Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın toplumsal medya platformları ile ilgili açıklamalarıyla gözler toplumsal medyaya çevrildi. Toplumsal medyaya yönelik bir kanuni bir düzenleme geliyor. Nisan 2020’de torba yasa teklifi ile gündeme gelen toplumsal medya düzenlemesi daha yasalaşmadan torbadan çıkarılmıştı. Kanun teklifi Erdoğan’ın talimatıyla raftan iniyor.
“Sosyal medya” aslında çok yeni bir kavram olmasına karşın bu platformlar haberin paylaşımı modeli ile kısa vadede milyarlarca kişiye ulaşmayı başardı. Toplumsal ağların bireylere sağladığı görece özgürlük vakitle istenmeyen yan tesirlere yol açtı. Halk arasında “klavye kahramanlığı” olarak nitelendirilen özgürce yazma ögesi ”özgürce hakaret etme” durumuna dönüştü. Klavyenin gerisine saklananlar deşifre olma korkusu hayattan sözel şiddete başvurma yolunu seçmeyi tercih etti.
MURAKABE MEKANİZMASI YOK
Türkiye Gazetesi’nin haberine nazaran; Bunun temel sebebi ise toplumsal medyada rastgele bir murakabe mekanizması bulunmaması. Ayrıyeten bu platformların yararlarına odaklanılıp sosyolojik tesirlerin göz arkası edilmesi işlenen cürümlerin görmezden gelinmesine sebep oldu. Gelinen noktada bu platformlar başta terör örgütleri olmak üzere ideolojik yapılanmaların propaganda aracına dönüştü. Velev o denli ileri gidildi ki pedofili üzere sapkınlıklar bu çeşit mecralarda bir hak arama uğraşı olarak lanse edilmeye başladı.
SANALDA DA OLSA KABAHATTIR
Halbuki gerçek hayatta cürüm sayılan her davranış ve fiil internet dünyasında da makbuldür. Toplumsal infiale yol açacak, gerçekleşmemiş bir vukuatı gerçekleşmiş üzere yaymak, çarpıtmak, iftira atmak, hata oluşum edecek görseller yayınlamak türel olarak cezai müeyyide gerektirir. Maatteessüf tehditten hakarete, zatî donelerin ele geçirilmesinden şahsi hayatın kapalılığını ihlale, halkı kin ve düşmanlığa sevk etmekten kabahat ve hatalıyı övmeye kadar çok sayıda cürüm toplumsal ağlar üzerinden işleniyor. Atılan bir Tweet’in altına yüzlerce hakaret içeren icmale rastlamak mümkün. Bütün bunlar düzmece hesaplar, uydurma profil fotoğraflarıyla yapılıyor. Kamu otoritesi bu cins hesapların tespit edilmesi ve engellenmesini talep ettiğinde ise toplumsal medya platformları bildiğini okuyor.
BİLDİĞİNİ OKUYORLAR
Ceza Hukukçusu Prof. Dr. Ersan Şen’in sözleriyle; Twitter, Facebook, Instagram üzere memleketler arası toplumsal medya pratikleri Türkiye Cumhuriyet Devleti’ni tanımıyor. Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının taleplerini kendi politikalarımız var diyerek, mesela benim adıma açılmış geçersiz hesabı kapatmıyor. Bu çaresizliğin önüne geçmek için ya milletlerarası bir akit atfedilmeli ya da Twitter, Facebook ve Instagram üzere toplumsal ağlar Türkiye Cumhuriyeti’nde temsilcilik açmaya davet edilmeli…
TORBADAN NIÇIN ÇIKTI?
Tehlikeyi geç de olsa fark eden Türkiye, Nisan 2020’de birinci adımı attı. Lakin torba yasa teklifi ile gündeme gelen toplumsal medya düzenlemesi daha yasalaşmadan torbadan çıkarıldı. Laf konusu düzenleme ile toplumsal ağlara hukuka muhalif içeriğin kaldırılması yahut içeriğe erişimin engellenmesi için Türkiye’de temsilci bulundurma zaruriliği getiriliyordu. Temsilci atamayı reddeden toplumsal ağlara erişim engellenecekti. Düzenleme ile toplumsal ağ sağlayıcıları Türkiye’deki kullanıcı datalarını Türkiye’de barındırmakla yükümlü olacaktı. Kanunlara uymayanlara ise ağır cezalar getiriliyordu.
RAFTAN İNİYOR
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın talimatıyla kanun tekrar raftan inecek üzere görünüyor. Ulaştırma ve Altyapı Bakan Yardımcısı Ömer Fatih Sayan geçtiğimiz günlerde toplumsal medya hesabından yaptığı açıklamada da bunun ipuçlarını verdi.
Sayan, toplumsal medya hesabından şu sözleri kullandı: “Sosyal ağların, şahısların kendilerini gizleyerek, geçersiz hesaplar aracılığıyla istedikleri formda kabahat işleyebilecekleri bir ortam olmasına müsaade etmeyeceğimizin bilinmesini isterim. Sayın Cumhurbaşkanı’mızın da belirttiği üzere; bu platformlar ya şirket siyasetlerinde bulunan kurallara bizim devletimizde de sadık kalacak ve dünya umumisi ile birebir formda bizimle iş birliği yapacak ya da bunun bir karşılığı olacaktır. Türk vatandaşlarının kişilik hakları en az gayri dünya vatandaşları kadar korunmaya pahadır. Türk vatandaşlarının kişilik hakları ihlal edildiğinde, toplumsal ağ platformları Türk isimli ve idari mercilerinin taleplerini velev kararlarını dikkate almıyorlar. Dünyanın pek çok devletinde temsilci bulunduran ve o devletlerin taleplerini süratle karşılayan bu platformlar, tüm davetlerimize karşın Türkiye’de temsilci bulundurmamakta ısrar ediyorlar. Hangi doneleri nerede ve niye tuttuğu görünür olmayan ve gün geçtikçe güvenilirliği azalan bu platformlara yönelik daha net yasal düzenlemelerin yapılması gerektiği açıktır. Temsilci bulundurun. Terör, çocuğa karşı cinsî istismar, yasa dışı kumar, fuhuş ve vatandaşlarımızın kişilik hakları ihlali vakalarında isimli ve idari mercilerin kararlarına uyun. Sair memleketlerde sağlanan bu kuralların devletimizde de sağlanması zaruri hâle gelmiştir.”
KİMLİK NUMARASIYLA GİRİŞ
Başkaca MHP’nin “sosyal medyaya kimlik numarası ile giriş” teklifi de gündeme gelebilir. Bu halde uydurma hesapların önüne geçilmesi hedeflenirken, kullanıcılar paylaşımlarından sorumlu olacak. Teklif hatalıların anında tespit edilip cezalandırılması konusunda sonuç verebilecek bir teklif olarak masada duruyor.
TÜRKİYE’DE OFİSLERİ YOK
Mevcut durumda toplumsal ağların hiçbirinin Türkiye’de kurumsal olarak resmî bir ofisi yok. 2019 yılında KDV kapsamına alınan bu platformlardan Facebook ve çatısı altında bulunan Instagram ve WhatsApp’ın Türkiye’deki operasyonlarının başında Facebook Orta Şark, Afrika ve Türkiye Ortam Lider Yardımcısı Derya Matraş bulunuyor. Facebook’un Türkiye’de eğitim ve girişim üzere meydanlarda kamu ile de yakın alakaları bulunuyor. Başka tanınan toplumsal ağlardan Twitter, TikTok ve Snapchat’in de Türkiye’de resmî ofisi bulunmuyor.Bir gayri toplumsal ağ Linkedin’in ise direkt olmasa da çatısı altında bulunduğu Microsoft Türkiye’de resmî ofisi ile faaliyetlerini sürdürüyor.
EN ÇOK FACEBOOK KAZANIYOR
Toplumsal medyada reklam yatırımlarının aslan hissesini Facebook Kümesi (Instagram, WhatsApp, Messenger) alıyor. 2019 yılı finansal tablolarına nazaran Facebook’un dünya umumunda yekun reklam gelirleri 69,6 milyar dolar seviyesinde ve bunun 20 milyar doları da Instagram’dan geliyor. Twitter’ın dünya umumunda elde ettiği yıllık yekun reklam geliri ise 3 milyar dolar seviyesinde. Tanınan gayrı toplumsal ağlardan Snapchat 1,7 milyar dolar, Pinterest ise 1,1 milyar dolar gelir elde ediyor.
TÜRKİYE’DE KAZANIYORLAR VE VERGİ ÖDEMİYORLAR
Dijital hizmet vergisi kanununa nazaran Türkiye’de elde edilen hasılatı 20 milyon liradan ve dünyadaki hasılatı 750 milyon avro yahut muadili yabancı para karşılığı lira cinsi meblağdan fazla olanlar, yüzde 7,5 nispetinde vergi vermekle muaf. Lakin bu şirketler, hem Türkiye’de bir şirketi olmadığı için hem de gelirlerini yurt dışı üzerinden faturalandırdıkları için vergi ödemekten kaçıyor. Faturalar İrlanda üzere memleketlerden kesiliyor.
Haberler.com
