Kovid salgınının en ağır olduğu periyotlarda günlük 300-400 vakanın başvurduğu Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Acil Servis ekibi, “yeni normal”e geçişi anlattı. Trafik kazası, kalp buhranı fark etmeksizin artık acile başvuran her hastaya Kovid kuşkusuyla yaklaşılıyor, hastaneye yatıştan evvel hasta kesinlikle Kovid açısından da bedellendiriliyor. Cerrahpaşa Acil ekibi, vatandaşlardaki rehavetten şikayet ederek uyarıyor: “Hastalık bitmedi, daha hafif geçirilse de bulaşma suratı arttı. Üstelik virüsü en yakınınız size bulaştırıyor.”
Koronavirüs salgınıyla uğraşın İstanbul’daki en değerli üslerinden biri olan İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa-Cerrahpaşa Tıp Fakültesi’nde de Kovid vakalarının azalmasıyla birlikte yeni alışılagelmiş periyoduna geçiş aşamalı olarak gerçekleştirildi. 3 ay boyunca büyük orantıda Kovid vakalarını kabul eden Acil Servis’te işleyiş eski rutinine dönmeye başlasa da salgın sonrası Acil Servis kriterlerinde de değerli değişiklikler oldu. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Kısmı Lideri Prof. Dr. İbrahim İkizceli, “Eskiden acillere her türlü vaka geliyordu. Lakin biz, örneğin bir trafik kazası vakasında hastada 1. sırada enfeksiyonu düşünmüyorduk. Bu nedenle de acil servislerde enfeksiyon kriterleri bu kadar sıkı değildi. Lakin Kovid salgınıyla bir arada bu husustaki ezberler bozuldu; hasta her ne sebeple acile başvurursa başvursun, enfeksiyon olabilir ve bu enfeksiyon biz sıhhat çalışanlarına bulaşabilir; sağlıkçılar da bundan zarar görebilir, velev hayatını kaybedebilir, bunu öğrendik” dedi.
“VAKA TRAFİK KAZASIYLA BİLE GELSE, KOVİD’MİŞ ÜZERE YAKLAŞIYORUZ”
Yeni sıradan periyodunda artık hastaların acil servisten girdiği andan itibaren Kovid protokollerine nazaran değerlendirildiğine işaret eden Prof. Dr. İkizceli, “Hem muayenede hem gözlemde hem de tedavide enfeksiyon riski kıymetli bir kriter oldu artık. Müspet olanla olmayanı ayıracak biçimde triyaj tertibine geçtik. Bu arada vatandaşlar da bu pandemi devrinde acil servisleri gereksiz mekana meşgul etmemeyi öğrendi. Bu da çok değerliydi. Evvelce olur olmaz her şikayetle acil servise gelen vatandaşlar, salgın tasası nedeniyle nitekim mecbur kalmadıkça acile gelmedi. Böylelikle acil servisler sahiden gerçek acil servis üzere kullanıldı. Şu an Kovid şikayetiyle müracaatlar salgın devrine nazaran çok çok azaldı. Lakin sair sebeple (örneğin trafik kazası yahut inme) gelen hastanın yatışını vereceksek Kovid testine bakmadan artık servise almıyoruz” diye konuştu.
“APARTMANDA KOMŞU KOMŞUYA BULAŞTIRIYOR”
Vakit devir günde 15-20 kuşkulu vakanın başvurduğunu, bunun da en kıymeti sebebinin vatandaşların tedbirlere dikkat etmemesi olduğunu vurgulayan Prof. Dr. İkizceli, şu kıymetli ihtarlarda bulundu: “Örneğin bir apartmanda ya da mahallede bir olumlu vaka varsa, onun etrafındakilerin hepsinde olumluluk saptıyoruz. Bu da şu meale geliyor, hala tedbirler konusunda iyi değiliz, toplumsallaşma sırasında aralık, maske vs kurallarına riayet etmiyoruz. Bu nedenle de etrafımızda süratle yayılıyor virüs. Hastalık devam ediyor, o yüzden vatandaşlarımız rehavete kapılmadan maske, aralık, hijyen tedbirlerine devam etmek zorundalar. Ağır bakım ve entübe hasta sayısındaki artışların sebeplerinden birisi de bu toplumsallaşma nedeniyle oluyor. Zira salgın boyunca meskende, karantinada koruduğumuz risk kümesi yaşlılarımız artık enfekte hastalarla karşılaşıyor. Onlar enfekte olduğunda ise daha ağır geçiriyor. Bir de şöyle bir değişim yarattı bu salgın, artık olağan servislerde yatak kapasiteleri önemli formda azaldı. Zira örneğin rastgele bir sebepten yatışı verilen hastanın testleri olumlu çıktıysa, o odaya gayrı hasta alamıyoruz. Yani iki kişilik odada tek hasta yatıyor. Vaka sayıları artarsa bu açıdan da düşünceler yaşanabilir.”
“ACİL HEMŞİRESİNE HASTADAN DEĞİL, KUZENİNDEN BULAŞTI”
Acil Tıp Servisi Başhemşiresi Emel Çavuş Şimşek ise kısıtlamaların kalkmasıyla bir arada vatandaşların salgın bitmiş üzere davranmaya başladıklarını ve salgın boyunca konutundan ailesinden uzak kalıp kendi hayatını riske atarak çalışan sıhhat çalışanlarının buna çok öfkelendiğini belirterek, “Böyle giderse bizim galiba bu kadar süratli bir tempoyla, bu gerilim altında çalışacak halimiz kalmayacak” dedi. Vatandaşların ‘tanıdıklardan virüs bulaşmaz’ üzere yanlış bir algıya sahip olduğuna işaret eden Şimşek, “Acilde çalışan hemşireye gayrı kentten onu ziyarete gelen kendi kuzeninden Kovid bulaştı. Düşünün o hemşire burada, Kovid hastalarının ortasında aylarca çalışıp enfekte olmuyor, zira sıkı sıkıya tedbirlerini alıyor fakat meskenine gelen bir ziyaretçiden hastalık bulaşıyor. Demek ki bizim asıl konutumuzda, sokakta, kendi tanıdığımız, akrabalarımızla toplumsal aralığımıza dikkat etmemiz, maske tasarrufunu asla ihmal etmememiz gerekiyor.” dedi.
“BİR KİŞİ MÜSPET ÇIKSA BAŞKALARINDA DE SAPTIYORUZ”
Münhasıran ofiste çalışanlar içinden bir kimsede Kovid saptandığında tıpkı tarafta çalışan neredeyse her çalışanda Kovid saptandığına da işaret eden Şimşek, “Maske, aralık kuralına işte, konutta her yanda dikkat etmek gerekiyor. Toplulukta şöyle bir algı da var; hastalık artık hafifledi, bulaşsa da ayaktan atlatırız. Çok genç beşerler bile çok önemli teneffüs kasveti yaşayabiliyor. Hastaların tuvalete dahi oksijen tüpüyle gitmek zorunda kalmalarına şahit oluyoruz” dedi.
“SAĞLIK ÇALIŞANLARININ DA LİMİTİ VAR”
Pandeminin en ağır periyotlarını mucize bir gayretle atlatmayı başardıklarını anlatan Emel Çavuş Şimşek, en çok da bu nedenle vatandaşların bu kadar rahat davranmasına öfkelendiklerini anlatarak şu ikazları yaptı: “Burası acil servis olduğu için biz hastaları, hangi marazı olduğunu bilmeden alıyoruz. Alışılagelmiş servisler üzere değil, kapıdan giren hastada her türlü bulaşıcı hastalık olabilir. Tüberküloz, yani veremde bile cerrahi maske ile yaklaşabiliyoruz hastaya. Fakat bir Kovid vakasına cerrahi maske ile uzun vade bakım veremezsiniz. Ferdî kollayıcı ekipman kullanmak, N95 maskelerle, siperliklerle vs çalışmak iş yükümüzü nitekim on katına çıkardı. Zira giydiğimiz her şey üzerimize daha fazla yük bindiriyor. Nefes almakta zorlanıyoruz, gözlüklerimiz buğulanıyor, bir saatten fazla N95 ile çalışınca baş ağrısı başlıyor ancak tüm bu koşullara karşın yeniden de süratli çalışmamız gerekiyor. Beşerler hastalandıktan sonra ‘Ah keşke dikkat etseydik’ diyorlar fakat şunun farkında değiller. Yalnızca kendilerini değil etraflarındaki kişileri ve biz sıhhat çalışanlarını da riske atıyorlar. İş yükümüz arttıkça dayanma gücümüz azalacak ve nitelikli hizmet veremeyeceğiz.”
“HASTA ZİYARETLERİNİN BIRAKILMASI GEREKİYOR”
Acil Tıp Kompetanı Dr. Yonca Senem Akdeniz de “Salgın hala devam ediyor ancak kimse farkında değil üzere bir durum var sanki” diyerek yeni olağana artık alışmak zorunda olduğmuzu söyledi ve ekledi: “Artık vakalarda hastaneye yatışları daha az görüyoruz. Fakat illetin bulaşma suratı arttı. Daha fazla kişiye daha süratli bulaşıyor. Bilhassa ishal, ateş, öksürük şikayetiyle geliniyor bugünlerde. Hastalık şimdi yok olmadı, daha çabuk bulaşıyor, daha çok kişiyi hasta ediyor ancak öldürücülüğü azaldı. Hala acil serviste bir gecede 10-15 tane Kovid kuşkulu vakanın geldiği oluyor. Velev örneğin kaza geçirdiği için gelen bir vakaya servise yatırmadan evvel hiçbir şikayeti olmasa da test yapıyoruz. Bunların birçok müspet çıkıyor. Halbuki hiçbir şikayeti yok, kuşku bile etmiyor kendinden. Yeni normalimizde artık uzaklık kuralına uymamız, maskesiz çıkmamamız, ellerimizi sık sık yıkamamız ve en kıymetlisi de hasta ziyaretlerini bırakmamız gerekiyor. Bilhassa de acil servislerde hasta ziyaretlerinin katiyetle bırakılması gerekiyor. Tahminen hastaya bir şey olmayacakken bu ziyaretler yoluyla bile hastalık bulaşabiliyor.”
Kaynak: DHA
Haberler.com
