Prof. Dr. Oğuztürk bilinçsiz antibiyotik kullanımı konusunda uyardı

ANKARA Bilinçsiz antibiyotik kullanımının hayati derecede kasvetler oluşturabileceğine dikkat çeken Prof. Dr. Hakan Oğuztürk, “İlaca bağlı karaciğer yetmezliği ve ilaca bağlı genel sorunların karşımıza çıkması kelam konusu. Uygun kullanılmayan ilaçlar ile alışılmış ki karaciğerde de meseleler oluşabilir. Bunlar hayati derecede kıymetli olduğu için dikkatli olmak gerekiyor” dedi.

Bakteriyel rahatsızlıkların tedavisinde kullanılan ve bilinçsiz olarak alınması halinde hayati derecede tehlikeli durumların oluşabildiği ‘antibiyotikler’ hakkında İHA muhabirine değerlendirmelerde bulunan Ankara Kent Hastanesi Acil Tıp Kliniği Eğitim Sorumlusu Prof. Dr. Hakan Oğuztürk, “Antibiyotikler mikroorganizmalara karşı elimizdeki en güçlü ilaçlardan biri. Fakat bir gerçeğin de kabul edilmesi gerekiyor. Antibiyotikler mikroorganizmaların tamamına tesir gösterecek özelliğe sahip değiller. Yalnızca bakteriler üzerinde etkililer. Mikroorganizmalar aleminin bakteriler dışında bireyleri de var. Virüsler, mantarlar, bakteriler ve parazitler. Bunlardan yalnızca bakteri alt kümesine bu antibiyotiklerin tesirinin olduğunu söyleyebiliriz. Toplumda çok sık üst teneffüs yolu enfeksiyonu olan soğuk algınlığı, grip üzere hastalıklarda ve Covid-19 hastalığı etkeni korona virüslerin katiyetle antibiyotikle yarar göreceği bir tedavi planı yok. Bu mikroorganizmalar antibiyotikle başa çıkılacak mikroorganizmalar değil. Başta da tabir ettiğim üzere yalnızca bakterilerin antibiyotikler ile tedavisi mümkün” sözlerini kullandı.

“Antibiyotiklerin akılcı kullanılması gerekiyor”

Antibiyotiklerin alınabilmesi için doktor onayının mecburi kılındığını hatırlayan Prof. Dr. Oğuztürk, “Antibiyotiklerin de akılcı kullanılması gerekiyor. Çok önemli manada dünyanın birçok ülkesinde yıllardan beri antibiyotiklerin yanlışsız kullanılmaması manasında birçok açıdan düşünceler ortaya çıkmış durumda bu açıdan da akılcı antibiyotik kullanımı bir farkındalık oluşturma manasında gündemimizde. Ülkemizde de yıllardan beri antibiyotiklerin hakikat kullanımı ile ilgili birçok karar alınmış durumda. Siz bir eczaneden rahatlıkla antibiyotik alamazsınız, bunun için bir doktor onayı gerekiyor” diye konuştu.

“Biz acil tıp uzmanlarında ampirik ve tedavi manasında iki farklı antibiyotik kullanım alanı vardır”

Acil kliniklerde antibiyotik kullanımına da değinen Prof. Dr. Oğuztürk şunları kaydetti:

“Biz acil tıp uzmanlarında ampirik ve tedavi manasında iki farklı antibiyotik kullanım alanı vardır. Ampirik dediğimiz, biz acil tıp uzmanları rastgele bir hastalığın bakteriyel kökeninin ne olduğunu bilmiyoruz fakat klinik manada bu enfeksiyonun bir bakteri kaynaklı olduğu kanaatine varmış isek öncesinde antibiyotik veriyoruz. Fakat bu her manada her vakit verilmiyor. Önemli bir manada aciliyet ve hastalığın ciddiyeti var ise biz bu yola başvuruyoruz. Lakin büyük oranda bakteriyel etken laboratuvar ve mikrobiyolojik manada tanımlanmışsa o etkene yönelik direkt nokta atışı yapabileceğimiz antibiyotiklerin kullanılması gerekiyor. Bir antibiyotiğin kullanılmasında net bir biçimde o bakterinin izole edilip tanınması ve ona uygun dozda, uygun vakit aralığında, uygun yolla verileceği halindeki ayırımların yapılıp en aktif faydalanma yolunun tercih edilmesi gerekiyor.”

“Bu ilaçların kullanımında alerjik bir bünyenin olup olmadığının araştırılması gerekiyor”

Antibiyotiklerin hakikat vakitte, yanlışsız dozda ve hakikat yolla alınması gerektiğinin altını çizen Prof. Dr. Oğuztürk şunları söyledi:

“Bu ilaçların kullanımında alerjik bir bünyenin olup olmadığının araştırılması gerekiyor. Her ilaç her bireyde birebir başarıyı göstermez. Birtakım insanlarımızın bir formda diğer hastalıklarının olup olmadığı da tabip tarafından araştırılması gerekiyor. Bu ilaçların birçok karaciğerden emilip böbreklerden atılıyor. Şayet bu iki organda önemli manada bozukluk varsa ilaçlardan yarar göremeyiz ve birebir vakitte ilaçların da toksik tesirleri münasebetiyle önemli düşünceler oluşabilir. Bu bireylerin bu ilaçlara karşı alerjik bir durumunun olup olmadığının belirlenmesi gerekiyor. Gebelik periyodunda olup olmadığının belirlenmesi gerekiyor. Yaşa nazaran de biz 8 yaşındaki yahut 70 yaşındaki bireye her antibiyotiği veremeyiz yaşa nazaran de ayarlama yapılması gerekiyor. Bir başka etken de maliyet ve aktiflik. Birebir aktifliği gösterecek olan ilaçlardan maliyet manasında en uygun olanının doktorlarca tercih edilmesi gerekiyor. Bu çeşit noktalara dikkat edilmesi gerekiyor.”

“Biz bu antibiyotikleri uygun biçimde kullanmazsak ‘antibiyotik direnci’ dediğimiz durum kelam konusu olabilir”

Antibiyotiklerin bilinçsiz kullanımı sonucunda ‘antibiyotik direnci’nin oluşabileceğine dikkat çeken Prof. Dr. Oğuztürk, “Biz bu antibiyotikleri uygun biçimde kullanmazsak ‘antibiyotik direnci’ dediğimiz durum kelam konusu olabilir. Nedir bu? Sizin rastgele bir bakteriye karşı aktif olan ilacı uygun kurallarda kullanmadığınız durumlarda, vakitle bu mikroorganizmalar antibiyotiğe karşı dirençli hale geliyorlar ve bu da insanların tedavisinde önemli sorunlara yol açıyor. İnsanların hastaneye yatışları, ağır bakıma yatışları ve ömrünü yitirmelerine gidebilecek bir süreç karşımıza çıkabiliyor ve buna ek olarak dünyadaki ülkelerin bir formda hastalıklarla gayretlerde ekonomik ezalara da maliyet aktifliğini ayarlayamazsınız oluşturabilir” açıklamasında bulundu.

“Uygun kullanılmayan ilaçlar ile olağan ki karaciğerde de problemler oluşabilir”

Antibiyotiklerin karaciğerde emilip, böbrekte süzülerek atıldığını, münasebetiyle bilinçsiz kullanımın bu organlarda da tahribata neden olabileceğine dikkat çeken Oğuztürk, “Bu antibiyotiklerin çoğunluğu karaciğerden metabolize oluyor ve sonuçta bu böbrekte de atılım ile ilgili bir süreci izliyor. Şayet biz ilaçları uygun bir halde kullanmazsak, tabibin önerisi halindeki bir süreci uygulamazsak uygun dozda, uygun vakit aralığında ve uygun yolla verilmesi gerekiyor. Karaciğerde yüklenmeye, böbrekte badirelere sebebiyet verecek ilaca bağlı karaciğer yetmezliği ve ilaca bağlı genel sorunların karşımıza çıkması kelam konusu. Uygun kullanılmayan ilaçlar ile doğal ki karaciğerde de meseleler oluşabilir. Bunlar hayati derecede kıymetli olduğu için dikkatli olmak gerekiyor” dedi.

“Antibiyotik direncinin en değerli sebeplerinden bir tanesi de bu”

Antibiyotik kullanımında hastalık belirtilerinin son bulması ile ilaç kullanımının birden bırakılmaması gerektiğini, tabibin önerdiği müddet dolana kadar antibiyotiğe devam edilmesi gerektiğini söyleyen Oğuztürk, “Bir mevzuya da bilhassa dikkat etmek gerekiyor. Tabip tarafından antibiyotik kullanımı tavsiye edilen bireylerin, antibiyotiği uygun müddette kullanması gerekiyor. Size 2 haftalık bir antibiyotik kullanılmasını önerildiğinde şikayetlerinizin 4’üncü ve 5’inci gününde geçmesi sonrasında ilacınızı bırakma durumu kelam konusu olursa doktorun tavsiyelerine uyulmamış oluyor. Bu birçok sakıncayı da yanında getiriyor. Antibiyotik direncinin en değerli sebeplerinden bir tanesi de bu. Siz faal faydayı sağlayabilmek için tabibin size söylediği 10, 14 gün yahut 3 haftaya uzamış haldeki antibiyotik tedavileri şikayetleriniz gerilemiş olsa dahi kesmeden sonuna kadar uygulamanız gerekiyor” tabirlerini kullandı.