Bipolarda sonbaharda çökkünlük belirtileri ortaya çıkabilir
HER 100 ŞAHISTAN 2-3’ÜNDE GÖRÜLEBİLİYOR
Bipolar bozukluğun “iki uçlu duygudurum bozukluğu, manik depresif bozukluk, iki uçlu mizaç bozukluğu, bipolar affektif bozukluk” üzere isimlerle de isimlendirildiğini belirten Dr. Dilek Sarıkaya, “Bipolar bozukluk toplumda her 100 bireyden 2 yahut 3’ünde görülebilen ruhsal bir hastalıktır. Erkeklerde ve bayanlarda görülme oranı eşittir ve ortalama başlangıç yaşı 20–25 yaş civarındadır” dedi.
Hastalığın genel olarak taşkınlık (mani) ve çökkünlük (depresyon)dönemleri ile karakterize olduğunu kaydeden Dr. Dilek Sarıkaya, “Birbirlerine zıt üzere görünen bu iki hastalık periyodu yatışma ve alevlenmelerle seyreder. Hastalık periyotları dışında ise hasta çabucak büsbütün olağana döner. Lakin kimi hastalarda günlük ömrü kısmen de olsa etkileyen kalıntı belirtiler devam edebilir” dedi.
TAŞKINLIK DEVRINDE RİSKLİ DAVRANIŞLAR ORTAYA ÇIKIYOR
Taşkınlık (mani) periyodunun duygudurumun çok yükseldiği, hastanın çok coşkulu olduğu bir devir olduğunu kaydeden Dr. Dilek Sarıkaya, “Bu devirde hastada abartılı değerli niyetler yahut ayağı yere basmayan projeler, kendini olduğundan çok daha yüksekte hissetme, büyüklük niyetleri, sonluluk yahut çok sevinç hali, özgüven artışı, niyetlerin hastanın zihninde adeta yarışı, kendini çok enerjik hissetme, uyku ihtiyacında azalma, hatta uyku ihtiyacını inkar etme, sonuçlarını düşünmeden heyecanlı yahut riskli faaliyetlere kalkışmak (çok fazla para harcama, çok süratli otomobil kullanma, riskli cinsel aktivite) üzere belirtiler görülebilir” dedi.
ÇÖKKÜNLÜK DEVRINDE MUTSUZLUK, İÇE KAPANMA GÖRÜLÜYOR
Çökkünlük (depresyon) devrinin ise taşkınlık periyodunun tam karşıtı olduğunu belirten Dr. Dilek Sarıkaya, “Bu periyotta; mutsuzluk, karamsarlık, ümitsizlik, özgüvende azalma, değersizlik hissi, abartılı suçluluk yahut pişmanlık kanıları, evvelden zevk aldığı faaliyetlerden zevk alamama, iştahsızlık yahut uykusuzluk üzere değişiklikler, dikkat ve konsantrasyonda bozulma, güç azalması ve halsizlik, vefat ve intihar fikirleri ortaya çıkabilir” ikazında bulundu.
BİPOLAR BOZUKLUKTAKİ HIS İNİŞ ÇIKIŞLARI SERTTIR
“Bütün insanların duygusal dünyasında, ruh halinde değişiklikler, inişler-çıkışlar olur. Herkes günlük ömründe dakikalar, saatler yahut bazen birkaç gün süren öfke, sevinç, hüzün, coşku, üzüntü, huzursuzluk, kaygı hisleri ortasında iniş çıkışlar yaşayabilir” diyen Dr. Dilek Sarıkaya, “Ancak bipolar bozuklukta; yaşamsal hadiselerle kısmen yahut büsbütün bağsız olarak, uzun süren, keskin iniş çıkışların olduğu, fikirleri, hisleri, davranışları ve kişinin fonksiyonlarını, hayatını etkileyen ağır duygudurum değişimleri yaşanır. Her ne kadar hastalığın sık görülen belirtileri birçok bireyde emsal olsa da, belirtilerin şiddeti ve ortaya çıkış biçiminin şahıstan şahsa değişiklik gösterebileceği de akılda tutulmalıdır” dedi.
SONBAHARDA ÇÖKKÜNLÜK, İLKBAHARDA TAŞKINLIK ORTAYA ÇIKIYOR
Bipolar bozukluğun seyrindeki en değerli özelliklerden birinin de mevsimsel özellik göstermesi olduğunu kaydeden Dr. Dilek Sarıkaya, “Hastalar ilkbahar – yaz aylarında taşkınlık, coşkunluk yaşarken, sonbahar – kış aylarında çökkünlük, sakinlik içinde girerler. Hastaların yaklaşık dörtte biri bu mevsimsel özellik nedeniyle ilkbaharın son günleri, yazın birinci günlerinde kötüleşirler. Hastalarda dürtüsel, tepkisel davranışlar, saldırganlık eğiliminde artma, öfke patlamaları, çok para harcama, taşkınlaşma, riskli davranışlar sergileme azımsanmayacak oranda görülebilir” dedi.
İNTİHAR RİSKİNE DİKKAT
“Sonbaharın son günleri ve kışın birinci günlerine yanlışsız ise çökkünlük belirtileri ortaya çıkabilir” diyen Dr. Dilek Sarıkaya, “İçe kapanma, isteksizlik, karamsar niyetler, derin bir mutsuzluk, geleceğe dair ümitsizlik ve vakit zaman intihar fikirleri ve davranışı görülebilir. Yapılan araştırmalar hastalığın çökkünlük periyotlarında hastalarda intihar riskinin arttığına dikkati çekmektedir” ikazında bulundu.
Kaynak: Bültenler
Haberler.com