Cumhurbaşkanlığı İrtibat Lideri Fahrettin Altun, “Bugün asırlar boyunca barış içinde birlikte yaşamış Türk ve Ermeni halklarının ortak geçmişini çarpıtarak, tarihten hasımlık çıkarmaya tevessül eden bir anlatıyla karşı karşıyayız. ve bu anlatıya karşı çıkıyoruz.” dedi.
Cumhurbaşkanlığı İrtibat Başkanlığı’nca, 1915 olaylarının tarihi art planı, tüzel boyutu ve günümüze yansımalarını ele almak maksadıyla “1915 Olayları Milletlerarası Konferansı” düzenlendi.
Altun, çevrim içi gerçekleştirilen konferansın açılışında yaptığı konuşmada, bu programda ortaya konacak fikirlerin, gerçeklerin ortaya çıkmasına katkı sağlayacağını, tarihin, mütevazı lakin bir o kadar da gözü pek insanların hakikate olan inançları sayesinde hakikat okunabildiğini tabir etti.
Geçen yüzyılı, “tarihin kıymetli kırılma anlarına sahne olan müstesna bir dönem” olarak tanımlayan Altun, dünya savaşları, yıkılan imparatorluklar, değişen sonlar ve gelişen demokrasinin 20. yüzyılın kilometre taşları olduğunu belirtti.
Dünyanın, tıpkı kabuk değiştirir üzere siyasal açıdan devasa bir dönüşüm yaşadığını kaydeden Altun, yüzyıllara sari alışkanlıklar, hudutlar ve idare biçimleri değişirken, büyük sancıların da yaşandığını hatırlattı.
Altun, çabucak her coğrafyada yaşanan acıların, günümüze yalnızca tarih kitaplarıyla değil, anne-babalardan çocuklarına masallar ve anılarla da taşındığına işaret ederek, kimi olaylar mitleşip gerçekle bağını koparırken kimi hadiselerin hak ettiği gerçeklikten hissesini alamadığını söyledi.
20. yüzyılın bu manada çok değerli bir olaya tanıklık ettiğini ve Birinci Dünya Savaşı sonunda, üç büyük imparatorluğun dağıldığını belirten Fahrettin Altun, Osmanlı İmparatorluğu, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu ve Çarlık Rusya’sının, tesirleri bugüne kadar gelen kuvvetli dönüşümlere uğradığını anlattı.
Kayıtlara nazaran, 65 milyon askerin seferber edildiği bu birinci global savaşta, 38 milyon sivil ve askerin hayatını kaybettiğini aktaran Altun, “Dönemin düşük nüfus sayılarını da hesaba kattığımızda, böylesine yüksek bir kayıp, savaşa katılan tüm ülkelerde kuşkusuz ağır travmalar yarattı.” dedi.
“Ortak geçmiş çarpıtılıyor”
Fahrettin Altun, birçok cephede kahramanlıklar sergileyen Türk milletinin, milyonlarca insanın hayatına mal olan bu savaştan çok önemli biçimde etkilendiğini belirterek, şunları kaydetti:
“Osmanlı milleti bir bütün olarak, İmparatorluğun son periyodunda inanılmaz zorluklarla gayret etti. Çanakkale’de, Kafkasya’da, Hicaz’da, Filistin’de ve Irak’ta büyük çabalar verdik. Osmanlı İmparatorluğu da dahil olmak üzere savaşın bütün cephelerini tanım edilemez bir karışıklığa sürükleyen Birinci Dünya Savaşı esnasında, ne yazık ki Anadolu insanını büyük acılara gark eden hadiseler yaşandı. Birebir devirde Sarıkamış’ta binlerce askerimiz donarak şehit oldu, Kafkasya cephesinde Osmanlı topraklarına saldıran Rus ordularıyla çarpışan kuvvetlerimizi, düşmanla iş birliği yapan Ermeni çeteleri geriden vurdu. Osmanlı milletine mensup farklı kesitler, vatan davası için güç birliği yaparken, kimi yerlerde devrin düşmanlarıyla iş birliği yapan kimi ögeler ortaya çıktı.
Doğu Anadolu’da yaşanan çatışmalar sonucu, Türk ve Ermeni on binlerce insan hayatını kaybetti. Bu olaylar üzerine, ordunun hareketlerini zorlaştırıcı davranışlarda bulunan, halka saldıran ve düşman ordusu ile iş birliği yapan çetelere yataklık eden Doğu vilayetlerindeki Ermeni kökenli kimi Osmanlı vatandaşları, Osmanlı İmparatorluğu sonları içerisindeki Suriye topraklarına gönderilmek üzere 1915 tehcirine tabi tutuldu.”
Savaş şartlarında, sivillerin korunması ve vatan savunması hedefiyle makul bölgelerde yaşayan Ermenilerin tehcir edildiğini anımsatan Altun, “Bu emniyet önlemi uygulanırken, bütün şiddetiyle süren savaş kuralları altında ne yazık ki, istenmeyen olaylar da meydana geldi, Türklerden de Ermenilerden de can kayıpları oldu, acılar yaşandı. Bu yaşananlar günümüze kadar gelen tartışmaların, hatta iftiraların da temelini oluşturdu.” dedi.
“Emperyal maksatlara çalışılıyor”
“Türkiye Cumhuriyeti olarak, Osmanlı İmparatorluğu tarafından 1915 yılında kabul edilen Tehcir Maddesi’nin uygulanması etabında yaşanan acıları tüm kalbimizle, derinden hissediyoruz.” tabirlerini kullanan Altun, Ermeni vatandaşların geçen yüzyılda yaşadığı acılara ortak olmayı, vicdani ve ahlaki duruşun bir gereği olarak gördüklerini vurguladı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın söz ettiği üzere “hep birlikte Türkiye olmanın” acıda ve sevinçte birlik olmaktan geçtiğine inandıklarının altını çizen Altun, “Bugün asırlar boyunca barış içinde, bir arada yaşamış Türk ve Ermeni halklarının ortak geçmişini çarpıtarak, tarihten hasımlık çıkarmaya tevessül eden bir anlatıyla karşı karşıyayız. ve bu anlatıya karşı çıkıyoruz. Biz bu toprakların her köşesinde yaşanan acıları birbirinden ayırmıyoruz. Geçmişi, dini, etnik kökeni, mezhebi ne olursa olsun, insanların bu topraklarda asırlarca kardeşçe yaşadığını çok iyi biliyoruz.” diye konuştu.
İrtibat Lideri Altun, 1915’te ne olduğuna dair tartışmaların 100 yıldan fazla bir vakit sonra hala devam etmesinin nedeninin, “1915 olaylarının tümüyle siyasal ve ideolojik bir bahis olarak ele alınmasına yönelik ısrar ve inat” olduğunu lisana getirdi. Birilerinin hadiseyi siyasal ve ideolojik yere taşıyarak, onu emperyal maksatlar için kullanışlı hale getirmeye çalıştığına işaret eden Altun, şöyle devam etti:
“Sürekli değişen aktüel siyasal yaklaşımların, 100 yıllık tarihi problemlere sağlıklı bakamayacağı çok açıktır. Siyasallaştığında, bu üzere tarihi mevzuların günlük kısır tartışmalara alet edilmesi kaçınılmazdır. Münasebetiyle farklı parlamentoların tartışmalı tarihi problemlerde verdikleri kararlar, onları demokrat yapmaz, lakin dayatmacı ve zorba yapar. Tarihte yaşanılan acılar da bugünün siyasetçileri için birer çıkar ögesi haline gelir. Bu da mağdurlara ve yaşadıkları acılara karşı yapılabilecek en büyük saygısızlıktır.”
Türkiye Cumhuriyeti’nin her alanda temel gayesinin, hakikat ve adalete hizmet olduğunun altını çizen Altun, “Bu temel perspektif, sırf bugün yaşanan haksızlıklara karşı çıkmayı değil, tarihte yaşanmış olaylara da adil bir biçimde yaklaşmayı gerektirir. İşte bu yüzden bizim hakikat gayretimiz pür hakikat içindir. Hakikate ulaşma isteğimiz siyasal bir kazanım için değil, hakikatin kendisi içindir.” tabirlerini kullandı.
“Bu bir hakikat çağrısıdır”
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 1915 olaylarıyla ilgili, “arşivlerin ortaya konması ve bilimsel yaklaşım çağrısının” da buna yönelik olduğuna işaret eden Altun, “Bu bir hakikat davetidir. Hasebiyle hakikat davetinde bulunmamız, bu husustaki samimiyetimizin de bir göstergesidir.” dedi.
Fahrettin Altun, mağdurlara hürmet göstermenin en hoş yolunun, tarihe adil hafıza perspektifinden bakmak olduğunu belirterek, bunun yolunun da geçen yüzyılda bu topraklarda tam olarak ne yaşandığını şeffaf, dürüst ve bilimsel bir biçimde ortaya koymak olduğunu söyledi.
Bu maksada yönelik en kapsamlı ve samimi adımların Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın liderliğinde atıldığını tabir eden Altun, 2005 yılından bu yana hayatını kaybeden Ermeniler için taziyelerin en üst seviyede açıklandığına dikkati çekti.
Altun, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın geçen yıl Türkiye Ermenileri Patriği Maşalyan’a gönderdiği mektubunda tabir ettiği, “Anadolu’nun bağrından doğmuş birlikteliğimizi görmezden gelerek tarihten hasımlık çıkarmaya çalışan çevreler hepimizin malumudur. Biz birlik, refah ve huzur dolu bir gelecek isterken ve bunun için çalışırken, niyeti öbür olan çevrelere fırsat verilmemesi en değerli dileğimizdir.” kelamlarını hatırlattı.
Kelamda Ermeni soykırımı savının, bugün “post-truth” (gerçek sonrası) olarak bilinen olgunun öncülü olduğunu lisana getiren Altun, “Bu, gerçeklerle hiçbir bağı olmayan, yalnızca siyasi hesaplardan beslenen bir iftiradır. Hislere hitap eden, irrasyonel ve gayrimeşru bir ithamdır.” dedi.
“Hakikatin peşinde koşmaktan yorulmayacağız”
Kullanışlı bir palavra üzerinden Türkiye’ye saldıranların kederinin, Osmanlı Ermenileri yahut tarihi mağduriyetler olmadığını çok iyi bildiklerini belirten Altun, şöyle devam etti:
“Bunu da en iyi bu toprakların yiğit evladı Hrant Dink şöyle izah etmişti, ‘Kim bizim dostumuz, kim tedavi edecek geçmişte yaşananları? Fransız senatosunun kararı mı? Amerikan senatosunun kararı mı? Bunlar mı bizim dostumuz?’ Hrant’ın bu kelamları, yaşanan acıların emperyalist dürtüler için nasıl kullanışlı bir araç haline getirildiğini özetlemektedir. Kendisi bunun farkındaydı. Biz de bunun farkındayız. Hangi parlamentonun ne karar verdiğinin, hangi yabancı devlet liderinin ne cümle kurduğunun nazarımızda hiçbir prestiji yoktur. Bizim için asıl olan şey, geçmişten bugüne bu toprakların evlatlarının kalbinde adil bir formda yer alabilmektir. Bu yüzden de hakikatin peşinde koşmaktan bir an olsun yorulmayacağız.”
Altun, bu konferansın, tarihin yağmalanmasının önüne geçmek, 1915’in meydana geldiği tarihî art planı unutturmamak ve kelamda “Ermeni soykırımı” iftirası üzerinden Türkiye’ye diz çöktürme teşebbüslerine pürüz olmak ismine değerli bir fonksiyon göreceğine inandıklarını lisana getirdi.
1915 olaylarının bilimsel bir formda incelenerek tarihin gerçek anlaşılması, ulusal ve memleketler arası kamuoyuna hakikat halde yansıtılmasını dilek ettiklerini belirten Altun, bu bağlamda İrtibat Başkanlığı ve bütün kurumlar olarak ellerinden geleni yapacaklarını söyledi.
“Barış ve istikrara katkı sunsun”
Bu süreçte bugüne kadar kıymetli çalışmalar yapan Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığına, Türk Tarih Kurumuna, üniversitelere ve öteki tüm kurumlara teşekkür eden Altun, “Hakikat ve vicdanın yaralarımızı sarmasını, Kafkasya başta olmak üzere, tüm dünyada, barış ve istikrara katkı sunmasını temenni ediyorum.” sözlerini kullandı.
Türk Tarih Kurumu Lideri Prof. Dr. Birol Çetin’in de katıldığı konferansın Prof. Dr. Yusuf Sarınay’ın başkanlık edeceği birinci oturumunda, Prof. Dr. Seyit Sertçelik, Prof. Dr. Mesut Uyar, Prof. Dr. Oleg Kuznetsov ve Dr. Maxime Gauin konuşacak.
Prof. Dr. Sevgi Gül Akyılmaz’ın başkanlık edeceği konferansın ikinci kısmında Avukat David Saltzman, Hazel Çağan Elbir, Dr. Deniz Akçay, Emekli Büyükelçi Alev Kılıç’ın başkanlık edeceği üçüncü oturumda ise Prof. Dr. Ömer Turan, Prof. Yıldız Deveci Bozkuş, Ergün Kırlıkovalı, Dr. Christian Johannes Henrich ve Patrick Walsh kelam alacak.
Kaynak: Anadolu Ajansı / Mehmet Tosun
Haberler.com
