Koronavirüsün ve yaşanan sarsıntıların vatandaşta panik atak ve dert bozukluğunu tetiklediğini söyleyen, Psikiyatri Uzmanı Dr. Özcan Kılıç Başlı, bu sıkıntıyla karşılaşanlara tekliflerde bulundu. Başlı, “Panik atak sürecinin yönetilmesinde temel adım kişinin durumu fark etmesidir. Gerilim idaresini kolaylaştıracak yoga, nefes idmanları üzere uygulamalar da telaş seviyesini azaltabilir” dedi.
Dünyayı tesiri altına alan koronavirüs salgını ve Türkiye’de yaşanan sarsıntılar nedeniyle birçok kişinin panik atak ve korku bozukluğu yaşadığını söyleyen Medicana Bahçelievler Hastanesi’nden Psikiyatri Uzmanı Dr. Özcan Kılıç Başlı, bu meseleyle karşılaşanlara tekliflerde bulundu.
ÖMÜR KALİTENİZİ OLUMSUZ ETKİLİYOR
Panik atağın nasıl ortaya çıktığını ve panik atak geçiren şahısların bu durumu fark etmesini sağlayacak belirtileri anlatan Uzm. Dr. Başlı, şunları söyledi:
“Panik atak, mantıklı bir nedenden bağımsız olarak birkaç dakika içinde kendi gösteren korku ve dehşet ataklarıdır. Atak müddetince bireyde çeşitli fizikî değişimler meydana gelir ve kişi denetimini kaybedebilir. Şahıslarda hayat uzunluğu birkaç sefer; gerilimli, tehlikeli, travmatik olaylardan sonra panik atak görülmesi olağan kabul edilebilir. Gerilimli durumun ortadan kalkmasıyla bu şahıslar eski hallerine geri döner. Lakin panik atakların sık sık ve beklenmedik bir halde görülmesi, kişinin dehşet ve tasa içerisinde uzun vakit geçirmesi üzere durumlar; panik bozukluğun bir işaretidir. Panik atak, birçok vakit kendi başına hayatı tehdit edecek ölçüde önemli bir durum olmasa da hayat kalitesini olumsuz etkiler” dedi.
BU BELİRTİLER PANİK ATAĞIN HABERCİSİ OLABİLİR
Panik atağın hiçbir işaret vermeden rastgele bir vakitte meydana gelebileceğini söyleyen Başlı, atak sona erdiğinde kişi kendini yıpranmış ve yorgun hissedebileceğini söyleyerek, “Panik atak sırasında, mevt korkusu, kendini tehlikede hissetme, denetimi kaybetme, terleme, nabızda hızlanma, titreme, nefes darlığı, kişinin boğazı sıkılıyormuş üzere hissetmesi, karın krampları, sıcak basması, baş dönmesi, sersemlik, baş ağrısı üzere belirtiler görülebilir. Panik atak ile ilgili en sorunlu durumlardan birisi atak geçiren bir kişinin tekrar atak geçireceğine dair ağır bir endişe duymasıdır. Kişi, tekrar panik atak geçirmemek için atağı tetikleyebilecek durumlardan kaçınır” diye konuştu.
RUHSAL VE TOPLUMSAL BİRÇOK ETKEN BULUNUYOR
Panik atağın riskini artıracak pek çok ruhsal, toplumsal, ekonomik, çevresel etken sayılabileceğini söyleyen Dr. Başlı, “Sevilen bir yakının önemli bir hastalık geçirmesi yahut hayatını kaybetmesi.Cinsel hücum, trafik kazası üzere travmatik bir olay yaşanması. Bebek sahibi olmak, boşanmak, üniversiteden mezun olmak üzere hayatı büyük ölçüde değiştirecek durumların ortaya çıkması. Çocukluk periyodunda ruhsal ve fizikî istismara maruz kalmak. Sarsıntı, yangın, sel üzere doğal afetleri yaşamak, afetlerden ziyan görmek. Pandemi sürecinde olduğu üzere daima hastalık kapma yahut ölme korkusu taşımak üzere olaylar, panik atak gelişimini tetikleyebilir” dedi.
Başlı, koronavirüs dehşetinin yanına sarsıntı üzere bir doğal afetin eklenmesinin telaş düzeyini iyice artıracağına dikkat çekerek, “Panik bozukluk gelişimde tesirli olan çeşitli genetik, toplumsal ve fizikî farklılıklar vardır. Birtakım bireyler, olaylar karşısında daha telaşlı ve karamsar hisler besleyebilir. Bu bireyler, panik atak geçirmeye daha eğilimlidir. Bahsi geçen şahıslar, gerilimle karşı karşıya kaldığında olayın üstesinden gelemeyeceğini düşünerek paniğe kapılır. Bu sebeple görece kolay ve tahlili kolay bir olay karşısında bile çok reaksiyon gösterebilir” sözlerini kullandı.
“PANDEMİ VE ZELZELELER KAYGIYI ARTIRDI”
Bilhassa 2020 yılında korku bozukluğunun beşerler ortasında yaygınlaştığını söyleyen Uzm. Dr. Başlı, “Panik atak, ortada besbelli bir neden yokken ani başlangıçlı ağır endişe ve dert hissidir. Bu durum ekseriyetle tetikleyici bir olaydan sonra meydana gelir. Tetikleyici olaylara örnek vermek gerekirse son devirlerde yaşanan İzmir zelzelesi ve hala içerisinde bulunduğumuz pandemi süreci bu olaylar ortasında. Şiddetli bir sarsıntı sonrası korkmak ve kaygılanmak epey doğaldır. Lakin olay üzerinden makul bir müddet geçtikten sonra hala panik halinin devam etmesi, kişinin yardıma gereksinimi olduğunu gösterir” dedi.
PANİK ATAĞIN ÜSTESİNDEN NASIL GELİNİR?
Panik atak hastalarına psikoterapiyi öneren Uzm. Dr. Başlı, kelamlarını şöyle tamamladı: “Panik atak sürecinin yönetilmesinde temel adım kişinin durumu fark etmesidir. Tasa ve endişelerini belirleyen kişi, bu hislerin üzerine giderek durumla yüzleşebilir. Ayrıyeten gerilim idaresini kolaylaştıracak yoga, nefes antrenmanları üzere uygulamalar da telaş seviyesini azaltabilir. Kendi başına panik atak sorununu aşamayan kişinin profesyonel bir yardım alması yararlı olur. Panik bozukluk tedavisi, atak sıklığının ve şiddetinin azaltılmasını sağlar. Tedavide en sık başvurulan prosedür psikoterapidir. Psikoterapi, atakların hangi durumlar sonucu geliştiğini ve ataklarla nasıl başa çıkılabileceğini anlamaya yardımcı olur. Bireyde panik atağa sebep olan tetikleyici olayların bir çeşit provası yapılarak, kişinin atak yönetme kabiliyeti kazanması sağlanır. Psikoterapinin kâfi olmadığı ya da psikoterapiye ek bir tedavi alması gereken bireylerde çeşitli ilaçlar kullanılabilir.”
Kaynak: Demirören Haber Ajansı
Haberler.com
