Kış mevsiminde ısınma gayesiyle soba ve elektrikli aygıt kullanımının artmasına bağlı yanık yaralanmaların arttığını söyleyen Altınbaş Üniversitesi Birinci ve Acil Yardım Program Lideri Öğr. Gör. Hasret Karagöl, “Sıcak sıvılarla haşlanma, alev yanığı ve elektrik yanıklarının çoğaldığı kış aylarında, olayların yüzde 94’ü meskenlerde meydana geliyor” dedi.
Kış mevsiminde ısınma hedefiyle bilhassa soba ve elektrikli aygıtların kullanımıyla yanık yaralanmalar da artıyor. Sıcak sıvılarla haşlanma, alev yanığı ve elektrik yanıklarının çoğaldığı olayların yüzde 94’ü ise konutlarda meydana geliyor. Artan yanık hadiselerinde birinci müdahalenin kıymetli olduğuna dikkat çeken Altınbaş Üniversitesi Birinci ve Acil Yardım Program Lideri Öğr. Gör. Hasret Karagöl, gerçek bilinen yanlışları anlatı.
“KREM, MAVUNU VE YOĞURT SÜRMEYİN”
Yanığın ciddiyetini belirlerken yanan cilt bölgesinin genişliği ve derinliği yanında yakan maddeyi de göz önünde bulundurmak gerektiğini belirten Öğr. Gör. Hasret Karagöl, “Yanıklar kimi vakit hayati tehlike taşıyabilir. Çocuklarda da tüm beden yüzeyinin yüzde 12’sinden fazlasının yanması durumunda, bebeklerde ise küçük üzere görülen bir yanık alanının dahi hayati tehlike oluşturabilir. Bu nedenle yanık üzerine diş macunu ve yoğurt üzere uygulamaların yapılmaması gerekir. Birinci olarak yapılacak uygulama yanık bölgesinin acil olarak soğutulmasıdır. 15 dakika kadar yanık olan bölgeye su tutulması hem ağrıyı hem de yanığın derinleşmesini önleyecektir” dedi.
Karagöl, “Bebeklerdeki yanıklar ihmal edildiğinde hayat uzunluğu iz ve işlev kaybıyla sonuçlanabilecek sonuçlar ortaya çıkabilir. Bilhassa el, yüz, ayaklar ile genital bölge yanıkları hastaneye yatışı gerektirir” ihtarını yaptı.
“SOĞUK SUYA TUTUN, SU TOPLAYAN YERİ PATLATMAYIN”
Küçük yanıklarda yanık bölgesini basınçsız akan soğuk suyun altına tutarak ağrının azaltılabileceğini ve yanan yerin su toplamasının önlenebileceğini söyleyen Karagöl, “Yanık su toplarsa su toplayan yeri patlatmayın. Burası yeni deri oluşurken yanan bölgeyi koruyarak iyileşmesini kolaylaştırır. Yanığın üstüne krem, diş macunu ya da yoğurt üzere şeyler sürmeyin. Deride kızarıklığa yol açan 2-3 santimetrelik küçük ve yüzeysel bir yanık değerli değildir, meskende tedavi edilebilir. Bundan daha büyük bir yanık ise su kaybına ve mikrop kaparak enfeksiyona yol açabileceği için tehlikeli olabilir” diye konuştu.
Büyük yanıklara birinci müdahale konusunda daha dikkatli olunması gerektiğini söyleyen Hasret Karagöl, kelamlarına şöyle devam etti:
“Kaynar suyla, kızgın yağ ya da kimyasal unsurlarla temas etmiş olan giysiler, bedenin öbür yerlerine değdirmeden makasla keserek çıkarılmalı. Yanan deriye yapışmış yanık ve kavruk giysiler ise çıkarılmaya çalışılmaması gerekir. Kişinin elbiseleriyle yanması durumunda çabucak yere yatırılarak üzerine su dökülüp kilim, battaniye ya da kalın perde ile kapatarak alevlerin söndürülmesi daha hakikat olacaktır.”
ELEKTRİK YANIKLARI DAHA TEHLİKELİ
Yanığın nedeni elektrik olduğunda yanan kişinin üzerine su dökülmemesi ve öncelikle elektrikle temasın engellenmesinin hayati kıymet taşıdığını vurgulayan Hasret Karagöl, “Yanan hastanın koşarak kurtulmaya çalışması doğal reflekstir ancak bu, hastaya çok önemli düşünce verebilir. Bu türlü bir durumla karşılaşıldığında hastanın çabucak yere yatırılıp ıslak bir çarşafla sarılması ve hastayı yerde döndürerek bu durumdan kurtulması hayat kurtaracaktır” tabirlerini kullandı.
YANIKLARA BİRİNCİ MÜDAHALE HAYATI DEĞER TAŞIYOR
Yanık hadiselerine birinci müdahalede yapılan gerçek ve yanlış uygulamaları anlatan Karagöl, “Yanıkla karşılaşan hastada birinci yapılması gereken, yanığa sebep olan sıvı ya da katı hususun deriden süratle uzaklaştırılmasıdır. Bunun için en ülkü birinci yardım, yanık bölgenin musluk suyunda 15 dakika kadar ağrı geçene kadar yıkanmasıdır. Yanıklara diş macunu, yumurta akı, zeytinyağı ve yoğurt sürmek üzere halk ortasında kullanılan teknikler yanlıştır ve sonraki tedaviyi de zorlaştırmaktadır. Bunlar hem enfeksiyon mümkünlüğünü artırır hem de diş macunundaki mentol üzere tahriş edici unsurlar nedeniyle yanığın daha da derinleşmesine, hastanede kalış sürecinin uzamasına sebebiyet verir” dedi.
Yüzeysel yanıklarda bitkisel ya da öteki gereçlerin kullanılması enfeksiyona sebep olabileceği üzere yüzeysel bir yanığı da derin yanığa dönüştürebileceğine dikkat çeken Karagöl, “Bu da doku kaybı ya da doku nakli üzere uzun süren tedavileri gerektirebilir. Buz, yanık alanının genişlemesine sebebiyet verdiği için en ideali, yanık bölgeyi oda ısısındaki suyla yıkamaktır” diye konuştu.
Kaynak: Demirören Haber Ajansı
Haberler.com
