TBMM Lideri Mustafa Şentop, parlamenter sistemlerde hükümetlerin, siyaset dışı güçlerin tesirine açık olduğunu belirterek, “Dengeleri dışarıdan yönetebilen güçler devreye girebilirse, o vakit hükümetleri düşürmek mümkün hale geliyor. Bunun en bariz örneği 12 Mart’ta yaşandı. Benzer şeyi 28 Şubat’ta yaşadık. Hükümetin parlamento içi istikrarlara bağımlı olmasının ziyanlarını çok gördük” dedi.
TBMM Lideri Şentop, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin Açılışı’nın 100’üncü Yılında; ‘Milli Egemenlik ve Temsil’ Konulu Memleketler arası Sempozyumu’na konut sahipliği yaptı. Meclis’te düzenlenen programda konuşan Şentop, pandemi sürecine dikkat çekerek, “İnsanlık tarihinin alışılmış çok sıkıntı bir periyodundan geçiyoruz, tahminen daha evvelki devirlerde büyük salgınlar yaşanmış ama dünyanın bu kadar globalleştiği bir ortamda ve insan sayısının çok arttığı ve insanların birbiriyle çok iç içe geçtiği bir ortamda çok daha yıkıcı tesirleri olduğunu görüyoruz. 21’inci yüzyılın başlarında dünyanın çok kıymetli bir değişim sürecine girdiği bir noktada bu salgınla karşılaştık. Bu salgının bu bakımdan biraz bu değişim sürecini hızlandırıcı katalizör misyonu gördüğünü ama daha ziyadesiyle, hatta bunun mahiyetini değiştirici, niteliğini değiştirici bu değişim sürecinin bir vazife, bir işlev ifa edeceğini görüyorum, düşünüyorum. İşte bu toplantıdan sonra yapılacak toplantıları online olarak yapacağız, dijital ortamlarda yapacağız ve hayatımızın birçok alanına dijital nitelikte söz edebileceğimiz birçok şey girmiş durumda. Toplantılarımızı bu türlü yapıyoruz” diye konuştu.
‘BELKİ DİĞER VİRÜSLERLE DÜNYA KARŞI KARŞIYA KALACAK’Şentop, virüsle ilgili pek çok şeyin tartışıldığına dikkat çekerek, “Bugün bir virüsle karşı karşıyayız ama tahminen yarın, öbür gün öteki virüslerle, salgınlarla dünya karşı karşıya kalacak. Bunun nasıl devam edeceğini, ne kadar devam edeceğini ve neleri değiştireceğini düşünmemiz lazım” dedi. Dijital ortamlarda seçim sonuçlarının da etkilenebileceğine vurgu yapan Şentop, son ABD seçimlerine dikkat çekerek, ABD Lideri Donald Trump’ın seçimiyle ilgili tartışmaların hala devam ettiğini söyledi. Şentop, Cambridge Analytica isimli şirketinin Facebook’taki ferdî datalardan hareketle seçmen iradesini manipüle edecek birtakım işler yaptığına dair savları hatırlattı. Daha sonra İngiltere’de Brexit ile ilgili halk oylamasında da bu tezlerin gündeme getirildiğini, bunun üzerine İngiltere Parlamentosu’nda ‘Facebook’un Brexit’e etkisi’ üzerine bir rapor hazırlandığını aktaran Şentop şöyle dedi: “Kişisel datalar üzerinden ve oradaki faaliyetleri üzerinden, insanların beğenileri üzerinden yine diğerlerine aktardıkları, gönderdikleri yazılar yahut imajlar üzerinden; öncelikle ferdî kararların ne olacağı, daha sonra siyasi kararlarının ne olacağı istikametinde birtakım varsayımlarda bulunma ve bu varsayımları kullanarak, onları bu istikametten değiştirme yahut bu istikamette hareket etmelerini kolaylaştıracak halde bilgilerle besleme tarafında bir çalışma var. Bunun seçmen iradesine ve seçme hakkına tesiri üzerinde yakın vakitte çok önemli tartışmaların yapılacağını, yapılması gerektiğini düşünüyorum.”‘SİYASİ İKTİDARLARIN DA ÜZERİNDE ÇOK ULUSLU ŞİRKETLER VAR’20’nci yüzyılda seçme ve seçilme hakkının, seçmen iradesiyle ilgili baskı konusu dendiğinde akıllara ilk devlet otoritesi geldiğini belirten Şentop, “Şimdi siyasi iktidarların da üstünde, onlardan çok daha fazla bu imkanı elinde tutan çok uluslu şirketler var. Bu bağlamda ben 21’inci yüzyılın tahminen birinci yarısı içerisinde en kıymetli tartışma konularımızdan birisinin bu bağlamda seçme hakkı, seçmen iradesi ve bunun manipülasyonuyla ilgili işte ulusal iradenin, ulusal egemenliğin nereye evrileceğine dair tartışmalar olacağını düşünüyorum. Bu mevzuda bizim de hassasiyetler geliştirmemiz gerektiği kanaatindeyim” sözlerini kullandı.’DİJİTALLEŞME SALGIN SONRASINDA DA DEVAM EDECEK’Pandemi nedeniyle, dijitalleşmenin daha fazla kullanıldığına dikkat çeken Şentop, salgın sonrası da bu dijitalleşmenin devam edeceğini belirtti. Toplumsal mecraların, kendilerine nazaran bir ideolojiye, siyasi görüşe sahip olduğunu söz eden Mustafa Şentop, “O görüş istikametinde kendilerini kullanan insanları da tahminen sert bir denetimle değil lakin daha yumuşak bir denetimle yönlendirmeye de çalışıyorlar” dedi.Şentop, TBMM’nin 100’üncü yılının değerli bir tarihi dönüm noktası olduğunu belirterek, “Ama bizim gerek parlamento göreneğimiz gerek istişare geleneğimiz gerekse devlet idaresindeki kurumsallaşmalar, birebir vakitte kural koyan organla yargı organlarının bilhassa ayrılması, kural koyucu organlarla otoriteyle idare yetkisinin birbirinden ayrılması noktasında tarihimizde çok değerli, dikkate bedel detaylar ve uygulamalar var. TBMM’nin 100’üncü yıl bağlamının tarihi akış içinde kavranması gerekiyor. TBMM’nin açılışının, aslında bizim parlamento geleneğimizin güçlü bir örneği olması bakımından da bu akış içinde kıymetlendirilmesi önemli” açıklamasında bulundu.’HÜKÜMETİN PARLAMENTO İÇİ İSTİKRARLARA BAĞIMLI OLMASININ ZİYANLARINI ÇOK GÖRDÜK’1924 Anayasası ile 1960’a kadar devam eden süreçte, sistemin tam manasıyla parlamenter sistem olduğunun da tartışmaya açık olduğunu kaydeden Şentop kelamlarını şöyle sürdürdü:
“1950’den sonra tahminen bu uygulamanın parlamenter sistem olduğunu tabir edebiliriz. Bizim anladığımız klasik manada parlamenter sistem 1961 Anayasası ile Türkiye’ye gelmiştir. Parlamenter sistemin en değerli sorunu, yürütmeyi halk seçmiyor, halk yalnızca parlamentoyu seçiyor. Yürütme, parlamentonun içinden çıkıyor. Seçim yaptığınızda hükümet çıkmıyor, olağan kaideler altında. Parlamento oluşuyor, sonra parlamento kendi içinden bir hükümet çıkartıyor. Hasebiyle hükümetlerin oluşumu, parlamento içindeki istikrarlara çok bağlı. Şayet bu istikrarları dışarıdan yönetebilen kimi siyaset dışı güçler devreye girebilirse o vakit hükümetleri düşürmek, hükümetler kurdurabilmek mümkün hale geliyor. Bunun en bariz örneği 12 Mart’ta yaşandı. O zamanki Başbakan merhum Demirel, verilen muhtırayla istifa etmek durumunda kalıyor. Büsbütün teknokratların oluşturduğu hükümetler kuruluyor. Bu hükümetler, Meclis’ten inanç oyu almışlar. Zira Meclis üzerinde dışarıdan çok önemli bir askeri vesayet, baskı var. 2 yıl Meclis var, parlamento açık lakin dışarıdan darbe muhtırasını veren askerlerin denetim ettiği, yönettiği, telkin ettiği hükümetlerle yönetiliyor. Misal şeyi 28 Şubat’ta yaşadık. Türkiye darbe, vesayet periyodunu yaşarken parlamenter sistem içerisinde, hükümetin parlamento içi istikrarlara bağımlı olmasının ziyanlarını çok gördük.”
Kaynak: Demirören Haber Ajansı / Besti KARALAR
Haberler.com
