Birinci olarak Aralık 2019’da Çin’in Hubei eyaletine bağlı Vuhan kentinde ortaya çıkan ve kısa müddette tüm dünyayı tesiri altına alan yeni tip koronavirüs salgını (Kovid-19) nedeniyle dünya genelinde 1 milyon 519 binden fazla insan hayatını kaybetti, 66 milyona yakın insan ölümcül salgına yakalandı. Koronavirüse karşı aşı geliştirme çalışmalarında keyifli sona yaklaşılırken, Kanada‘da bulunan Simon Fraser Üniversitesi’nde vazifeli ünlü bilim insanları Paul Tupper ve Caroline Colijn salgınla ilgili yeni bir araştırma yaptı. Araştırmaya nazaran, toplumsal aralık kuralına dikkat edilmesi halinde koronavirüsün bulaşma ihtimalinin çok az olduğuna dikkat çekildi.
FİZİKÎ UZAKLIK VE MASKENİN TESİR DÜZEYİ TEST EDİLDİ
Popular Science’de yer alan habere nazaran bilim insanları Paul Tupper ve Caroline Colijn bir model geliştirip, çeşitli ortam ve şartlarda kullanıldığı vakit fizikî aralık, maske yahut toplumsal baloncukların tesir düzeyini test ettiler. Elde edilen sonuçlar, 19 Kasım’da PNAS bülteninde sunuldu.
Araştırmacılar yeni çalışmada “R olayı” kavramını sunuyorlar. R olayı, bir olaydaki tek bireyden Kovid-19 kapan insanların kestirimi sayısını simgeliyor.
Bulaşma yoğunluğu, maruz kalma mühleti, bireylerin birbirine olan aralığı ve karışma derecesi üzere etmenlere bakan araştırmacılar, sonrasında her bir şartta hangi usullerin bulaşı önlemede en tesirli olduğunu incelediler.
KORONA KAPMA İHTİMALİ MÜHLETE BAĞLI
Araştırmacılar partiler, yemekler, gece kulüpleri, toplu taşıma ve lokantalar üzere bir dizi aktiflikte bildirilen salgın datalarını de çalışmaya dahil ettiler. Bilim insanları, kişinin koronavirüs kapma mümkünlüğünün büyük oranda bulaş oranı ve mühletine bağlı olduğunu söylüyor; yani belirli bir ortam yahut şartta geçirilen vakit ölçüsüne.
Etkinlikler ağır (yüksek bulaş olasılığı) ve doğrusal (düşük bulaş olasılığı) biçiminde sınıflandırılmış. Yüksek bulaş şartlarının örnekleri ortasında barlar, gece kulüpleri ve fazla kalabalık iş yerleri bulunurken; düşük bulaş şartları ortasında maske takılan toplu ulaşım araçları, uzaklık uygulanan lokantalar ve dış yer faaliyetleri yer alıyor.
EN TESİRLİ SİSTEM FİZİKÎ UZAKLIK
Model, fizikî aralığın tüm ortam ve şartlarda Kovid-19 bulaşmasını azaltmada en tesirli usul olduğunu ancak toplumsal baloncukların tesirinin, bulaş mümkünlüğünün yüksek ya da düşük olmasına bağlı olduğunu öne sürüyor.
İç yerdeki kalabalık iş yerleri, barlar ve gece kulüpleri üzere karışımın meydana geldiği ve bulaş mümkünlüğünün yüksek olduğu şart ve ortamlarda, sert toplumsal baloncukların oluşturulması Kovid-19’un yayılımını azaltmaya yardımcı olabilir.
Araştırmacılar toplumsal baloncukların; dış yer faaliyetlerine katılmak, aralıklı iş yerlerinde çalışmak yahut maske takarak toplu ulaşım aracı kullanmak üzere düşük bulaş ortamlarında yahut karışımın olduğu faaliyetlerde daha düşük tesir gösterdiğini keşfettiler.
Araştırmacılar, maskelerin ve öteki fizikî bariyerlerin doygunluğa ulaşan, yüksek bulaş ortamlarında (partiler, korolar, lokanta mutfakları, kalabalık iş yerleri, gece kulüpleri ve barlar) daha düşük tesir gösterebileceğini; zira maskeler bulaş oranlarını yarıya indirse bile, bulaş mümkünlüğü (ve bu sebeple enfeksiyon sayısı) üzerinde fazla tesir oluşturmayabileceklerini belirtiyor.
Haberler.com
