Halk ortasında şeker hastalığı olarak bilinen diyabete bağlı gelişebilen “diyabetik retinopati”, 20-65 yaş ortası önlenebilir körlüklerin en değerli sebebi olarak gösteriliyor ve vaktinde tedbir alınmadığında kalıcı körlükle sonuçlanabiliyor.
Yaklaşık yüz yıl evvel insülini keşfederek şeker hastalığının tedavisini mümkün kılan bilim insanı Fredrick Bantig’in doğum yıl dönümü anısına, her yıl 14 Kasım’da Dünya Diyabet Günü aktiflikleri düzenleniyor.
Göz Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Nilüfer Berker, AA muhabirine yaptığı açıklamada, diyabetin yüksek kan şekeri ile kendini gösteren ve bedendeki bütün damarlara ziyan verebilen kronik bir hastalık olduğunu söyledi.
Kan şekeri yüksekliğinin, pankreasın insülin salgılayamamasına (Tip 1 diyabet) yahut salgılanan insülinin hücreler tarafından kullanılamamasına (Tip 2 diyabet) bağlı olduğunu anlatan Berker, “Yüksek kan şekerine uzun mühlet maruz kalan damarlar vakitle hasarlanır, tıkanır ve dokular için gerekli kan ve oksijen muhtaçlığını karşılayamaz hale gelir. Diyabette oluşan damar hasarı geri dönüşsüz olduğu için, oluşmadan gerekli tedbirlerin alınması çok kıymetlidir.” ikazında bulundu.
Berker, diyabet sıklığının tüm dünyada olduğu üzere Türkiye’de de her yıl arttığına işaret ederek, obezite, berbat beslenme alışkanlıkları, hazır ve paketli besinler, hareketsizlik ve gerilimli ömür şartlarının bu artışın nedenleri olduğuna dikkati çekti.
“Zamanında tedbir alınmazsa bu süreç kalıcı körlükle sonuçlanır”
Diyabettin en çok etkilediği organların başında gözler olduğunun altını çizen Berker, “Diyabetik retinopati, 20-65 yaş ortası önlenebilir körlüklerin en değerli sebebidir. Denetimsiz kan şekeri yüksekliği bedenin tüm damarlarında anjiopati denilen damar hasarlanmasına ve buna bağlı sorunlara yol açar.” bilgisini verdi.
Retina dokusunun, gözün arka-iç yüzeyinde bulunan ve görme hücrelerini içeren katman olduğunu anlatan Berker, kelamlarına şöyle devam etti:
Diyabetik retinopati hem Tip 1 hem de Tip 2 diyabetlilerde oluşabilir. En sık 20-65 yaş ortası yetişkinleri etkilemektedir. Diyabetin uzun yıllardır bulunması ve kan şekeri denetiminin kâfi olmaması bu komplikasyonun oluşmasında en kıymetli risk faktörleridir. Diyabete eşlik eden kalp, böbrek rahatsızlıkları üzere öbür kronik hastalıkların varlığı, obezite ve sigara kullanımı riski arttırır.”
Prof. Dr. Berker, diyabetik retinopatinin erken evrelerinde hiç bulgu vermeyebildiğine işaret ederek, “Hastalık ilerledikçe uçuşmalar, görme kalitesinin bozulması ve görme kaybı oluşur. İleri evrelerde beslenmesi bozulan gözün tansiyonu yükselir, kırmızı ve ağrılı bir göz haline dönüşür.” dedi.
Diyabetik retinopati tedavisinin hastalığın evresine ve şiddetine nazaran değişkenlik gösterdiğini anlatan Berker, retinopatinin şimdi başlangıç evresinde olması halinde kan şekerinin denetim altına alınmasının ilerleyici hasarı ve görme kaybını engelleyebildiğini söyledi. Berker, “İlerlemiş retinopati varlığında, yeniden hasarın şiddetine bağlı olarak, lazer tedavisi, göz içi enjeksiyonlar ve retina cerrahisi uygulanmaktadır.” diye konuştu.
“Muayene, diyabetin birinci yıllarında yılda bir kere tekrarlanmalı”
Diyabet tanısı alan her hastanın göz doktoru tarafından muayene edilmesi gerektiğini tabir eden Berker, şunları kaydetti:
“Muayene, diyabetin birinci yıllarında, kan şekeri tertipli ise yılda bir defa tekrarlanmalı. Kan şekeri ve hemoglobin A1C yüksek seyrediyorsa muayeneler çok daha sık olmalı, 3-4 ayda bir yapılmalı. Bunun nedeni, retinopati şimdi başlangıç evresinde yakalanırsa denetimi çok daha kolaydır. Geç teşhis alan hastalarda bütün tedavilere karşın kalıcı görme kaybı önlenememektedir.
Diyabetik retinopati, kan şekerini iyi yöneten, diyetine, tedavisine, idmana dikkat ederek yaşayan ve göz muayenelerini aksatmayan bireylerde, denetimsiz bireylere oranla çok daha az görülür ve daha kolay denetim altına alınabilir. Diyabet tanısı alanlar ümitsizliğe kapılmamalı, doktoru tarafından önerilen ilaçları tertipli kullanmalı, diyabetik hayat ve beslenme usulünü benimsemeli. Diyabetten değil, geç kalmaktan korkmak gerekir.”
Kaynak: Anadolu Ajansı / Yeşim Sert Karaaslan
Haberler.com
