TBMM Lideri Mustafa Şentop, bilhassa yeni tip koronavirüs (KOVİD-19) salgını sürecinde süratli ve aktif sonuç alma noktasında bölgesel iş birliğinin kıymetinin daha da öne çıktığını belirterek, “Gerekli hallerde, daha fazla bölgesel entegrasyonu mümkün kılacak adımlar için yasal tabanın hazırlanmasında kolaylaştırıcı rol oynamalıyız.” dedi.
TBMM Yöneticisi Şentop, görüntü konferans usulü ile katıldığı Güneydoğu Avrupa İşbirliği Süreci Parlamenter Asamblesi Toplantısı’nda yaptığı konuşmada, Kovid-19 salgınının yansımalarının, gayri sahalarda olduğu üzere Güneydoğu Avrupa İş Birliği Süreci Parlamenter Asamblesi ve Devir Yöneticisi Priştine’nin de çalışmalarına olumsuz cephede tesir yaptığını söyledi.
Priştine’yi güç kaidelere karşın başarılı geçen periyot başkanlığından ötürü kutlayan Şentop, “Priştine’nin liderliğinde, Güneydoğu Avrupa İş Birliği Süreci Parlamenter Asamblesi’nin muvaffakiyetini, yalnızca devletlerimizin değil, Avrupa kıtasının ve nihayetinde tüm dünyanın huzuru, istikrarı ve refahı için de değerli görmekteyiz.” diye konuştu.
Güneydoğu Avrupa İş Birliği Süreci Parlamenter Asamblesi için bugüne kadar en değerli mutabakat noktasının Avrupa kurumları ile bütünleşmek olduğunu vurgulayan Şentop şöyle devam etti:
“Elbette Güneydoğu Avrupa memleketleri için bu nokta ehemmiyetini hala kaybetmemiştir. Tıpkı devirde, nahiyenin kendi içinde bütünleşmesi ve Güneydoğu Avrupa’ya mahsus iş birliği yapılarının geliştirilmesi de kıymetlidir. Problemlerin tahlilinde iş birliği ve eşgüdüm, Güneydoğu Avrupa için kıymetli bir güç çarpanı olacaktır. Ortamdaki istikrarın kalıcı olması tüm ortam memleketlerinin refahı için gereklidir. Öte yandan istikrarsızlık ve çekişme, kesimin kaderini kesim dışı aktörlerin ellerine teslim edecektir. Bu bakış açısıyla, Güneydoğu Avrupa İşbirliği Süreci’nin bağımsız ve güçlü bir iş birliği tabanı olarak devam etmesinin kesimin ortak çıkarlarına hizmet edeceği aşikardır. Türkiye olarak biz, Güneydoğu Avrupa’da iyi komşuluk bağlantıları perspektifinde; yabancı düşmanlığı, İslamofobi ve göçmen aykırılığı üzere asrî global sınamalar önünde kişisi bedeller temelinde tesis edilmiş ortak duruşun temin ve kurulması vizyonunu paylaşıyoruz. Kesimimizde istikrar, inanç ve iş birliğini geliştirerek Güneydoğu Avrupa’yı geleceğe bağlamak istiyoruz.”
“İttifaklardaki inanç alakası ve iş birliklerinin derinliği sorgulamaya açılmıştır”
Kovid-19 salgınının günün kurum ve anlayışları için geniş ölçekte bir test olduğunun altını çizen Şentop, devletler arası dayanışma ve bağlantıların de bu imtihandan nasibini aldığını belirtti.
Şentop, memleketler arası seviyede tesis edilen temas ve ittifakların salgın devrinin tecrübeleri ile yine şekilleneceğini söz ederek, bu şekillenmenin elbet usul ve içerik bakımından farklılaşmalar göstereceğinin altını çizdi. Kovid-19 global salgınının metot bakımından milletlerarası içtimaların görüntü konferans biçiminde gerçekleştirilmesi normunun oluşmasını sağladığına işaret eden Şentop, “İçerik bakımından ise ittifaklardaki itimat münasebeti ve işbirliklerinin derinliği sorgulamaya açılmıştır. Bu açıdan değerlendirdiğimizde birtakım devletler, muhtaçlık duyduğu yardımı müttefiklerinden alamamaktan açıkça şikayetçi olmuştur. Türkiye ise özverili bir formda kendi kaynaklarını paylaşmış, bu kavi süreçte pek çok memlekete dostluk elini uzatmıştır.” değerlendirmesinde bulundu.
Kovid-19 salgınının, ortak iş birliği ve savaşın kıymetini hatırlattığını lisana getiren Şentop, salgından etkilenen devletlerin her ne kadar ulusal önlemlere başvurmuş olsa da dünya umumunda bu savaşın sonuç doğurmasının lakin faal ve koordineli adımlar atılmasıyla mümkün olabildiğini söyledi.
Mustafa Şentop, bu süreçte Türkiye’nin vatandaşlarını salgından ve doğurduğu sonuçlardan azami biçimde himayeye çalışırken, birebir devranda global savaşa de elinden gelen katkıyı sağlamaya çalıştığına işaret ederek, Türkiye’den hibe, mali yardım yahut tıbbi teçhizat ithalat müsaadesi talebinde bulunan dünya umumunda 131, Güneydoğu Avrupa İş Birliği Süreci Parlamenter Asamblesi iştirakçileri arasında da 10 memleketin muhtaçlıklarının imkanlar ölçüsünde karşılanmaya çalışıldığını anlattı.
“131 memleketten 85 bini aşkın vatandaşımızın dönüşünü sağladık”
Türkiye’nin, salgın sürecinde tarihin en büyük tahliye operasyonlarından birine imza attığını anlatan Şentop, şöyle konuştu:
“131 memleketten 85 bini aşkın vatandaşımızın Türkiye’ye geri dönüşünü sağladık. Memleketimizin tahliyelerine destek sağladığı devlet sayısı halihazırda 90 olup, 36 bini aşkın yabancı memleketimizden inançlı bir halde kendi memleketlerine tahliye edilmiştir. Kara yolu taşımacılığında kıymetli bir konumda olan devletimiz, Kovid-19’la uğraş kapsamında hudut kapılarında sıkı önlemlere başvurmakla birlikte, arz zincirinin kesintisiz biçimde devam etmesini sağlayacak pratikleri da kesim memleketlerinin talepleri de dikkate alınmak suretiyle hayata geçirdi.”
Bu süreçte süratli ve dinamik sonuç alma noktasında bölgesel iş birliğinin ehemmiyetinin daha da öne çıktığını belirten Şentop, Güneydoğu Avrupa İş Birliği Süreci Parlamenter Asamblesi iştirakçilerinin bunalımın birinci günlerinden itibaren tertipli irtibat halinde olmaları ve Yeşil Koridor üzere tatbikleri yürürlüğe koymalarının hoş bir örnek oluşum ettiğini söyledi.
Şentop, gelecek periyotta de münhasıran teknik ve bilirkişilik isteyen meydanlarda, reaksiyon müddetlerini kısaltacak bölgesel entegrasyon eforlarının desteklenmesinin ehemmiyetine işaret ederek, şunları kaydetti:
“Bu çerçevede, Güneydoğu Avrupa yerindeki devletlerin gereksinimlerini dikkate alarak, yere hususî strateji ve girişimler belirlenmesinde Güneydoğu Avrupa İş Birliği Süreci Parlamenter Asamblesi ve onun operasyonel kolu olan Bölgesel İşbirliği Kurulunun değerli rol üstlenebileceğini değerlendiriyorum. Parlamenterler olarak kesime yönelik çalışmaların teşvik edilmesi hususunda gerekli kolaylıkların sağlanmasında üstümüze düşen vazifeyi de alanına getirmeye hazır olmalıyız. Bu anlayışla, gerekli hallerde, daha fazla bölgesel entegrasyonu mümkün kılacak adımlar için yasal yerin hazırlanmasında kolaylaştırıcı rol oynamalıyız.”
“Kapsayıcılık ve bölgesel sahiplenme anlayışını esas aldık”
TBMM Lideri Şentop, Güneydoğu Avrupa İş Birliği Süreci Parlamenter Asamblesi Doruğu’nun akabinde Türkiye’nin 2020-2021 Güneydoğu Avrupa İş Birliği Süreci Parlamenter Asamblesi Periyot Başkanlığını üstleneceğini hatırlatarak, şöyle devam etti:
“Dönem Başkanlığı önceliklerimizi belirlerken, Güneydoğu Avrupa İş Birliği Süreci Parlamenter Asamblesi’nin temel prensipleri olan ‘kapsayıcılık’ ve ‘bölgesel sahiplenme’ anlayışını esas aldık. ‘Bölgesel sahiplenme’ ve ‘kapsayıcılık’ prensiplerini gözeterek, yerde özgün iş birliği mekanizmalarının geliştirilmesi üzerinde de hassasiyetle durmaktayız. Bu bağlamda Türkiye’nin, ortamın kendi inisiyatifi ile inşa edilmiş yegane teşebbüsü olarak ehemmiyet taşıyan Güneydoğu Avrupa İş Birliği Süreci Parlamenter Asamblesine münferit değer verdiğinin altını çizmek istiyoruz. Bu çerçevede, yer memleketleri için ortak sınama oluşum eden hususlardaki çalışmalarımıza ek sağlayacak girişim, aktiflik ve üst seviyeli içtima takvimimizi halihazırda oluşturmuş bulunuyoruz. Bugünkü toplantımızın da ana başlığı olan Kovid-19 sonrası devirdeki iş birliği de elbet önceliklerimiz arasında mekan alacaktır. Bunun yanısıra göç, dimağ göçü, insan kaynağı niteliğinin artırılması, kesim içi ulaşım irtibatlarının güçlendirilmesi, kesim içi ve dışı ticaretin geliştirilmesi, güvenlik, eğitim, kültür ve turizm üzere bahisler da öncelik meydanlarımız arasında yan almakta. Parlamenter sahadaki faaliyetlerimizi de bu öncelikler çerçevesinde şekillendirmeye başlamış bulunuyoruz.”
Daimi sekreterya
Güneydoğu Avrupa İş Birliği Süreci Parlamenter Asamblesinin, kurulduğu 2014 yılından bugüne kadar bölgesel iş birliğine değerli ekte bulunduğunu belirten Şentop, bölgesel iş birliğinin parlamenter boyutunun güçlendirilmesine yönelik çalışmalar kapsamında gündeme gelen, Güneydoğu Avrupa İş Birliği Süreci Parlamenter Asamblesinin daimi bir sekretaryaya sahip olması fikrini de birinci günden bu yana desteklediklerini anımsattı.
Şentop, daimi sekretaryanın daha fazla gecikmeksizin tesis edilmesi, parlamenter diplomasi sahasındaki çalışmalara aktiflik, görünürlük ve katma kıymet sağlamasının yanı sıra, Güneydoğu Avrupa İş Birliği Süreci Parlamenter Asamblesinin operasyonel kolu olan Bölgesel İş Birliği Kurulu ile de daha somut bir iş birliği tesis edilmesine fırsat vereceğini söyledi.
İstanbul ve Sofya’nın birlikte aday olduğu bu sürecin evvelki içtimalarda ortaya çıkan rotasyona dayalı uzlaşı formülü çerçevesinde neticelendirilmesini istek ettiklerini lisana getiren Şentop, bu tavrı, geçen yılın ocak ayında TBMM’yi ziyareti sırasında Bulgar Ulusal Meclisi Dışişleri Komitesi heyetine de tekrarladığını aktardı.
Sekretaryaya birinci beş sene Sofya’nın mesken sahipliği yapması ve umumi sekreterin Türk vatandaşı olması, 2. beş sene için de sekretaryanın İstanbul’a taşınarak, umumî sekreterlik hizmetinin Bulgar vatandaşına devredilmesine yönelik Sofya’nın teklifinin kabul edildiğini de 2019 yılının haziran ayında yazılı olarak Bulgar Ulusal Meclisine ilettiklerini anlatan Şentop, “Ancak, Bulgar mevkidaşlarımızın, uzlaşı formülüne ait kendi tekliflerine kesin onaylarını vererek sürecin bir an evvel sonuçlanmasını beklerken, geçen haftaki Daimi Komite içtimasında bu mevzuda uzlaşı sağlanamadığını ve Bulgaristan Ulusal Meclisinin rotasyon formülünü kabul etmeyeceğini, daimi olarak mesken sahipliği yapma dileğini açıkladığını üzülerek öğrendim. Yıllardır üzerinde tartışılagelen ve Güneydoğu Avrupa İş Birliği Süreci Parlamenter Asamblesine değerli katma pahası olacak bu mevzuda Bulgaristan tarafının beklenmeyen formda olumsuz vaziyet alması hayal kırıklığı yaratmıştır.” diye konuştu.
Türkiye’nin uzlaşı formülüne yönelik desteğinin yaşanan bu olumsuz gelişmeye karşın değişmediğini yineleyen Şentop, “Yıllardır müzakereleri süren bu hususa ait bir çalışma kümesi kurulmasına yönelik teklifin ise ek vakit ve güç kaybına sebep olacağını değerlendiriyorum. Hasebiyle, yıllar içinde belli bir olgunluğa erişen Güneydoğu Avrupa İş Birliği Süreci Parlamenter Asamblesinin kurumsallaşmasına ait çalışmaların bir an evvel sonuçlandırılmasını temenni ediyorum.” dedi.
Şentop konuşmasını şöyle tamamladı:
“Türkiye, Meclisi’mizin açılışının 100. yıldönümüne denk gelen bu yılda, Güneydoğu Avrupa İş Birliği Süreci Parlamenter Asamblesi Periyot Başkanlığını devralacaktır. Kovid-19 global salgını nedeniyle bu yılki toplantımızı görüntü konferans usulüyle gerçekleştirmekteyiz. Gelgelelim global bir tehdit haline gelen bu salgını, memleketler arası dayanışma içinde atlatacağımızı ve gelecek yılki 8. Umum Konsey toplantısını Türkiye’de fiziki olarak düzenleyeceğimizi ümit ediyorum. Laflarıma son verirken, bugünkü içtima vesilesiyle Priştine’ye bir kere daha teşekkür ederken, önümüzdeki içtimalar vesilesiyle sizleri devletimizde ağırlayabilmeyi ümit ediyorum.”
Kaynak: AA
Haberler.com
