından bu vakte kadar ambulans başına düşen nüfusu 107 binden 14 bine indirerek vatandaşımıza daha tesirli acil sıhhat hizmeti vermeyi başardık.

Önümüzdeki yıl yeni açacağımız istasyonlarla 112 istasyon sayısını 3 bin 141′ den 3 bin 230’a çıkaracağız. 2008 den beri bugüne kadar hava ambulansları ile 53 bin, deniz bot ambulansımızla 27 bin olayın naklini gerçekleştirdik. Marmara sarsıntısı sonrasında uygun donatılmış, eğitimli sıhhat gönüllülerinden oluşan Ulusal Medikal Kurtarma Gruplarımız her gereksinim anında harekete geçmektedir. 244 araçla 11 bin 555 çalışanımız her an hazır beklemektedir.”

“2015 yılından bu yana 777 bin 570 istekli bağışçı adayı kaydettik”

Organ bağışı ve nakli konusundaki farkındalık çalışmalarının devam ettiğini de hatırlatan Bakan Koca, “Bildiğiniz üzere, ilik naklinde yabancı ülkelere bağımlılıktan kurtulmak için TÜRKÖK ismiyle Ulusal Kemik İliği Bankamızı kurduk. 2015 yılından bu yana 777 bin 570 istekli bağışçı adayı kaydettik. Bugüne kadar 3 bin 369 hastamıza TÜRKÖK kaynaklı nakil gerçekleştirildi. Böylelikle ülkemizde nakil olan hastaların kök hücrelerini kendi imkanlarımızla karşılama oranımız yüzde 90’a ulaşmıştır” dedi.

“Bu yılın birinci 10 aylık periyodunda 290 milyonu aşkın randevu verilmiş durumdadır”

Sıhhat sistemindeki dijital dönüşüm kapsamında birçok yatırımın yapıldığını ve uygulamanın hayata geçirildiğini vurgulayan Koca, “Normal muayene dışında aşı randevularını da MHRS üzerinden yönettik. Bu yılın birinci 10 aylık periyodunda 290 milyonu aşkın randevu verilmiş durumdadır. Halihazırda 55 milyon vatandaşımız Şahsî Sıhhat Kaydı olan e-Nabız kullanıcısıdır ve kendi sıhhat kayıtlarına ulaşabilmektedir. İşitme engelli vatandaşlarımızın; sıhhat hizmetlerine erişimini kolaylaştırmak ve sıhhat hizmeti sunumu sırasında yaşadıkları bağlantı meselesini ortadan kaldırmak üzere Manisiz Sıhhat Bağlantı Merkezini hizmete sunduk. Artık sıhhat kuruluşlarınca verilen tüm raporlar elektronik ortamda, e-imzalı olarak verilmekte ve e-Devlet Kapısı üzerinden erişilebilmektedir” tabirlerini kullandı.

Bakan Koca ayrıyeten, “Güvenli data akışında ve hasta güvenliğinde en güçlü aracımız dijitalleşmedir. Bu gayeyle hastanelerimizde dijitalleşme düzeyini arttırma istikametinde ağır çalışmalar yaptık. Dijitalleşme konusunda HIMSS kriterlerine nazaran Düzey 6 hastane sayımız 66’ya, en üst düzey olan Düzey 7 hastane sayımız ise 5’e ulaşmıştır. ABD’den sonra dünyada en fazla dijital hastaneye sahip ülke olduk” dedi.

“Önümüzdeki yıl 55’i hastane olmak üzere 206 sıhhat tesisini tamamlayarak, 14 bin 938 nitelikli yatak kapasitesini daha ülkemize kazandırmayı hedefliyoruz”

Son 19 yılda 3 bin 823 sıhhat tesisini tamamladıklarını belirten Koca, “Önümüzdeki yıl 55’i hastane olmak üzere 206 sıhhat tesisini tamamlayarak, 14 bin 938 nitelikli yatak kapasitesini daha ülkemize kazandırmayı hedefliyoruz. 2020 yılında Kıbrıs Türk Cumhuriyetinde açılışını yaptığımız 100 yataklı Acil Durum Hastanesinin yanı sıra 2021 yılında Arnavutluk’un Fier kentinde 150 yataklı Acil Durum Hastanesinin de üretimi tamamlanarak hizmete açılmıştır. Ayrıyeten Kıbrıs Türk Cumhuriyetinde 500 yataklı Lefkoşe Hastanesinin proje çalışmaları tamamlanmış olup ihale basamağına geçilmiştir. Hala inşaat, ihale, proje etabında olan 932 birinci basamak ile 335 hastane ve ADSM binasını 2023’e kadar tamamlamayı planlıyoruz” açıklamasında bulundu.

Akılcı İlaç Kullanımı konusunda son yıllarda yürütülen tesirli saha çalışmaları ile bin kişi başına düşen günlük antibiyotik tüketiminin 42 üniteden 24 üniteye düştüğünün altını çizen Koca, şunları söyledi:

“2019 yılında tüketilen her 100 kutu ilacın 88’i ülkemizde üretilmiştir. 2020 ve 21 yıllarındaki duraklamanın salgın nedeniyle farklı olarak kıymetlendirilmesi gerektiğini düşünüyorum. Katma pahası daha yüksek eserleri lokal üreterek kıymet bazında daha yüksek sayılara ulaşmak zorundayız. İlaç Takip Sistemi, dünyaya örnek olan kıymetli dijital projelerimizdendir. Ülkemizde ilaçların tedarik sorunu önlemek için faal halde kullanılan bu proje, ilaç siyasetlerine taraf veren kıymetli bir araçtır. Birebir formda tıbbi aygıt ve sarfları da Eser Takip Sistemi üzerinden yönetiyoruz. 2020 yılında tıbbi aygıt ithalatımız yaklaşık 2,5 milyar dolardır. İhracatımız ise 1,2 milyar doların üzerine çıkmıştır. İthalatın ihracatı karşılama oranı son 5 yılda yüzde 30’dan fazla artış göstermiş ve 2020 prestijiyle yüzde 50’ye ulaşmıştır.”

“2022 bütçe teklifi 116 milyar 37 milyon lira”

Sıhhat Bakanlığı merkez ve taşra teşkilatının yanı sıra, bağlı ve ilgili kuruluşlarının 2020 yılı kesin hesabı ve 2022 yılı bütçesi hakkındaki bilgileri de veren Bakan Koca şunları kaydetti:

“2020 yılı kesin hesabı; Sıhhat Bakanlığı 65 milyar 196 milyon TL, Türkiye Hudut Kıyılar Sıhhat Genel Müdürlüğü 331 milyon TL, Türkiye İlaç ve Tıbbı Aygıt Kurumu 166 milyon TL, Türkiye Sıhhat Enstitüleri Başkanlığı ise 99 milyon TL olarak gerçekleştirilmiştir. Bakanlığımız 2020 yılı kesin hesabı; İşçi Masrafları 33 milyar 430 milyon TL, Mal ve Hizmet Alım Sarfiyatları 20 milyar 13 milyon TL, Cari Transferler 502 milyon TL, Yatırım Harcamalarına ise 11 milyar 250 milyon TL dir. Sayıştay Başkanlığı tarafından gerçekleştirilen kontroller sonucunda tespit edilen bulgular dikkate alınarak yanılgılı ve eksik olduğu belirtilen uygulamalarımızı düzeltmek için gerekli süreçleri yapmaya devam ediyoruz. 2022 yılı Merkezi İdare Bütçesinden; Bakanlığımız için 116 milyar 37 milyon TL, Türkiye Hudut ve Kıyılar Sıhhat Genel Müdürlüğüne 191 milyon TL, Türkiye İlaç ve Tıbbi Aygıt Kurumuna 237 milyon TL, Türkiye Sıhhat Enstitüleri Başkanlığına ise 218 milyon TL bütçe planlanmıştır.