Göğüs kanseri, bayanlarda en sık görülen kanserlerin başında geliyor. Araştırmalar, her 8 bayandan birinin göğüs kanseri olacağını gösteriyor. Ülkemizde her yıl, 15 bin bayan göğüs kanseri tanısı alıyor. Sık görülmesine karşın erken teşhis, tedavi muvaffakiyetini yüzde 90’a çıkarıyor. Hal bu türlü iken, bilhassa bu yıl tüm dünyayı tesiri altına alan pandeminin yarattığı bulaşma korkusu nedeniyle pek çok bayan, yıllık tarama testlerini yaptırmayı ya da belirtileri fark etmesine karşın doktora gitmeyi erteliyor. Uzmanlar, bu durumun göğüs kanserinin erken teşhis talihini düşürdüğüne dikkat çekerek, bayanları tarama testlerini yaptırma ve belirti görür görmez doktora başvurmaları gerektiği konusunda uyarıyorlar.
Riski artıran faktörlere dikkat!
Acıbadem Maslak Hastanesi Tıbbi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Gökhan Demir, göğüs kanserinin görülme sıklığı hakkında “Her sekiz bayandan birinde göğüs kanseri görülüyor. Ülkemizde de her yıl 15 bin bayana göğüs kanseri tanısı konuyor” diye bilgi veriyor. Pekala, göğüs kanseri en çok kimlerde görülüyor? Göğüste hücrelerin denetimsiz artışına yol açan risk faktörleri ortasında erken adet görmek ve geç menopoza girmek; doğum yapmamış olmak; emzirmemek ve uzun periyodik denetimsiz hormonal tedaviler almak yer alıyor. Ayrıyeten hareketsiz hayat şekli,düzensiz uyku ve gece yapay ışığa uzun müddet maruz kalmak, çok kilo, alkol ve hayvansal yağ tüketiminde aşırılık da bu listeye ekleniyor.
Korunmanın yolları
Göğüs kanseri riskini azaltmak için ülkü kiloda olmak, tertipli idman yapmak, Akdeniz diyeti yüklü beslenmek, az ölçüde şeker ve tuz tüketmek, çok hayvansal yağdan ve işlenmiş besinlerden uzak durmak, alkolü az tüketmek kıymetli. Lakin tüm bunlara dikkat edilse bile ailesinde erken yaşta göğüs kanseri tanısı alan yakını bulunan bayanların da daha büyük risk altında olduğuna işaret eden Prof. Dr. Gökhan Demir, hastalığın belirtileri hakkında şunları söylüyor:
“Meme kanseri erken periyotlarında hiçbir belirti vermez. Tümör büyüdüğü vakit göğüste ele gelen ağrılı yahut ağrısız kitle, göğüs başında çekinti, göğüs başından kanlı akıntı, koltuk altındaki lenf düğümlerinde büyüme, göğüs derisinde kızarıklık, ısı artışı ve portakal kabuğu imajı üzere belirtiler verebilir. Lakin hedefimiz tümörü erken evrede, bütün bu belirtileri vermeden ve şimdi göğüs dokusuna sonlu iken teşhis edebilmek. Bu lakin mamografik taramaların yapılması ile sağlanabilir.”
Belirtileri görmezden gelmeyin!
Bilhassa pandemi sürecinde bu belirtiler ortaya çıksa bile bayanların Covid-19’a yakalanma riski nedeniyle doktora gitmeyi erteleyebildiğini belirten Prof. Dr. Gökhan Demir, “Kadınlar her ay elle göğüs muayenesini yapmalı. Üstteki belirtiler ortaya çıkmışsa vakit kaybetmeden sıhhat kuruluşuna başvurmalı” ihtarında bulunuyor.
Göğüs kanseri farkındalığındaki artış hastalığın erken teşhisinde kıymetli yol alınmasını sağlarken tıp dünyasının ağır çalışmaları da tedavi konusunda yüz güldürücü sonuçları beraberinde getiriyor. “Meme kanserinin tedavisinde bugün elimizde çok güçlü bir cephaneliğimiz var; cerrahi, radyoterapi, kemoterapi, hormonal tedaviler yanında bugün maksatlı tedaviler de aktif olarak kullanılıyor” diyen Prof. Dr. Gökhan Demir, tedavi seçiminin hastalığın evresine bağlı olduğunu vurguluyor.
Tedavi, kanserin çeşidine ve evresine nazaran belirleniyor
Hastalığın lenf bezlerine yayılmadığı yalnızca göğüste hudutlu olduğu devirlerde tedaviye öncelikle cerrahiyle başlanıyor. Evvelden göğsün tamamının ve koltuk altı lenf bezlerinin tümünün alındığını belirten Prof. Dr. Gökhan Demir, “Artık göğüs kollayıcı cerrahi teknikleriyle göğsün yalnızca bir kısmı çıkarılıyor ve hastaların büyük bir kısmında koltuk altı lenf düğümleri korunabiliyor. Sentinel (bekçi) lenf bezi örnekleme tekniği ismi verilen bu prosedürle gereksiz koltuk altı ameliyatları kıymetli oranda azaldı” diyor.
Tümör çapı büyük yahut bölgesel olarak ilerleyerek koltukaltı lenf düğümlerine yayılmış olan tümörlerde kemoterapiler ile göğüs esirgeyici cerrahiler yapılıyor. Ameliyatla çıkarılan tümörün özelliklerine nazaran hastalarda nüksten gözetici tedavilere karar veriliyor. Bu hami tedavi seçenekleri ortasında kemoterapi, halk ortasında akıllı moleküller olarak isimlendirilen maksatlı tedaviler, radyoterapi ve hormonal tedaviler yer alıyor.Prof. Dr. Gökhan Demir’in verdiği bilgilere nazaran şayet hastalık göğüs dışında organlara da yayılmışsa o vakit göğüsteki tümörün ameliyatla çıkartılması kıymetini yitiriyor. Hastalığın sistemik denetimini sağlamak için kemoterapi, hormonal tedavi amaçlı tedaviler ve akıllı moleküllerin kullanımı birinci planda düşünülüyor. Prof. Dr. Gökhan Demir “Hormonal tedaviler ve akıllı ilaçların birlikte kullanılması ve birtakım göğüs tümörü cinslerinde immünoterapi kullanımı da son yıllardaki en değerli gelişmelerdir” diyor.
Kemoterapinin yan tesirleri azalıyor
Göğüs kanseri hakkında yapılan araştırmalar bu kanser cinslerinin detaylı bir biçimde ortaya konmasını sağlarken kemoterapi tedavisinde de hastalığın tipine ve evresine nazaran ilaçların tercih edilmesine imkan veriyor. Son teknolojiyle geliştirilen ilaçların kemoterapiye bağlı yan tesirleri azalttığını ve tedavi aktifliğini artırdığını vurgulayan Prof. Dr. Gökhan Demir, tüm gelişmeleri yakından takip ederek hastalara uyguladıklarını belirtiyor.
Işın alsa bile sağlam hücreler kendisini yenileyebiliyor
Acıbadem Maslak Hastanesi Radyasyon Onkolojisi Uzmanı Prof. Dr. Nuran Beşe de kanser tedavisinde cerrahi ve kemoterapinin yanı sıra radyoterapi (ışın tedavisi) uygulandığını belirterek şu bilgileri veriyor:
“Radyasyon, kanser tedavisinde çok kıymetli bir tedavi usulüdür. Bunun için özel olarak tasarlanmış radyoterapi aygıtları kullanılır. Her sağlam organın radyasyona karşı muhakkak bir hassaslığı var. Radyasyon onkoloğu, bu organların ışından etkilenme doz ve hacimleri, ayrıyeten gelişebilecek yan tesir olasılıklarını düşünerek hastanın tedavi planlamasını yapar.Bir ekip sağlam dokular ışınlama alanı içinde bulunsa dahi, sağlam hücrelerin kendini yenileme özelliği vardır. Tümör hücreleri ise bu kadar akıllı değildir. Bu radyasyon tedavisinde lehimize işleyen bir sistemdir.”
Işın mühleti 1 haftaya iniyor
Toplam radyoterapi doz ve müddetinin her tümör tipi ve evresi için farklı olduğunu kaydeden Prof. Dr. Nuran Beşe, “Radyoterapi; cerrahi öncesi, sırası, sonrası ya da cerrahi yol olmadan ya da sistemik tedavi ile eş vakitli uygulanabilir. Bu uygulama tekrar evre, hasta ve tümöre bağlı faktörlere nazaran değişir. Erken evre göğüs kanserinde sıklıkla cerrahi ve kemoterapiden sonra uygulama yapılır.Radyoterapi sisteminin gerekli olup olmadığını, toplam doz ve süreyi radyasyon onkoloğu belirler” diyor. Kanserin öteki tedavi prosedürlerindeki gelişmelere paralel olarak radyoterapide de yenilikler olduğuna işaret eden Prof. Dr. Nuran Beşe, şunları söylüyor:
“Radyoterapi konusunda son yıllardaki en kıymetli gelişme; lenfatik ışınlanmayan (lenf bölgelerine ışın gerekmeyen) erken evre hastalarda tedavi müddetinin bir haftaya indirilmesi. Şimdi çalışma sonuçları 5 yıllık olduğu için şu an pratikte seçilmiş hastalara uygulanıyor. Lakin gelecekte yeni standart olarak kabul edilebilir. Hudutlu sayıda lenf metastazı (kanserin lenflere sıçraması) olan olgularda koltuk altındaki lenf bezlerinin büsbütün alınması yerine radyoterapi uygulanması ile hastada kol ödemine daha az rastlanıyor. Tedavi sırasında teneffüs hareketlerinin hesaba katılarak ışın verilmesinin standart olması da kalp hastalığı riskini azaltıyor.”
Kaynak: Bültenler
Haberler.com
