TUNCELİ (DHA) – TUNCELİ’nin binlerce yıllık tarihini yansıtan ve Alevilik ritüellerinin ağır olarak sergilendiği dünyadaki tek müze olan Tunceli Kent Müzesi, 67 ülkenin müracaatta bulunduğu Avrupa Müze Akademisi’nin (EMA) düzenlediği ‘Micheletti Award’ müsabakasında finale kaldı.
Tunceli’de, Avusturya ve Alman mimarisiyle tasarlanıp, 1935 yılında askeri kışla olarak inşa edilen, daha sonra ise Ulusal Emlak Müdürlüğü’ne devredilerek, 65 ailenin kaldığı memur lojmanı olarak kullanılan bina, ‘Erken Cumhuriyet Devri Yapısı’ özelliği nedeniyle, Kültür Varlıklarını Muhafaza Bölge Şurası tarafından tescillendi. Geçen yıl onarımı tamamlanan bina, müzeye dönüştürüldü. Türkiye’nin en kıymetli etnografya, arkeoloji ve inanç müzelerinden olan Tunceli Kent Müzesi’nde, Paleolitik devirden Cumhuriyet periyoduna kadar, yaklaşık 2 bin tarihi eser sergileniyor. Eserler içerisinde en dikkat çeken ise, Keban Baraj Gölü’nün altında kalan Sakyol köyünün kuzeydoğusunda doğal bir dorukta bulunan, Pulur Höyüğü’nden çıkarılan kutsal ocak. Kutsal ocak, Anadolu’daki alevi kültürünün birinci simgelerini taşıyor. Kentin yazılı tarihi ile evrak, evrak ve fotoğraflarının bulunduğu müzede, kütüphane, Alevilik, arkeoloji ve etnografya kısımları de yer alıyor.
Tunceli Kent Müzesi’ni, dünyadaki başka müzelerden ayıran en değerli özelliklerden biri Alevilik ritüellerinin sergilendiği kısımların yer alması. İnanç kısmında, Alevi inancına mensup aşiretlerin soy şecereleri, koç başlı mezarlar, duvardaki panolar ve ekranlarda; Aleviliğe ilişkin tüm bilgilerin dışında, UNESCO tarafından 2010 yılında ‘Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi’ne de alınan Alevi- Bektaşi ritüelleri sergileniyor. Alevi inancına ilişkin folklorik kıyafetlerle, semaha duran ve güneşe dönüp dua eden, gerçeğini birebir yansıtan bal mumu heykel de müzede yer alıyor.AVRUPA’NIN EN İYİ ÖDÜLÜNDE FİNALE KALDIAvrupa Müze Akademisi’nin her yıl düzenlediği ‘Micheletti Award’ yarışına 67 ülke müracaat yaptı. Tunceli Kent Müzesi de yarışa başvurdu. Müzeye gelerek incelemelerde bulunan jüri, müzeyle ilgili rapor hazırladı. 18-20 Kasım 2021 yılında yapılan değerlendirmeler sonucunda ise müze, ikinci elemelerden de muvaffakiyet ile çıkıp finale kaldı.Konuyla ilgili Kültür Varlıkları ve Müzeler Müdürlüğü toplumsal medya hesabından, “2018’de ziyarete açtığımız Göbeklitepe Ören yerimiz, 2019’da ziyarete açtığımız Van Müzemiz ve 2020’de ziyarete açtığımız Tunceli Müzemiz, Avrupa Kurulu himayesindeki European Museum Forum tarafından düzenlenen, ‘Avrupa Yılın Müzesi Mükafatı 2022’de finale kaldı’ paylaşımı yapıldı.’FİNALE KALMAK BİZİ MEMNUN ETTİ’Kültür ve Turizm Vilayet Müdürü İsmet Hakan Ulaşoğlu, Tunceli Kent Müzesi’nin finale kalmasının kendilerini memnun ettiğini belirterek, “Henüz bir yaşını doldurmayan müzemiz, geçtiğimiz yıl yaptığımız müracaatla Avrupa’da yılın müzesi müsabakasında finale kaldı. Güçlü adaylarımız ortasından bizim finale kalmamız hakikaten bizi sevindirdi. İnşallah birincilik ödülüyle bu finali tamamlarız ve ödülümüzü aldığımız vakit Tunceli’ye ve Tunceli insanına armağan edeceğiz” dedi.’BİRİNCİLİK BEKLİYORUZ’
Tunceli Kent Müzesi Müdürü Kenan Öncel, alevi ritüellerinin sergilendiği tek müze olduklarını, yarışta da birincilik beklediklerini belirterek, “Bu, Avrupa’daki en itibarlı ödüldür. 67 ülkenin müzeleri bu platforma başvurusunu yaptı ve kabul süreci başladı. Müzemiz, yalnızca arkeoloji ve etnografyadan oluşmuyor. İçinde Tunceli’nin bitki çeşitliliğini, florasını anlatan sergilerimiz de var. Alevilik ile ilgili kutsal ocaklarımız, bal mumu heykellerimiz ve şecerelerimiz var. Cumhuriyet periyodu yapıtları ve yörede hakim olan koç başlı mezar taşları var. Arkeloji ve etnografyanın yanında tam kenti anlatan bir müzeyiz. Müsabakada argümanımız, çok çeşitli olmamız ve 7 farklı standımızın olmasıydı. Ülkemizde son yıllarda çağdaş müzecilik manasında atılımlar oldu. Bu mevzuda Kültür ve Turizm Bakanlığımız ve valiliğimiz, Kültür Varlıkları ve Müzeler Müdürlüğümüz çok hoş işler yapıyor” diye konuştu.