CHP’nin İzmir zelzelesinin akabinde hazırladığı “Deprem Raporu”nda, fay sınırları üzerindeki yapılaşmanın durdurulması için verilen Fay Kanunu Teklifi’nin bir an evvel maddeleştirilmesi, bağımsız bir sarsıntı şurası oluşturulması, toplanan zelzele vergilerinin zelzelenin ziyanlarını azaltacak önlemler için kullanılması üzere teklifler sıralandı.
CHP Basın Ünitesinden yapılan açıklamaya nazaran, CHP, 30 Ekim’de İzmir’in Seferihisar ilçesi açıklarında meydana gelen zelzelenin akabinde rapor hazırladı. Raporda, CHP Genel Sekreteri Selin Sayek Böke, Lokal İdarelerden Sorumlu Genel Lider Yardımcısı Seyit Torun, Tabiat Hakları ve Etraf Siyasetlerinden Sorumlu Genel Lider Yardımcısı Ali Öztunç, Güç ve Altyapıdan Sorumlu Genel Lider Yardımcısı Ahmet Akın ve CHP Küme Başkanvekili Özgür Özel ile bölge milletvekillerinin yer aldığı heyetin sarsıntının akabinde İzmir’e ulaştığı, sarsıntının ikinci gününden itibaren ise 8 genel lider yardımcısı ve 91 milletvekili, İzmir vilayet ve ilçe örgüt yöneticileri, CHP’li belediye liderlerinin da iştirak sağladığı bir grup ile kriz idaresine katkı sağlanmaya çalışıldığı belirtildi.
Acil durumlara müdahale, olağan yaşama dönme ve rehabilitasyon çalışmalarına yer verilen raporda, zelzelenin çabucak akabinde bölgeye birinci olarak İzmir Büyükşehir Belediyesi İtfaiye ve Arama Kurtarma takımlarının ulaştığı ve birinci müdahalede enkaz altındaki 55 yurttaşın İzmir Büyükşehir Belediyesi grupları tarafından sağ olarak çıkartıldığı tabir edildi. Raporda, İzmir Büyükşehir Belediyesi ile ilçe belediyelerinin İzmir’de hayatın olağana dönüşmesine yönelik gayretlerinin sürdüğü anlatıldı.
İzmir Büyükşehir Belediyesi hariç toplam 55 belediyenin İzmir için çeşitli yardımlarda bulunduğu belirtilen raporda, İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından başlatılan “Bir Kira Bir Yuva Kampanyası”nda dün prestijiyle 20 milyon 75 bin lira toplandığı, bu sayı ile 2 binin üzerinde ailenin 5 aylık kirasının ödenebileceği aktarıldı.
Yıkılan binalarla ilgili raporlar
İzmir zelzelesinde yıkılan İstek Beyefendi Apartmanı için, Bayraklı Belediyesi Zelzele Etüt Merkezi tarafından düzenlenen 25 Nisan 2012 tarihli rapor, Doğanlar Apartmanı için de tekrar Bayraklı Belediyesi Sarsıntı Etüt Merkezi tarafından düzenlenen 27 Şubat 2018 tarihli raporlar bulunduğu kaydedildi.
İstek Beyefendi, Doğanlar ve Karagül apartmanları hakkında Bayraklı Belediyesi Sarsıntı Etüt Merkezi tarafından hazırlanan raporlarda, bu binaların çürük oldukları, güçlendirilmeleri gerektiği istikametinde görüş bildirildiği, binaların taban yapısındaki meselelere da işaret edildiği tabir edildi.
CHP’nin İzmir Sarsıntısı Raporunda, “Bu binaların riski yapı statüsüne kavuşabilmeleri için illa ki yurttaşlar tarafından bir müracaat yapılmasını beklemek ihmalleri ortaya koymaktadır. Uygulamada, yapı kontrolün özelleştirilmiş olması da denetimsizliğin boyutunu artırmaktadır. Son yıllarda sık sık sarsıntı yaşayan İzmir’de, Etraf ve Şehircilik Bakanlığınca resen araştırma yapılmamış olması, önleyici önlemlere başvurulmaması ihmaldir.” değerlendirmesi yapıldı.
İmar Barışı eleştirisi
Raporda, İzmir’in imar barışından en fazla faydalanan ikinci kent olduğu, İzmir’de 672 bin 211 bağımsız ünitenin imar barışından yararlandığı söz edildi.
Mevzuata nazaran, imar barışı kapsamında yapı kayıt evrakı verilen yapılarda, afete karşı güçlü olup olmadığı konusunda bir inceleme yapılmadığı, imar barışından faydalanan yapı sahibinin beyanlarının temel alınarak kayıt altına alma sürecinin düzenlendiği belirtilen Raporda, şu görüşe yer verildi:
“Önemle belirtmek gerekir ki yapı kayıt evrakı, ilgili yapıya 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Yapılar Hakkındaki Kanun’dan muaf olma hakkı vermemektedir. Lakin Kamu, imar barışı ile 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Yapılar Hakkındaki Kanun’dan kaynaklı yükümlülüklerini yerine getirme hakkını gizli tutarak, ruhsatlı ya da ruhsatsız yapılarda afete karşı dayanıklılıkla ilgili kontrol ve önlem misyonlarını belgisiz bir halde ertelemektedir.”
Afete müdahale eden grupların durumu
Türkiye’de AFAD ve itfaiye ünitelerine bağlı çalışanın, AKUT üzere sivil toplum örgütleri ve yurttaşların iştirakiyle afete müdahale yapıldığı ve enkaz çalışmalarının yürütüldüğü anlatılan raporda, bu hususta özel eğitim gören işçi sayısının artması ve işçinin özlük haklarının güçlendirilmesi gerektiği vurgulandı.
Tahlil teklifleri sıralandı
Sarsıntıya dirençli kentlerin inşası için afetlerin fiziki, doğal, tarihi ve kültürel ve ekonomik ziyanlarının azaltılmasına ait önleyici önlemlerin güçlendirilmesi, afet riski azaltma siyasetlerinin belirlenmesi, imar uygulamaları üzere öncelikli uygulamalarda Afet Riskini Azaltma siyasetlerine nazaran hareket edilmesi tekliflerinin yer aldığı raporun son kısmında, tahlil teklifleri 11 hususta şöyle sıralandı:
Fay Kanunu Teklifi bir an evvel kanunlaştırılmalıdır.
Bağımsız bir sarsıntı şurası oluşturulmalıdır.
Toplanan zelzele vergileri zelzelenin ziyanlarını azaltacak önlemler ve zelzele sonrasındaki olağana dönüş ile rehabilitasyon çalışmaları için harcanmalıdır.
Öntedbirlilik prensibi mucibince, Afet Riskini Azaltma siyasetleri belirlenmeli, imar uygulamaları üzere öncelikli uygulamalarda Afet Riskini Azaltma siyasetlerine nazaran hareket edilmelidir.
Büyükşehir belediyeleri bünyesinde Sarsıntı ve Çok Tabiat Olayları ile Gayret Daire Başkanlıkları, vilayet ve ilçe belediyeleri bünyesinde Sarsıntı ve Çok Tabiat Olayları ile Gayret Müdürlükleri kurulmalıdır.
Afetlere karşı dayanıksız yapı stokunun iyileştirilmesi ve kentsel dönüşüm uygulamaları yapılırken, soylulaştırma, zorla tahliye, mülkiyet hakkı ihlali, borçlandırma üzere davranışlardan kaçınılmalı, yurttaşların sıhhat ve konut haklarını tesis edecek adil uygulamalar geliştirilmelidir.
Afet riski tespitlerinin bilimsel ve objektif bilgilere nazaran hazırlanan raporlarla yapılması, bu raporların sonuçlarına nazaran iyileştirme ya da kentsel dönüşüm uygulamalarının yapılıp yapılmamasına karar verilmelidir. Bu kapsamda fay sınırı üzerindeki tüm yerleşim ünitelerinde bulunan yapı stokunun risk tahlili bir an önce yapılmalıdır.
Kamusal müşterek alanlar, afet durumlarında kullanılabilecek yerler olarak kurgulanmalıdır.
Arama kurtarma takımlarının işçi sayıları artırılmalı, afetle uğraş sırasındaki temel gereksinimlerini gidermeye yönelik şartlar iyileştirilmelidir.
İzmir Seferihisar merkezli zelzele nedeniyle oluşan mağduriyetlerin giderilmesi ziyan gören yerleşim alanları ve yurttaşlara rastgele bir ayrım gözetmeksizin eşit hizmet sunulmalı, mağduriyetleri oranında eşit şartlarda kamu hizmetlerinden yararlandırılmaları sağlanmalıdır.
Sarsıntı sonrasında meskenleri oturulmaz hale gelen mülkiyet sahibi ve kiracı yurttaşlara barınma imkanları sunulmalı, ziyanları tazmin edilmeli, eşya ve kira yardımı yapılmalıdır.
Kaynak: Anadolu Ajansı / Aylin Kol
Haberler.com
