Uzman Ruhsal Danışman Süleyman Kahraman, toplumsal maharet eğitimlerinin her yaşta alınabileceğini söyleyerek bu eğitimlerin çocuk ve ergenlerde neden başarısız olduğuna yönelik açıklamalarda bulundu.
Toplumsal marifetlerin, sağlıklı bir bireyde olması gereken bir ekip değerli davranışları ve hünerleri içerdiğini tabir eden Beykent Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Psikoloji Kısmı Dr. Öğr. Üyesi Süleyman Kahraman, “Genel olarak bireylerin toplumsal etkileşimleri sırasındaki gözlemlenebilen ve alakalarını yürütmesini sağlayan davranışlarından bahsetmekteyiz. Bunlara örnek olarak toplumsal alaka başlatma, dinleme, hisleri söz edebilme, başarısız olunan bir durumla başa çıkma, yönergelere uyma, girişken olma, saldırgan davranışları denetim etme, alay edilme üzere güç durumlarla başa çıkabilme karşı cinsle bağları geliştirme, paylaşma, kümede sorumluluk alma üzere davranışları verebiliriz. Bu maharetler hakkında çeşitli sınıflandırmalar yapılsa da sıklıkla kelamsız bağlantı, toplumsal teşebbüs, toplumsal karşılıklılık ve toplumsal biliş olarak gruplandırıldığını görürüz. Bu marifetler çocuklar ve ergenler başta olmak üzere her yaştan bireyin başka beşerlerle münasebetlerinde kritik ehemmiyete sahiptir” dedi.
“İFADE VE İRTİBATTA ZAHMET ÇEKEBİLİRLER”
Toplumsal maharet eksikliği olan bireylerin günlük hayatlarında çeşitli zorluklar yaşadıklarını söyleyen Kahraman, sözel olmayan irtibat sıkıntıları olanların, oburlarının sözel olmayan ipuçlarını okumakta ve anlamakta yahut yüz sözleri, jestler ve vücut lisanlarıyla niyetlerini, hislerini ve niyetlerini açıkça söz etmekte zahmet çekebildiklerini belirtti.
Toplumsal teşebbüs zahmeti çekenlerin, toplumsal etkileşimlerle ilgili dehşet, tasa yahut ilgisizlik nedeniyle diğerleriyle etkileşime girmekte zorlanabildiği konusunda uyaran Kahraman şu sözleri kullandı:
“Sık sık etkileşim de başlatabilirler lakin başlangıçları ekseriyetle yanlış zamanlıdır yahut yanlış tasarlanmışlardır. Toplumsal karşılıklılık zahmeti çekenler, tek taraflı etkileşimlerde bulunabilirler; bu etkileşimlerde ya bütün konuşmayı yaparlar ya da diğerlerinin davranışlarına karşılık veremezler ve diğerleriyle sohbetlere dayanamazlar. Son olarak, toplumsal bilişsel zahmetleri olanlar, toplumsal normları, gelenekleri ve pahaları bilme ve manaya, bakış açısı alma (empati) yahut toplumsal durumlarda öz farkındalık konusunda sorun yaşayabilir. Çocuk ve ergenlerin de bunlar üzere çeşitli toplumsal maharet eksikliği yaşamalarının onların hayatlarını nasıl zorlaştırabileceğini kestirim etmek güç değil. Çocuk ve ergenlerin bu marifetlere hayli muhtaçlığı vardır zira daha iyi toplumsal marifetlere sahip çocuklar, akranları tarafından daha iyi kabul görme, daha iyi başa çıkma marifetlerine sahip olma ve daha iyi okul ve toplumsal ahenk sağlama eğilimindedir.”
“SOSYAL MAHARET EĞİTİMİ HER YAŞTA ALINABİLİR”
Kahraman, toplumsal marifetlerin edinilmediğini, bunların öğrenilmelerinin gerektiğini tabir ederek, çocukların bu hünerleri yanlışsız biçimde kazanabilmesi konusunda uyardı:
“Çoğumuz bu tıp maharetleri örtük olarak edinebiliyor olsak da, çocukların bunlar hakkında ne yapacakları ve ne vakit yapacakları açıkça öğretilmeleri gerekir. Bu nedenle, toplumsal marifetlerini değiştirmek ve onlara toplumsal olarak uzman yetişkinler olmaları için gereksinim duydukları bilgi ve maharetleri vermek için bilhassa bu marifetlerde sorun yaşayan çocuklarla çeşitli çalışmalar yapılır. Bu çalışmalar toplumsal marifet eğitimi olarak bilinmektedir.”
Toplumsal maharet eğitiminin, her yaştan birey için toplumsal etkileşimlerini güçlendirmek ve öz kontrollerini geliştirmek için kullanılan ruhsal ve eğitsel bir müdahale olduğunun altını çizen Kahraman, “Bu çeşit eğitimler çeşitli toplumsal durumlarda tesirli olmak için yetişkinlerin, ergenlerin ve çocukların itimat geliştirmelerine yardımcı olur. Toplumsal marifet eğitimi yoluyla, bireyler toplumsal etkileşimde kullandıkları göz teması, el sıkışma ile selamlama, gülümseme, sırayla konuşma yahut konuşma başlatma üzere davranışlarını, bir durumun toplumsal bağlamını kıymetlendirme, öteki insanların kelamlı ve kelamlı olmayan davranışlarını gözlemleme üzere toplumsal bilişlerini geliştirebilirler” tabirlerini kullandı.
“EVDEKİ SIKINTILAR TOPLUMSAL HÜNERLERİ ETKİLEYEBİLİR”
Çocuk ve ergenlere uygulanan toplumsal maharet eğitimlerinin çocuğun gereksinimleriyle örtüşmesi gerektiğini söz eden Kahraman, toplumsal marifet müdahale eğitim programlarının tipik olarak tüm maksat bireylere tıpkı toplumsal maharetleri öğrettiğini söyledi. Buna nomotetik yaklaşım dendiğini tabir eden Kahraman, “Bu yaklaşım eğitime katılan çocukların gereksinimlerinin tıpkı olduğunu ve herkesin tıpkı formda eğitim verilmesi gerektiğini varsayar. Lakin genelde durum bu türlü değildir. Her çocuk ve ergenin kendine has özellikleri, muhtaçlıkları ve sıkıntıları vardır. Bu yüzden toplumsal maharet eğitimlerinin daha kişiselleştirilmiş olması gerekir. Bu da idiografik yaklaşımdır. Bir başka tabirle toptancı değil de ferdî olarak müdahaledir. Toplumsal marifet eğitimlerinin birçok toptan müdahale anlayışında olduğu için kişisel muhtaçlıkları karşılamada yetersiz kalabilmektedir” dedi.
Başka bir başarısızlığın ise toplumsal marifet eğitimlerinin yapay bir ortamda gerçekleşmesinden kaynaklı olduğunu vurgulayan Süleyman Kahraman, “Çocuk ve ergenlerin doğal etraflarında yaşadıkları tecrübeleri ve zorlukları toplumsal marifet eğitimlerinin yapmacık ortamlarında temsil etmek ve bunlarla ilgili baş etme marifet öğretmek kolay bir durum değildir” tabirlerini kullandı.
Kahraman, toplumsal marifet eğitimlerinde mühlet kısıtlamasının da başarısızlık için öteki bir sebep olabileceği söyleyerek şu sözleri kullandı:
“Genelde bu cins eğitimler 6-8 oturum ortası 45-90 dakika olarak uygulanır. Bu mühletler gerek duyulan maharetlerin öğrenilmesi, geliştirilmesi pratiğinin yapılması, çocuklara geri bildirim verilmesi ve çocukların gelişimlerinin takip edilmesi için kâfi değildir.”
Kaynak: Demirören Haber Ajansı
Haberler.com
