Bilecik’te, Osmanlı Devleti’nin kurulduğu topraklarda, Kurtuluş Savaşı yıllarında Yunan işgalinde yakılarak yok edilen tarihi yerlerin jeoradar ile tespiti için çalışma başlatıldı.
Osmanlı Devleti’nin kurucusu Osman Gazi’nin konutunun de bulunduğu, Beyefendiler Beşiği Vadisi’nde halk ortasında “Yanık Şehir” olarak bilinen bölgede ziyan gören yapıların izi sürülüyor.
Kültür ve Turizm Bakanlığının müsaadesiyle başlatılan çalışmalar, Bursa Kültür Varlıklarını Muhafaza Bölge Heyeti nezaretinde ve Bilecik Müze Müdürlüğü denetiminde yürütülüyor.
İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Mühendislik Fakültesi Jeofizik Mühendisliği Kısmı Dr. Öğretim Üyesi Hazel Deniz Toktay, öncelikle büsbütün yıkılan Osman Gazi’nin konutu ve Zaviye-i Edebali’nin izlerini araştırıyor.
Jeoradar çalışmasında ayrıyeten alanların yer altı fotoğrafı çekiliyor.
Vali Bilal Şentürk, AA muhabirine yaptığı açıklamada, kentin simgesi olan “Yanık Şehir”de yeni bir çalışmaya başladıklarını söyledi.
Bilecik’in, “Kuruluş’un ve Kurtuluş’un Şehri” olarak anıldığını hatırlatan Şentürk, “Burası hem Osmanlı İmparatorluğu’nun kuruluş yeri hem de Kurtuluş Savaşı devrinde kritik adımların atıldığı yer. Burada bunların izlerini çok net görüyor ve yaşıyoruz. Pir Edebali Türbesi ve bu vadi, Osmanlı’nın kuruluş yeri ve birinci başşehri. Burası Kurtuluş Savaşı Devri’nde Yunanlılar tarafından üç kez yakılmış.” dedi.
Şentürk, vadide yer alan ipek fabrikaları, konut, cami, medrese ve öbür üretim yerlerinin yaklaşık bir asır evvel Yunanlar tarafından yakıldığının tespit edildiğini aktardı.
Bugün bile o yangının izlerinin görülebildiğini vurgulayan Şentürk, “Burada Kuruluş’tan Kurtuluş’a Yanık Kent olarak bir açık hava müzesi düzenlenebilir mi diye düşünüyoruz, bu türlü bir arayışımız var. 1800’lü yılların sonlarına, kentin yakılmadan evvelki haline ilişkin fotoğraflar var.” bilgisini paylaştı.
Vali Şentürk, alanda başlayan çalışmaların titizlikle sürdürüldüğünü anlatarak şunları kaydetti:
“Hocalarımızla burada jeoradar çalışması yapıyoruz. Yakılan kentte yer alan yapıları tespit edip bunun üzerine fiziki olarak değil tahminen fakat dijital olarak bir müze inşa edebilir miyiz diye çalışıyoruz. Burayı daha tesirli halde anlatmak istiyoruz. Ortaya çıkacak olan yakılmış kentin temelinin üzerine, o haliyle, tekrar, dijital olarak inşa ederek burayı cazibe merkezi haline getirmek isteğindeyiz.”
“İleride planlanacak kazılara ön ayak oluyoruz”
Dr. Hazel Deniz Toktay da alanın çok pahalı olduğunu, burada çalışmaktan heyecan duyduğunu belirtti.
Çalışmanın başlangıçta üç bölgeyi kapsadığını lisana getiren Toktay, şunları kaydetti.
“Jeoradar sistemiyle yer altındaki yapı ve yapı kurallarının varlığını, yokluğunu test ediyoruz. İleride planlanacak kazılara ön ayak oluyoruz. Bilgileri toplama basamağındayız, buradan umutluyuz. Çok büyük bir tarihin üstünde yer alan bir kent burası. Tüm alanları bilimsel olarak inceleyerek yorumlayacağız. Burası Yunan işgali sırasında büyük bir yangına uğramış, böylelikle zaviyenin düsturları kaybolmuş. Burada bilimle tarihi birleştirip kıymetlerimizi günümüze taşıyacağız inşallah.”
Toktay dataların bilgisayar ortamında işlenip üç boyutlu modelleme oluşturulacağını kelamlarına ekledi.
“Beyler Beşiği” ismiyle anılan ve tarihi yapıları barındıran, Eskişehir Kültür Varlıklarını Müdafaa Bölge Müdürlüğünce birinci derecede sit alanı olarak tescillenen vadide, Pir Edebali Türbesi, Mal Hatun Türbesi, Orhangazi Mescidi, Osmanlı Padişahları Tarih Şeridi, Belekoma Kalesi, tarihi yarım minareler, saat kulesi ve şu an belediye binası olarak hizmet veren rüştiye mektebi yer alıyor. Üç defa Yunan işgaline uğrayan kentin simgesi olan ve açık hava müzesini andıran vadi, tarih ve inanç turizmi bakımından her yıl yaklaşık 1 milyon kişiyi ağırlıyor.
Kaynak: Anadolu Ajansı / Tayyib Hoşbaş
Haberler.com
