Konya‘nın Çumra ilçesinde, UNESCO Dünya Kültür Miras Listesi’nde yer alan Neolitik Çağ yerleşim yeri Çatalhöyük‘ün doğu höyüğündeki konutta devam eden hafriyat çalışmalarında çoklu mezarlar bulundu.
Neolitik Devir‘de yaklaşık 8 bin kişinin bir ortada yaşadığı, üstten girilen, birbirlerine bitişik kerpiç meskenlerdeki ömür hakkında yeni bilgiler gün yüzüne çıkmaya devam ediyor.
Çatalhöyük Neolitik Kenti Hafriyat Lideri Anadolu Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ali Umut Türkcan, AA muhabirine, Çatalhöyük’ün doğu alanındaki hafriyatlarda Çatalhöyük yapılarından daha büyük, tek başına duran ve içinde hücreleri olan bir yapının kendilerini heyecanlandıran farklı olgular taşıdığını söyledi.
Türkcan, yaklaşık 3 yıldır Arek Marciniak nezaretinde Polonyalı takımın yürüttüğü kazıdaki yapıyla ilgili şunları aktardı:
“Bu yapının bilhassa bizim bildiğimiz Çatalhöyük yapılarından daha büyük, tek başına duran ve içinde hücreleri olan ve hatta bu hücrelerin içinde de tabanlarında bir adedinde 5 mezar, bir başkasında tekrar çoklu bir mezar, bugüne kadar 18 bireye ilişkin çeşitli neolitik periyot mezarları olduğunu saptadık. O nedenle bu büyük konut, mezarların bu tıp platformların üzerinde ve hücrelerin içinde olması bizim için az karşılaştığımız bir olgu.”
“Neolitik periyoda ilişkin 700’den fazla mezar var”
Türkcan, Çatalhöyük’ün büyük mezarlık olduğuna da işaret ederek, “Yeni doğmuş bir bebek gömüsü de vardı, onu duvarın içine gömmüşler. Yeni doğmuşlar hatta fetüs halli bebeklerin de gömüldüğünü görüyoruz. Yalnızca neolitik periyoda ilişkin 700’den fazla mezar var. O yüzden bazen bir meskenin kazılması aylar sürebiliyor. 90’larda katıldığım bir hafriyatta 70 mezarın çıktığını biliyoruz, bu mezarlar da bir konutun ömrünü aşıyor.” dedi.
Çatalhöyük’te 1700 yıllık döngü
Türkcan, Çatalhöyük ile ilgili tahlilsiz kalan birtakım sorular olduğunu vurgulayarak, şöyle konuştu:
“Çatalhöyük ismi üstünde çatal yaptığı için iki tane tıpkı periyoda ilişkin lakin biri daha sonradan kurulmuş olabileceğini düşündüğümüz höyüklere sahip. 30 yıllık araştırma tarihinde bu da tahlilsiz kalan sorulardan biri oldu. Bu bahis bizim yakın vakitte çözmek istediğimiz hususlardan bir tanesi. Aslında kendini göstermese de terk edildiği periyoda ilişkin üçüncü bir höyükleşme de dikkati çekiyor. Çatalhöyük denilince akla kuzeydeki höyükten sonra Neolitik devir höyüğü akla geliyor. Aslında çabucak yanı başında bu höyüğümüzün gölgesinde kalan periyodun en büyük höyüklerinden ve hayatın devam ettiği, burada biterken orada başladığı Batı Çatalhöyük erken kalkolitik periyoda ilişkin 300 metreyi geçen büyük bir höyüğümüz var. Yani burada aslında hayatın bu 4 höyük içinde 1700 yıllık bir döngüde olduğunu söylememiz mümkün.”
Türkcan, Çatalhöyük’ün yalnızca nüfusla değil hammadde ve zanaatkarlık örnekleriyle de tartışılması gerektiğini kelamlarına ekledi.
Üniversiteyi ailenizin yanında mı okumayı tercih edersiniz diğer bir kentte mi?
— Haberler.com (@Haberler) September 16, 2021
Haberler.com
