Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan, tüm vatandaşların gönüllerinin müsterih olmasını, kendilerine güvenmelerini isteyerek, “İstikrar içinde büyüyecek, büyümenin nimetlerini tüm toplum kesitleriyle adil formda paylaşacağız. Bizim büyüme anlayışımız istihdam dostu bir büyüme anlayışıdır.” dedi.
TBMM Genel Konseyinde, bakanlığı ve bağlı kuruluşların 2021 yılı bütçesi üzerinde konuşan Elvan, daha evvel bankaların 2020 yılı sermaye yeterlilik rasyosu hesabında 31 Aralık 2019 kuru alındığını, bunun yerine BDDK’nin bugünkü kararıyla 252 günlük 2020 yılı ortalamasının alınacağını söyledi.
Elvan, memleketler arası standartlara bir yakınsama kelam konusu olduğunu lisana getirerek, bu durumun, sermaye yeterlilik oranını biraz daha aşağı çeken bir yaklaşım olduğunu, mevzunun kamuoyunda yanlış anlaşılmaması gerektiğini belirtti.
Takipteki alacaklar ve ayrılan karşılıkların riskte olduğu konusunda tenkitlere karşılık veren Elvan, “Üçüncü küme dediğimiz takipteki alacakların ölçüsü 151 milyar liradır. 151 milyar liraya karşılık bankalarımız 113 milyar lira karşılık ayırmıştır. Bu oran yüzde 75’e tekabül etmektedir. Bu oran, Avrupa genelinde yüzde 45 düzeyindedir.” bilgisini verdi.
Elvan, yakın izlemede olan toplam ölçünün 382 milyar lira olduğunu tabir ederek, buna karşılık 58 milyar lira ayrıldığını kaydetti. Bu oranın yüzde 15 olduğunu belirten Elvan, “Avrupa standartlarındaki bu oran yüzde 6’dır. Bankalarımız son derece muteberdir, inançtadır ve sağlıklıdır. Bunun takibini de yakinen BDDK Başkanlığımız yapıyor.” diye konuştu.
Avrupa Merkez Bankasının, bankalara, “Merkez Bankamıza ödemeniz gereken yükümlülüğünüzü yüzde sıfır faizle 1 yıl öteliyorum.” dediğini aktaran Elvan, öbür taraftan bankaların, müşterilerine “Ben de sizin yükümlülüklerinizi 1 yıl öteliyorum.” dediğini anlattı. Elvan, Avrupa ve gelişmiş ülkelerin aldığı önlemlerle, kendilerinin bankacılık dalında aldığı önlemler kıyaslandığında son derece mütevazı bir yaklaşım içinde olduklarının net olarak ortaya çıktığını söyledi.
“Bankacılık bölümümüzün döviz durum açığı yok”
Elvan, bankacılık kesiminin döviz durum açığı olmadığını, 3,3 milyar dolar artıda olduğunu bildirdi.
Üç kamu bankasının 2,7 milyar dolar konum açığı bulunduğunu fakat açığın öz kaynağa oranının yüzde 20’yi geçmemesi gerektiğini belirten Elvan, şunları kaydetti:
“Üç bankamızın oranlarını söylüyorum; bir kamu bankamızın oranı yüzde 12, öteki bankamızın oranı yüzde 10, üçüncü bankamızın oranı da yüzde 9’dur yani yüzde 20’lik kriterin epey altındadır. Özel kesime ilişkin bankaların döviz durumlarına baktığımızda da toplam 6 milyar dolar fazlaları olduğunu görüyoruz. Münasebetiyle bugüne kadar BDDK tarafından bankacılık kesimine yönelik alınan kararlar, son derece rasyonel ve piyasaya olumlu tesiri olan kararlardır. Bugün BDDK’nin almış olduğu karar da daha evvel alınan kararlarla hiçbir biçimde tezat teşkil etmiyor.”
Elvan, tüm bu gelişmelerin ardından finansal piyasa göstergelerinde de iyileşmeler gözlemlediklerini söz etti.
Döviz kuru ve ülke risk primi düşerken pay senetleri ve tahvillere güçlü bir talep görmeye başladıklarına işaret eden Elvan, Türkiye’nin kasım ayında milletlerarası portföy akımlarını çekme konusunda pek çok gelişmekte olan ülkeyi geride bıraktığını vurguladı.
“Vatandaşlarımızın gönlü müsterih olsun”
Hazine ve Maliye Bakanı Elvan, “Tüm vatandaşlarımızın gönlü müsterih olsun, bize güvensinler. İstikrar içinde büyüyecek, büyümenin nimetlerini tüm toplum kısımlarıyla adil biçimde paylaşacağız. Bizim büyüme anlayışımız istihdam dostu bir büyüme anlayışıdır.” dedi.
Türkiye’nin, Kovid-19 salgınıyla çaba kapsamında gereksinim hissedilen tüm alanlara yönelik tesirli ve süratli biçimde dayanak ve teşvik uygulamalarını hayata geçirdiğini anlatan Elvan, genişleyici mali siyasetler ve salgının oluşturduğu ek maliyetlerin tesiriyle bütçe açığının süreksiz olarak arttığını söyledi.
Bu periyotta bir yandan vatandaşlara ve gerçek kesite takviyeler sağlarken öteki yandan mali disiplini kararlılıkla uygulamaya devam edeceklerini vurgulayan Elvan, “Merkezi idare bütçe açığının Gayrisafi Yurt İçi Hasıla’ya oranı, 2020 yılı yıl sonu için hedeflediğimiz yüzde 4,9’un da hayli altında gerçekleşecek. Mali disiplini koruyarak gerçekçi bir risk idaresiyle kamu finansmanının kalitesini de artıracağız.” diye konuştu.
Türkiye’nin, genel idare borç stoku açısından da en az borçlu gelişmekte olan ülkeler ortasında yer aldığına, bunun pandeminin tesirlerini yönetmede en kıymetli avantajlardan olduğuna dikkati çeken Elvan, pandemi sonrası devirde süratli toparlanma ve fırsatları kıymetlendirme sürecinde de bu pozisyonun büyük dayanak sağlayacağını belirtti.
Elvan, 2020 yılı sonunda yüzde 41,1 olarak kestirim edilen bu oranın, 2023 yılı sonunda ise yüzde 41,8 düzeyinde gerçekleşmesini beklediklerini bildirdi.
“2021’de kamu finansmanında ihtiyatlı yaklaşımı güçlendireceğiz”
2020 Ocak-Ekim devrinde yapılan net borçlanmanın 244,5 milyar lira olduğunu hatırlatan Elvan, şöyle devam etti:
“Bu yılı, 16 Ekim 2020’de yapılan borçlanma limiti artışıyla tespit edilen yeni borçlanma limiti olan 308,2 milyar liranın epeyce altında, 260 milyar lira düzeyinde net borçlanmayla kapatmayı hedefliyoruz. 2020’de karşılaştığımız elverişsiz şartlara karşın sabit getirili iç borçlanmanın yıllık birleşik maliyeti kıymetli ölçüde azalarak tek haneli düzeylere indi. 2019 yılında yüzde 18,3 olan sabit getirili iç borçlanmanın ortalama maliyeti Ocak-Kasım 2020 devrinde yüzde 10,3 olarak gerçekleşti. İç borçlanma maliyetinde kaydedilen düşüşün katkısıyla 2020’de faiz harcamalarının başlangıç ödeneğinin altında kalmasını bekliyoruz.”
DİBS’e ilgili canlandırma amacı
2021’de kamu finansmanında ihtiyatlı yaklaşımı güçlendirerek aktif risk idaresiyle finansman kalitesini artırmayı hedeflediklerini lisana getiren Elvan, şunları kaydetti:
“Bu alandaki öngörülebilirliği artırarak yabancı yatırımcıların devlet iç borçlanma senetlerimize ilgisini yine canlandırmayı hedefliyoruz. Gelecek yıl yabancı para cinsinden iç borcun hissesini azaltıp iç borç çevirme oranımızı bütçe açığının ima ettiği düzeyin altında, yüzde 120 dolaylarında gerçekleştirmeyi öngörüyoruz. Alacağımız ek önlemle bu oranı daha da azaltmak temel politikalarımızdan biri olacak. Öbür taraftan Hazine garantileri ve borç üstlenim taahhütleri nedeniyle oluşabilecek şartlı yükümlülük kaynaklı risklerimizi de sonlandırıyoruz. Bu çerçevede 2021’de hem Hazine garantili imkan ve dış borcun ikrazı limitini hem de borç üstlenim taahhüt limitini 4,5’er milyar dolar olarak belirledik.”
“Milletimizi iyi gününde de makûs gününde de unutmadık”
Kovid-19’la hem sıhhat hem de ekonomik manada inanılmaz bir gayret verildiğini söyleyen Elvan, “Bu güçlü günlerden de inşallah, milletimizle birlikte tekrar güçlenerek çıkacağız. Allah’ın müsaadesiyle, altından kalkamayacağımız hiçbir yük yoktur. Milletimizi iyi gününde de makûs gününde de unutmadık ve asla unutmayacağız. Her alanda yaşanan problemleri ve meşakkatleri biliyoruz. Milletimiz müsterih olsun. Bu aziz millet bugüne kadar bizleri hiç yalnız bırakmadı, bizler de milletimizi hiçbir vakit yalnız bırakmayacağız.” bildirisini verdi.
Elvan, 2002’den bugüne kadar popülist olmadıklarını ve bundan sonraki süreçte de asla popülist olmayacaklarının altını çizerek, “Pandemi sonrası tekrar şekillenecek dünya iktisadında hak ettiğimiz yeri alacağız. Fırsatları kıymetlendirerek yeni atılımlar yapacağız.” dedi.
“Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da bir tane dumanı tüten fabrikamız yoktu”
Hazine ve Maliye Bakanı Elvan’ın konuşmasının akabinde kelam alan CHP Küme Başkanvekili Engin Özkoç, “Sayın Bakanım, 18 yıl içinde bir tek fabrika açılmadı. Türkiye Cumhuriyeti 1924’ten itibaren 15 yıl içinde 33 fabrika açtı. Umut ediyorum ki siz 18 yılda bir fabrika açmayan AKP iktidarına bir fabrika açtırtırsınız.” sözlerini kullandı.
Özkoç’a yanıt veren Elvan, Türkiye’nin, 2002-2020 periyodunda kıymetli gelişmeler sağladığını belirterek, şöyle konuştu:
“Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerimizdeki organize sanayi bölgelerinde neredeyse bir tane dumanı tüten fabrikamız yoktu. Bugün Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerimizdeki organize sanayi bölgeleri, çabucak hemen büsbütün doludur. Diyarbakır’a gidin doludur, Mardin’e gidin doludur, Şanlıurfa’ya gidin doludur. İhracatımız 36 milyar dolardan 180 milyar dolara ulaşmıştır. Makine, teçhizat satıyoruz ve 81 vilayetimizdeki fabrikalar artık ihracat yapmaya başladı. Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerimizin ihracatına baksak, inanılmaz bir artış olduğunu görürsünüz.
Türkiye’de çok değerli gelişmeler oldu. Elbette beklentiler çok daha yüksek olabilir. Bizler de meseleler yaşadık. Bir darbe teşebbüsüyle karşı karşıya kaldık. Kovid-19 sorunuyla karşı karşıya kaldık ki tüm dünyanın yaşadığı sıkıntılar var. Biz bunları inkar etmiyoruz lakin her birimiz bu gelişmeleri de görmeliyiz. Yıllarca bu ülkenin ulusal geliri 2 bin dolarlar civarında seyretti. Biz 12 bin dolara ulaştık. Son birkaç yılda yaşamış olduğumuz kahırdan ötürü bir ölçü düşüş kelam konusu oldu. 8 bin dolarlar civarında bir ulusal gelir lakin nereden bakarsanız bakın en azından geçmiş devirlerin 3-4 katı bir kişi başı gelire sahibiz. Öbür taraftan Türkiye satın alma paritesine nazaran dünyanın 13. güçlü iktisadı pozisyonuna geldi.”
(Bitti)
Kaynak: Anadolu Ajansı / Sinan Uslu
Haberler.com
