İngiltere’nin Oxford kentinde denemeleri devam eden koronavirüs aşısının 60’lı ve 70’li yaşlarındaki yetişkinlerde kuvvetli bağışıklık reaksiyonu oluşturması, risk kümelerini müdafaada tesirli olabileceği konusunda umut yarattı.
Araştırmacılar tıp mecmuası Lancet’e 560 sağlıklı yetişkin istekli üzerinde sürdürülen ikinci faz denemelerinin “cesaret verici” olduğunu söylediler.
Oxford’daki aşının, Covid-19’a yakalanmayı engelleyip engellemediği konusundaki, daha büyük ölçekli üçüncü faz denemeleri de hala devam ediyor.
Bu kritik üçüncü faz denemelerinin birinci sonuçlarının birkaç hafta içinde belirli olması bekleniyor.
Şu ana kadar Pfizer-BioNTech, Sputnik ve Moderna aşılarının üçüncü faz denemelerinin birinci sonuçlarının olumlu olduğu açıklandı ve birinin 65 yaş üzerine Covid-19’dan yüzde 94 muhafaza sağladığı kaydedildi.
İngiltere hükümeti, Oxford’da denemeleri süren ve üretimi AstraZeneca tarafından yapılacak olan aşısı için 100 milyon doz, Pfizer-BioNTech aşısı için 40 milyon doz ve Moderna aşısı için de 5 milyon doz sipariş vermişti.
Covid aşısını geliştirirken en değerli nokta insan bedeninin yaşı ne olursa olsun virüse karşı bir bağışıklık reaksiyonu geliştirmesini sağlamak.
Yaşı daha ileri olan yetişkinlerde bağışıklık sisteminin zayıflamış olması nedeniyle aşılar ekseriyetle gençlerdeki kadar kuvvetli tesir yaratmıyorlar.
Oxford Üniversitesi tarafından yürütülen araştırmanın Lancet mecmuasında diğer bilim insanlarının da değerlendirmesinden geçen sonuçları, aşının bu sorunu aştığına, 56-69 yaş ortası ve 70 yaş üzeri yetişkinlerin denemelerde 18-55 yaş kümesi ile birebir ölçüde bağışıklık geliştirdiğine işaret ediyor.
‘En çok tehlikede olanları korumak’
Oxford Aşı Kümesi’nden Dr. Maheshi Ramasamy “Aşımızın ileri yaşlardaki yetişkinlerde ağır tesir yaratmaması bir yana, daha genç yaş kümelerindeki gönüllülerle misal bağışıklık yansıları oluşturmuş olduğunu memnuniyetle gördük” diyor.
Ramasamy, “Bundan sonraki adım, bunun hastalıktan muhafaza konusunda kâfi olup olmadığını belirlemek” diye sürdürüyor.
Şu ana kadar yapılan denemelerde, ikinci dozun yapılmasından iki hafta sonra deneklerin yüzde 99’unun bağışıklık reaksiyonları geliştirdiği görüldü ve bu tüm yaş kümelerini kapsıyor.
Bağışıklık sisteminin aşıya ne kadar olumlu yanıt verdiğini ölçmenin öbür kriteri olan T-hücresi artışının da her yaştan deneklerde birinci dozun verilmesinden iki hafta sonra en yüksek seviyeye çıktığı görüldü.
Dr. Ramasamy, “İleri yaşlardaki yetişkinlerde kuvvetli antikor ve T-hücresi yansısı görmek çalışmamız açısından yürek verici” diyor.
Covid-19’un en makûs etkilediği kesitler ortasında ileri yaştakiler ve öteki sıhhat problemleri bulunanlar olduğunu hatırlatan Ramasmy, “Aldığımız sonuçların, aşımızın toplumda en çok tehlikede olan insanları hastalıktan muhafazaya yardımcı olacağı umudundayız. Ancak emin olmak için denemeleri sürdürmemiz gerekiyor” diye konuştu.
‘Yaşlılarda yan tesirler de daha az’
Aşı denemelerinde yaşı daha ileri olanlarda, aşının zati ekseriyetle hafif olan yan tesirlerinin görülmesi ihtimalinin de daha düşük olduğu ve resmi ismi ChAdOx1 nCov-2019 olan aşının güvenliği konusunda korku yaratıcı bir bulgu ortaya çıkmadığı anlaşılıyor.
Oxford denemelerine katılan gönüllüler kümelere ayrılarak, bir ya da iki doz aşı ya da placebo yani etkisiz bir sıvı enjekte ediliyor.
İki dozun akabinde da aşının yapıldığı gün, bir hafta sonra, iki ve dört hafta sonra bağışıklık sistemlerindeki değişiklikler gözleniyor.
Oxford aşısında adenovirüs ismi verilen ve şempanzelerde soğuk algınlığına yol açan lakin değiştirilerek insanlarda gelişemeyecek hale getirilen bir virüs, zayıflatılarak kullanılıyor.
Deneme süreci nasıl kullanıma dönüşecek?
Geçtiğimiz Ocak ayında başlayan Oxford Üniversitesi çalışmasında üç ay içinde bir aşı formülü geliştirilmiş ve Avrupa’daki birinci insan üzerindeki denemelere Nisan ayında başlanmıştı.
Aşının Covid-19 karşısında ne ölçüde esirgeyici olduğunu ortaya koyacak olan üçüncü faz denemelere Ağustos ayında geçildi ve hala devam ediliyor.
Bu kademede elde edilen datalar, aşı ve ilaçların güvenliğinden sorumlu yetkililere gönderilip, incelenip onaylandıktan sonra aşının dünya çapında kullanımı için yeşil ışık yakılmış olacak.
Haberler.com
