Türk Tabipleri Birliği, Türkiye’de pandeminin 6. ayında hangi tespit ve önerilerde bulunuyor?

Türk Tabipleri Birliği (TTB), “COVID-19 salgınında 6. Ay Kıymetlendirme Raporu”nda 95 sıhhat çalışanın hayatını kaybettiğini açıkladı. 812 sayfalık raporda COVID-19 pandemisi sürecinde kamu hastanelerinin durumundan sıhhat çalışanlarının vücut ve ruh sıhhatine, salgındaki sınıfsal eşitsizlikten COVID-19 hastalarının tedavisini gerçekleştiren tabiplerin deneyimlerine kadar birçok başlığa yer veriliyor.

TTB COVID-19 İzleme Konseyi üyelerinin Pazartesi günü düzenledikleri basın toplantısında; salgına dair dataların şeffaf ve muteber olması, sıhhat çalışanlarının nitelikli esirgeyici ekipman eksikliği yaşamaması, test sayısının arttırılması, kısıtlamaların kamu ve özel bölüm çalışanlarının tümünü kapsaması ve salgından en çok etkilenen kümelerin belirlenerek onlara özel tedbirler alınması mevzularına dikkat çekildi.

Ayrıyeten mahallî idarelerin salgınla gayretin bileşeni haline getirilmesi ve pandemi uğraşının ferdî tedbirlere bırakılmayıp, suçlama ve damgalama yapılmadan kamusal tedbirlerle yetkinleştirilmesi gerektiği tabir edildi.

TTB Lideri Sinan Adıyaman, Türk Tabipleri Birliği Kanunu’na nazaran birliğe üye olan doktorların hak ve menfaatlerini müdafaa misyonları olduğunu hatırlattı.

Sinan Adıyaman, “halkın sıhhatini korumak için faaliyetlerde bulunmak, halk sıhhati ve tıp alanındaki meselelerde resmi makamlarla karşılıklı işbirliği yapmak” üzere yükümlülükleri olduğunun altını çizdi.

Sıhhat çalışanları Nisan ayına nazaran iki kat fazla enfekte oluyor

Milletlerarası Çalışma Örgütü, Memleketler arası Toplumsal Güvenlik Teşkilatı ve Avrupa İş Sıhhati ve Güvenliği Ajansı’na nazaran COVID 19 hastalığının sıhhat çalışanları için meslek hastalığı olarak kabul edilmesi gerekiyor.

TTB de COVID-19’un tıpkı Almanya, Belçika, İtalya ve Kanada’da olduğu üzere Türkiye‘de de sıhhat çalışanları için meslek hastalığı olarak tanımlanması gerektiğini vurguluyor.

Sıhhat Bakanlığı bilgilerine nazaran Türkiye’de sıhhat çalışanlarının öteki yurttaşlara nazaran daha yüksek oranda hastalandıklarını söz eden TTB’den Dr. Osman Elbek, “Sağlık çalışanları 29 Nisan’da toplumdan yaklaşık 5 kat daha fazla hastalanıyordu. 2 Eylül’e gelindiğinde bu oran 8 buçuk kata çıktı” diyor.

Elbek’e nazaran sıhhat çalışanlarının 29 Nisan’a nazaran neredeyse iki kat daha fazla hastalığa yakalanıyor olmalarının ardındaki sebepler çeşitlilik gösteriyor.

Nisan periyodunda pandemiye karşı uğraş çabucak hemen tüm branşlardan tabiplerin misyon aldığını söyleyen Elbek, şu an bu yükün daha çok acil, ağır bakım, göğüs hastalıkları ve enfeksiyon hastalıkları üzere alanlarda vazifeli sıhhat çalışanlarının omuzlarında olduğunu belirtiyor ve bu durumun COVID-19 ile çaba eden tabiplerin mesai müddetlerini uzatarak virüs bulaşma riskini artırdığını söz ediyor.

Tabip ayrıyeten, TTB’ye bilhassa birinci basamaktan gelen geri bildirimlere nazaran hami ekipmanların da eskisi kadar nitelikli olmadığının gözlendiğini aktarıyor:

“Sağlık çalışanları o kadar tasa verici seviyede bir değersizlik ve tükenme hisleri içerisindeler ki istifa ederek ve ruhsal takviyeyle ayakta durmaya çalışıyorlar. Bu kadar büyük bir yükün altına girmiş sıhhat çalışanlarını kaybedersek pandeminin altından kalkamayız.”

Salgın en çok sanayi mahallelerinde ağırlaşıyor

Sıhhat Bakanlığı salgının başından bu yana kısıtlı bilgi paylaşmakla ve salgının gerçek boyutunu gizlemekle eleştiriliyor.

TTB’nin raporuna nazaran İngiltere; ayrıntılı test sonuçları, hastane kapasite kullanımı, vefat ayrıntısı, fazladan vefatlar, bölge bazında bilgi, vilayet bazında bilgi, karantina ayrıntısı, yaş, cinsiyet, bilgilere elektronik erişim ve tarama raporlarını kamuoyu ile paylaşıyor. Türkiye ise bunlardan yalnızca, bölge bazında bilgi ve yaş ile cinsiyet bilgisini paylaşıyor.

Raporda, kısıtlı bilgi paylaşımının pandeminin izlenmesini zorlaştırdığı ve hangi kümelerin daha çok risk altında olduğu tespit edilerek o kümelere özel esirgeyici siyasetler geliştirilmediği tabir ediliyor.

Hayat Meskene Sığar (HES) uygulaması üzerinden İstanbul’un virüs yoğunluk haritasından binlerce fotoğraf çekerek bu yoğunluk alanlarını kentin sosyo-ekonomik demografisini gösteren haritalarla kıyasladıklarını tabir eden Elbek, İstanbul’da en çok COVID-19 olayının görüldüğü bölgeler ile orta ve orta-alt sosyo-ekonomik pozisyonlara işaret eden bölgelerin büyük oranda örtüştüğünü söylüyor.

Örneğin Kadıköy’ün kıyı şeridinde virüs yoğunluğu az gözlenirken, Fikirtepe’ye gerçek çıkıldıkça virüs yoğunluğunun arttığı gözleniyor.

Ambarlı, Pendik, Tuzla liman bölgesi, Zeytinburnu, Güngören, Gaziosmanpaşa, Bayrampaşa etrafı de COVID 19 yoğunluğuna maruz kalan bölgeler ortasında yer alıyor.

“D-100 otoyolu artık bir otoyol değil, COVID 19 için bir sınıfsal sınır” diyen Elbek, otoyolun kuzeyindeki mahallelere çıkıldıkça salgın yoğunluğunun kat be kat arttığını belirtiyor.

Bu bağlamda İstanbul, Güneydoğu Anadolu ve Doğu Marmara’da yaşanan yüksek mevt suratının da incelenmesi gerektiğini söz ediyor.

haberler.com/haber/2020/09/22/turk-tabipleri-birligi-turkiye-de-pandeminin-2-13618693_o.jpg”/>

Halk Sıhhati Uzmanı Prof. Dr. Kayıhan Pala da salgın yayılımında bölgeler ortasında çok önemli farklılıklar olduğunun altını çiziyor.

Artan olay ve vefat sayıları düşünüldüğünde Türkiye’de yeni bir kapanma devrinin bilim insanlarınca tartışılabilmesi için vilayet hatta ilçe bazında dataların şeffaflıkla paylaşılması gerektiğini söyleyen Pala, bakanlığın yayımladığı 30 Ağustos haftasına ait durum raporuna nazaran, Batı Marmara’da yeni olgu görülme sıklığının Orta Anadolu’ya nazaran 18 kat fazla olduğunu hatırlatıyor.

Rapordaki öteki tespitler ne?

TTB, yeni olağana geçerken 4 Mayıs tarihinde bilhassa yaz turizminin ağır olduğu kentlerde seyahat serbestisi başladığını fakat kent hadise bilgisi verilmeden bu uygulamaya geçilmesinin salgın açısından kritik bir uygulama olduğunu kaydediyor.

Virüs bulaştırma katsayısının (R0) 1’in üzerine çıktığında atılan olağanlaşma adımlarından geri dönülmesi gerektiğini lakin Bakan Koca’nın R0 katsayısını 1,56 olarak açıklamasına karşın 11 Mayıs tarihinde AVM’lerin açılması kararından geri adım atılmadığı hatırlatılıyor.

Raporda Türkiye’nin filyasyon çalışmalarına geç başladığı değerlendirmesine yer verilerek, TBMM Sıhhat Komitesi’nde sunulan tabloya nazaran Türkiye’de 18 Nisan tarihine dek filyasyon çalışmasının yapılmadığı ve Ağustos’dan bu yana yeni filyasyon oranının ne olduğunun açıklanmadığı ortaya koyuluyor.

TTB’ye nazaran, 11’i Türkiye’de olmak üzere dünya genelinde 176 aşı çalışması yürütülüyor olmasına karşın önümüzdeki yaz aylarına kadar aşı hayata geçemeyecek.

Hasebiyle tedavi tekniklerinin de gözden geçirilmesi gerektiğini belirten Dr. Elbek, “Yan tesiri olan ve tesirli olduğu bilimsel olarak gösterilemeyen Hidroksiklorokin, aksini bildiren yeni klinik çalışma sonuçları olmadıkça, COVID-19’un asemptomatik, ayakta ya da yatan, hafif, orta, ağır formlarının tedavisinde kullanılmamalıdır” diyor.

haberler.com/haber/2020/09/22/turk-tabipleri-birligi-turkiye-de-pandeminin-3-13618693_o.jpg”/>

Raporda, aile hekimlikleri ve ilçe sıhhat müdürlükleri ortasında filyasyon ve birinci basamak izlem sürecini yürütmeye yönelik işbirliğinin hala oluşturulamadığı ve aile doktorlarının kendilerine ulaşan hastaların problemleri çözebilmekte sorun yaşadığı aktarılıyor.

Hastaların filyasyon takımlarının kendilerine ulaşmadığı, ilaç getirilmediği, karantinalarının kaldırılmadığı, istirahat raporu alamadığı, denetim testi yaptıramadığı, temaslı yakınlarına test yapılmadığı üzere pek çok sebeple aile doktorlarını aradığı lakin “ilçe sıhhat müdürlükleriyle bir türlü sağlanamayan koordinasyon” sebebiyle sonuç alınamadığı kaydediliyor.

haberler.com/haber/2020/09/22/turk-tabipleri-birligi-turkiye-de-pandeminin-4-13618693_o.jpg”/>

Ayrıyeten Birinci Basamakta COVID-19 Pandemisine Ait Durum Araştırması’na nazaran Aile Sıhhati Merkezleri’nin yüzde 81’inde sıhhat çalışanlarına denetim emelli PCR testi, yüzde 84’ünde de denetim maksatlı antikor testi uygulanmadığı belirtiliyor.

TTB ayrıyeten kent hastanelerinin açılması sebebiyle bilhassa kent merkezlerinde kapatılan hastanelerin tekrar tam kapasiteyle ve “gecikmeden” açılması gerektiğini söz ediyor.

Haberler.com