Türkiye son yıllarda büyük bir atılım gerçekleştirdi. Savunma sanayiinin çabucak her alanında büyük yatırımlar, dünyaya meydan okuyan eserler ortaya çıktı. Türkiye bu eserleri yalnızca fuarlarda, tatbikatlarda değil gerçek savaş ortamında da kullandı ve elde ettiği muvaffakiyet ile dikkatleri üzerine çekmeyi başardı.
Bu noktaya gelinmesinde, her fırsat ve mazerette uygulanan açık ve üstü kapalı ambargolar büyük rol oynadı. Türkiye bu engelleme ve tehditleri bertaraf etmek için tabir yerindeyse “kendi göbeğini kendisi kesmeyi” tercih etti.
Dünyada en çok dikkat çeken proje, kendisini üç farklı gerçek savaş alanında ispatlayan ve kullanan öbür ülkelerden de büyük övgü alan Türk SİHA’ları oldu. Fakat bu eser Türk savunma sanayiinde buz dağının herkesçe görünen küçük bir kısmı.
Hafif ve ağır silahlardan gemilere, füzelerden uzay çalışmalarına, kritik kesimlerden en sofistike ve geleceğin savaşlarında belirleyici olacak teknolojik silahlara kadar her alanda kıymetli çalışmalar yürütülmeye devam ediliyor.
YERLİ VE ULUSAL PROJELER CASUSLARIN RADARINDA
Dünya savunma sanayii de hem bu silahlarla ilgili bilgi alma hem de bu eserlere gerekli kimi kesimler için tedarikçi olma yarışında.
Bu durum Türkiye’nin iki farklı casusluğun radarına girmesine neden oluyor; teknoloji casusluğu ve ticari casusluk Türkiye daha evvel ulusal piyade tüfeği MPT-76’nın planlarının yurt dışına satılması olayına şahit olmuştu.
Bu defa de halihazırda devam eden projelerin kesim gereksinimini öğrenmeye çalışan bir casusluk şebekesi yakalandı. Maksat; gerekli eserleri öğrenip, yurt dışındaki kuruluşlar ismine lobi yapıp, kesimlerin yurt dışından temin edilmesini sağlamak.
Geçtiğimiz yıllarda da ulusal piyade tüfeği projesinde casusluk yapan yönetici suçüstü yakalanmıştı
EMEL BAĞIMLI HALE GETİRİP, YILLARCA ESER SATMAK
Yurt dışından modül temini daha evvel pek çok defa külfete neden oldu. Bunlardan birincisi, bu modüllerin satın alınmasının yurt içinde üretilmesini engellemesi. Bunun binlerce örneğini yıllar içinde görmek mümkün. Bu durumda her manada bağımlı hale gelmek ya da getirilmek birinci gaye. Örneğin, öteki bir ülkeden optik kamera ithal eden Türkiye, bu kameraların takılı olduğu platform kullanıldığı sürece o ülkeden hizmet satın almak zorunda bırakılıyor.
CAATSA yaptırımları tartışmasında en çok konuşulan bahislerden biri F-16 kesimleri olmuştu. Uçakların uçması için gerekli hayati kesimlere bir ambargo uygulanması demek çok değerli ve hayati gücün kullanılmaması manasına geleceğinden telaşa neden olmuştu.
Bir oburu ise üstü açık ya da kapalı uygulanan ambargolar… Savunma sanayii barış periyodunda bu modülleri temin edebilirken, savaş ya da çatışma noktasında ambargolara maruz kalabiliyor.
ÇIKARLARI TEHLİKEYE GİRİNCE “AMBARGO” TEHDİDİ GELDİ
En yakın örneği Suriye’nin kuzeyine düzenlenen harekatlarda yaşandı. Türkiye’nin terör örgütü PKK’ya yönelik harekat başlattığı duyulur duyulmaz Kanada’dan Almanya’ya, ABD’den Fransa’ya kadar birçok ülke ‘Savunma sanayii alanında Ankara’ya rastgele bir satış gerçekleştirmeyeceklerini’ bildirerek, aslında net bir formda ambargo kararı aldıklarını gösterdi.
Azerbaycan, Dağlık Karabağ operasyonunda Bayraktar TB2 SİHA’larını kullanınca Ermenistan yanında hal takınan Kanada optik eser satımını durdurmuştu. Benzeri bir adım da Avusturya motor firması Rotax’tan gelmişti.
Libya ve Doğu Akdeniz konusunda da Türkiye tartısını koydukça batıdan benzeri çıkışlar duyuldu. Yunanistan, AB ülkelerinden Türkiye’ye ambargo uygulamalarını talep etti.
GELECEK DEVİRDE “AMBARGO” KOZU OLABİLİRDİ
Savunma sanayiinde bu çeşit hizmet ve eser alımlarının 10, 20 hatta 30 yıla kadar çıktığı biliniyor. Ankara’da engellen casusluk faaliyeti bunun da önüne geçti. Şayet MİT’in koordinesinde bu operasyon olmasa, kimi kritik projelerin hangi modüllere gereksinim duyduğu, bu eseri kullanacak kurumun neler istediği, proje için ayrılan bütçenin ne kadar olduğu üzere kritik bilgiler yabancı bir şirketin eline geçmiş olacaktı.
Bilgilerin öbür bir şirkete geçmesi, günü geldiğinde o şirketin Türkiye’yi gereksinim duyduğu sistemle ilgili “Bizde tam da gereksiniminiz olan eser var. Size satabiliriz” demesini beraberinde getirmekle kalmıyor, gelecekte o şirketin heyeti olduğu ülkeye ‘ambargo uygularım’ kozunu da veriyor.
Haberler.com
