Bilecik’te yemyeşil tabiat örtüsü içindeki orman köyünde yaşayan vatandaşlar, yaklaşık çeyrek asırdır ekmeklerini mangal kömüründen çıkarıyor.
Sabahın birinci ışıklarıyla işe başlayan Hasandere köylüleri, Orman İşletme Müdürlüğünce kısma ayrılan meşe ağaçlarını motorlu testerelerle kesiyor.
Sistemli halde yığarak küçük bir zirve haline getirdikleri odunların üzeri ile etrafını meşe yaprağı ve toprakla kapatan Hasandereliler, günlerce yavaş yavaş yanan ateşin başında nöbet tutuyor.
Alevlerin sıcaklığı ve etrafı karartan dumanın içinde günde 15 saate yakın ter döken köylülerin ellerinden, yüzlerinden is eksik olmuyor. Köylüler, ayda ortalama 10 ton ürettikleri mangal kömürünü etraf vilayetlere pazarlıyor.
Ayıklama, seyreltme hedefiyle kesilen meşe odunlarını kullanıyorlar
Muhtar Erkut Akmanlar, AA muhabirine, 35 haneli olan köyün 1800’lü yılların ikinci yarısında bölgeye yerleşen ataları tarafından kurulduğunu söyledi.
Hasandere’de meşe kömürü üretiminin çok eskiye dayandığını fakat vakitle terk edildiğini belirten Akmanlar, “Kömürün et mangal, restoran üzere yerlerde muhtaçlık duyulması ve maddi karşılığının oluşmasıyla köylülerimizle oturduk konuştuk, ‘Kömür ruhsatı alalım, köyde kömür yapılsın’ diye karar verdik. 20-25 seneyi buldu.” diye konuştu.
Akmanlar, üretimin çok sıkıntı ve birçok basamak gerektiren bir iş olduğunu vurguladı.
Ayıklama, kömür için seyreltme maksadıyla ormandan kesilen odunları kullandıklarını lisana getiren Akmanlar, şu bilgileri paylaştı:
“Odunlar dizilir, saman ve ot geçmesin diye ıslatılıp etrafı sarılır. Daha sonra da üzerine toprak örtülür. Bundan sonra ateşleme etabı vardır. 1-2 saat yanar. Büsbütün tutuştuğunu anladığımız vakit üstünden kapatırız. Altından hafif bir delik açılır. Yavaş yavaş yanar, içindeki odunun ölçüsüne nazaran gün değerlidir. 1 ton koyarsan 3-5 günde yanar. 10 ton koyarsan 15 günde yanar. Odunu kesip getirmesi, ocağı ateşlemesi, kapatması burada tozun içinde sıkıntı oluyor. Kömür ocağında çalışanların madende çalışanlardan farkı yok. Babadan oğula gidiyor. Çok iyi bir para değil fakat peşin para olduğu için beşerler buna yöneldi.”
“Evladın üzere yanında bakıyorsun ki sana para kazandırsın”
Üreticilerden Eser Kayhan da 33 yaşında olduğunu, babasından öğrendiği mesleği 20 yıldır sürdürdüğünü anlattı.
Kaynak: Anadolu Ajansı / Yavuz Emrah Sever
Haberler.com
