TBMM İnsan Haklarını İnceleme Kurulu Lideri Hakan Çavuşoğlu ve beraberindeki heyet, Ermenistan tarafından Azerbaycan‘ın Gence kentinde vurulan sivil yerleşim alanlarını ziyaret ederek incelemelerde bulundu. Çavuşoğlu yaptığı açıklamada, “Ermenistan savaş kabahati işleyerek sivilleri maksat almıştır” dedi.
TBMM İnsan Haklarını İnceleme Kurulu Lideri Hakan Çavuşoğlu ve beraberindeki heyet, çeşitli temaslarda bulunmak ve Ermenistan’ın gaye aldığı sivil yerleşim yerlerinde incelemelerde bulunup rapor hazırlamak üzere Azerbaycan’a geldi. Kurul Lideri Çavuşoğlu ve beraberindeki heyet, temasların birinci gününde Azerbaycan Cumhuriyeti Başsavcısı Sayın Kamran Aliyev ile görüştü. Lider Çavuşoğlu ve heyet görüşmenin akabinde 17 Ekim’de Ermenistan tarafından sivillerin gaye alındığı Gence kentinde füze atılan sivil yerleşim alanına karanfil bıraktıktan sonra incelemelerde bulunarak taarruzda hayatını kaybeden insanların ailelerinin yanı sıra yaralılarla da bir ortaya geldi.
“ERMENİSTAN’IN AZERBAYCAN’A HÜCUMLARIYLA, ORTAYA ÇIKAN HAK İHLALLERİNİN ARAŞTIRILMASI ALT KOMİTE KURDUK”
Gence’deki incelemeleri sırasında gazetecilere açıklamalarda bulunan TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komitesi Lideri Çavuşoğlu, “Değerli basın mensupları, 27 Eylül tarihinden itibaren burada çok sıkıntı koşullar altında hakikatleri dünyaya aktarmak üzere bir misyon üstlendiniz. Bu vesileyle sizleri tebrik ederek, teşekkür ederim. TBMM İnsan Haklarını İnceleme Kurulu bünyesinde Ermenistan’ın Azerbaycan’a ataklarıyla, ortaya çıkan hak ihlallerinin araştırılması alt kurulunu kurduk. Bu kurul dün akşam prestijiyle Azerbaycan temaslarına, çalışmalarına başlamış oluyoruz. Kuruluz TBMM’de kanun ile kurulmuş tek kuruldur. Kurulumuzun gerek yurt içinde gerekse yurt dışında memleketler arası alanda ortaya çıkan insan hakları ihlallerini incelemek, tespitler yapmak, raporlar hazırlamak ve bunları memleketler arası formlarda lisana getirmek üzere bir misyonu de vardır. Kanunun 4’üncü unsuru uyarınca bugün Azerbaycan’da yapmış olduğumuz çalışmalar işte tam bu manada burada meydana gelen hak ihlallerinin araştırılması, incelenmesi ve bir rapora bağlanması gereğiyle ilgilidir” dedi.
Kurul Lideri Çavuşoğlu, “Değerli basın mensupları hem Lahey Antlaşması hem 1949 tarihinde imzalanan Cenevre Mukaveleleri ve tekrar daha sonra 1977 yılında Cenevre Kontratına ek olarak imzalanan ek 1 nolu protokol ve birçok sayıda antlaşmalar mucibince bir memleketler arası çatışma sürecinde devletler kullanacakları usul ve silahlar bakımından sınırsız tercih hakkına sahip değildir. Askeri gereklilikler ile insani münazaralar ortasında bir istikrar olması gerekmektedir. Yaklaşık 30 yıla varan Karabağ bölgesi ve etrafındaki 7 reyonun işgali süreci ve son olarak 12 Temmuz ardından 27 Temmuz’da Ermenistan tarafından başlatılan taarruzlar sonucunda Azerbaycan ordusu da işgal altında olan topraklarını işgalden kurtarmak için teşebbüs başlatmıştır” diye konuştu.
Çatışmaların daha çok Karabağ bölgesi denilen işgal altındaki topraklarda gerçekleştiğini ve Azerbaycan hudutları içerisinde çatışmalar yaşandığını hatırlatan Çavuşoğlu, “Büyük bir itimat içerisinde sivillerin yaşadığı bölgelere Ermenistan sonları içerisinden füzeler atılmış, bombalar atılmış saldırlar düzenlenmiştir” sözlerini kullandı.
Ermenistan’ın sivilleri amaç aldığını belirten Çavuşoğlu, “Değerli arkadaşlar, Cenevre mukavelelerinin 4. nolu protokolü gereği rastgele bir milletlerarası çatışma sürecinde bir devletin savaşa taraf olmayan sivil halkın yaşadığı yerleri bombalaması kabahat sayılmış, kabahat olarak düzenlenmiştir. Bu bakımdan Ermenistan hudutları içerisinde askeri gereklilik olmaksızın sivil hayatın rutin bir biçimde devam ettiği bir yere, Genceye, Berde’ye, Terter üzere alanlara saldırması savaş hatasıdır. Burada çocuklar, yaşlılar, gençler hatta ve hatta Ermenistan asıllı şahısların dahi mağduriyete uğradığı, hayatını kaybettiğini hepimiz biliyoruz ve süreç içerisinde bunları yaşadık. Bu bakımdan Ermenistan’ın bu bölgelere gerçekleştirmiş olduğu taammüden bilerek ve isteyerek gerçekleştirmiş olduğu bu cinayetler insanlığa karşı hata vasfındadır” halinde konuştu.
Milletlerarası mahkemelerin 2. Dünya Savaşı’ndan sonra sivilleri gaye alanları cezalandırıldığını belirten Kurul Lideri Çavuşoğlu, “Uluslararası toplum bilhassa 2. Dünya Savaşından sonra ve son yıllarda Balkanlar’da yaşanan savaşlardan sonra bu çeşit savaşlarda, memleketler arası çatışmalarda sivil insanların hayatını kaybetmesini önlemek, sivil insanların itimat içerisinde hayatını sürdürmelerini sağlamak üzere caydırıcı olması ve hatalıların cezalandırılması için muhakkak düzenekleri devreye sokmuştur” dedi.
2. Dünya Savaşından sonra Birleşmiş Milletler tarafından oluşturulan Nümberg Mahkemesiyle, Tokyo Mahkemelerinin savaş hatalılarını cezalandırarak yargıladığını hatırlatan Çavuşoğlu, “Aynı halde eski Yugoslavya için kurulan memleketler arası ceza mahkemesinde kimi Sırp yöneticilerin ve savaş suçlularının yargılandığını ve cezalandırıldığını biliyoruz. Yeniden Birleşmiş Milletler Ruanda’da Ruanda Milletlerarası Ceza Mahkemelerini kurmuş ve orada yaşanan savaş kabahatleriyle ilgili olarak yargılamalar devam ediyor. Nihayetinde son olarak 1998 yılında imzalanan Roma statüsüyle birlikte kalıcı yetkili bir milletlerarası ceza mahkemesi kurulmuştur. 117 ülke bu memleketler arası maskesinin statüsüne taraf olmuştur lakin Ermenistan ve Azerbaycan bu statüye taraf değildir” diye konuştu.
Çavuşoğlu, “Dolayısıyla milletlerarası ceza mahkemesi, savcılığı bir soruşturma başlatamıyor. Tıpkı halde taraf Azerbaycan’da burada bir müracaatta, müracaatta bulunamıyor. Bunun tek istisnası vardır. O istisnada Birleşmiş Milletler tarafından milletlerarası ceza mahkemesinin görevlendirilmesi istisnasıdır. Artık beklentimiz bizim burada işlenen bu insanlığa karşı kabahatler nedeniyle, bu hataları başkan bazında planlayanda dahil olmak üzere, tetiği çeken, düğmeye basan, tertip içerisinde kim varsa adaletin önüne çıkarılarak yargılanması ve hak ettiği cezaya da çarptırılmasıdır. Bu birebir vakitte burada bekleyen mağdurların yüreğini serinletebileceği üzere bundan sonra bu kabir cürümlerin işlenmemesi için caydırıcı bir tedbir olacaktır” diye konuştu.
Komite Lideri Çavuşoğlu, “Değerli arkadaşlar burada yaşanan insanlığa karşı işlenen hataların gerçekleştiği esnada biz dilerdik ki memleketler arası toplum, Birleşmiş Milletler, Avrupa Kurulu, Avrupa Parlementosu tam da bugün bizim yapmakta olduklarımızı buraya gelerek yapsınlar, gerekli raporları tanzim edip bu noktada adım atsınlar. Maalesef yaşanan süreç bize gösterdi ki birçok alanda olduğu üzere Ermenistan’ın Azerbaycan’a dönük atakla insanlığa karşı işlenen kabahatler karşısında ne yazık ki bu kurumsal yapılar harekete geçmemişler, adeta görmezden gelmişlerdir” diyerek AB ve BM’ye tenkitte bulundu.
Çavuşoğlu, “Biz de bunu nazara alarak onların yapmayarak ihmal ettiğini yasama organımızın bütün siyasi partilerinden müteşekkil her partinin üye barındırdığı bu komiteyle burada hayatları kayıt altına almak, gelecek kuşaklara bir ibret vesikası bırakmak ve elbette hatalıların cezalandırılması için bir ön ayak olması bakımından bu raporu hazırlayarak meclis başkanlığımıza sunacağız. Artık burada biraz sonra malumunuz Gence’de 26 sivil, çocuk, hayatını kaybederek şehit olmuştur. Onların yakınlarıyla teğe bir temas sağlayarak olayın oluş formu, meydana geldiği saat, yer ve vefat edenler konusunda kendilerinin bilgisini alacağız ve çalışmamızı yarın prestijiyle Berde ve Terter’de sürdüreceğiz. Ardından Bakü’ye dönecek ve orada temaslarımızı tamamlayarak Türkiye’ye yurda döneceğiz. Bu vesileyle katkı veren tüm komite üyesi arkadaşlarıma, Meclis Liderimize ve Cumhurbaşkanımıza çok teşekkür ediyorum” diyerek kelamlarını noktaladı.
TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komitesi Lideri Hakan Çavuşoğlu ve beraberindeki heyetin yarın Berde ve Terter kentini ziyaret ettikten sonra temaslarına Bakü’de devam edeceği belirtildi.
-İHA-
Kaynak: İhlas Haber Ajansı
Haberler.com
