Günlük hayatta besin desteklerinin kullanım oranı pandemiyle birlikte arttı. Dr. Öğr. Üyesi Ayla Ünver Alçay bu artışla ilgili “Besin desteklerinin Kovid-19 üzerindeki tesirleri ve birçok desteğin yüksek dozajda kullanımının potansiyel yan tesirleri şimdi tam olarak bilinmemektedir. Bu nedenle, besin desteklerinin, vitamin ve minerallerin, yüksek ölçüde alımından kaçınmak gerekir” dedi.
İstanbul Aydın Üniversitesi (İAÜ) Anadolu BİL MYO Besin Sürece Kısım Lideri Dr. Öğr. Üyesi Ayla Ünver Alçay Kovid-19 devrinde alınan besin destekleri için “A, C, D ve E vitamini üzere vitaminler ile çinko, bakır, selenyum ve demir üzere minerallerin sağlıklı bağışıklığın sürdürülmesinde değerli rolleri bulunmaktadır. Kovid-19 pandemisinde bu vitamin ve minerallerin aktifliği hem bilimsel alanda ve hem de medyada çok geniş olarak tartışılmaya başlanmıştır” tabirlerini kullandı.
PROPOLİSİN ASTIMI KÖTÜLEŞTİREBİLECEĞİ DÜŞÜNÜLÜYOR
Bu süreçte propolisin halk tarafından yaygın olarak kullanıldığını belirten Alçay, “Bazı uzmanlar propolisteki kimi kimyasalların astımı daha da kötüleştirebileceğini düşünmektedir. Propolis kullanmak, kanama bozukluğu olan şahıslarda, ameliyat sırasında ve sonrasında kanama riskini artırabilir. Ameliyattan 2 hafta evvel propolis almayı bırakmak gereklidir” dedi.
“D VİTAMİNİ FAZLASI ZEHİRLENMEYE YOL AÇABİLİR”
“D vitamini de pandemi devrinde sıklıkla kullanılmaktadır” diyen Alçay, “D vitamini fazlası zehirlenmelere ve böbrek hastalıklarına yol açabilir ve bu nedenle ölçüm yapılmadan gereksiz ölçüde D vitamini desteği muhakkak alınmamalıdır. Güçlü bir bağışıklık için, sağlıklı ve istikrarlı beslenme ile kâfi dozda vitamin ve mineral alımı hayli değerlidir. Lakin fazla ölçüde alınan desteklerin sıhhate ziyanlı olabileceği unutulmamalıdır” sözlerini kullandı.
“C VİTAMİNİ KOVİD-19’DA TESİRLİ Mİ?”
C vitamininin bedenin gereksinimi kadar alınması gerektiğini belirten Dr. Öğr. Üyesi Ayla Ünver Alçay “C vitamini, bağışıklık sistemini güçlendirmede ve enfeksiyondan korunmada epeyce değerli bir vitamindir. Kâfi C vitamini alımı yetişkin ve yaşlı erkekler için 110 mg/gün, bayanlar için 95 mg/gün olarak belirlenmiştir. Sigara içenlerde bu muhtaçlık artar. Enfeksiyon devrinde bedenin C vitamini gereksinimi en az 10 kat artmaktadır. Kovid-19 hastalığına yakalanmamak için de kişinin günlük C vitamini muhtaçlığı kadar vitamin alması kâfi olur. Daha fazla C vitamini almak, bedenin daha fazla C vitamini depoladığı manasına gelmez. Günlük olarak taze zerzevat meyve tüketen bireylerde C vitamini eksikliği görülme mümkünlüğü düşüktür. Bir adet orta uzunluk portakal tüketimi, günlük C vitamini muhtaçlığının yaklaşık yüzde 75’ini karşılar. Alınan desteklerin prospektüsünü kesinlikle okumalı ve gereğinden fazla tüketilmediğinden emin olunmalıdır. C vitamini destekleri birtakım kemoterapi, radyosyon tedavileri ve kolesterol ilaçları ile etkileşime geçerek birtakım yan tesirlere sebep olabilir. C vitamininin, koronavirüs enfeksiyonu üzerindeki tesirlerinin ne olduğu hala araştırılıyor. Kritik durumdaki Kovid-19 hastalarında IV (damar içi) yoldan C vitamini vermenin iyileşmeye katkı sağlayacağına dair çalışmalar mevcut. Akciğer hasarı oluşmuş ağır bakım hastalarına vitamin C eklenmesiyle mevt riskinin yaklaşık yüzde 20 azaldığı gösterildi. Kovid-19’un ağır olarak seyrettiği bireylerde damar içi olarak yüksek dozlarda (10-20 g/ gün) C vitamini takviyesinin olumlu tesirleri olabileceği ileri sürülüyor. Yapılan çalışmalarda bahsedilen ve hastalara iyi geldiği belirtilen yüksek doz C vitamini destekleri damar yoluyla ve sadece hastaneye yatacak kadar makus durumdaki hastalara verilmiştir. Ama şimdi ağız yolu ile alınan yüksek doz C vitamini desteklerinin hastalığa yardımcı olup olamayacağını gösteren net bir bulgu yok. Tersine ağız yoluyla yüksek C vitamini alımı ishal ve mide bulantısı üzere yan tesirlere sebep oluyor” tabirlerini kullandı.
BESİN DESTEKLERİ DOKTORA DANIŞILMADAN KULLANILMAMALI
Dr. Öğr. Üyesi Ayla Ünver Alçay, “Takviye almak kimi riskler taşır. Pek çok destek, bedende güçlü tesirlere sahip olabilen faal hususlar içerir. Bilhassa yeni bir eser alırken makûs reaksiyon muhtemelliğine karşı her vakit uyanık olunmalıdır. Kimi destekler kanama riskini artırabilir yahut ameliyattan evvel alınırsa anesteziye yanıtınızı değiştirebilir” dedi.
Tüm desteklerin herkes için faydalı olamadığını belirten Alçay, “Bireyler etiketi okumaya bilhassa dikkat etmeli ve bir sıhhat profesyoneline başvurarak desteğin kendileri için uygun olduğundan emin olmalıdır. Destekler, sağlıklı bir diyet için gerekli olan tam öğünlerin yerini almamalıdır. Diyet destekleri sıhhatiniz için yararlı olabilir, fakat destek almak da birçok sıhhat riskleri içerebilir” sözlerini kullandı.
BAĞIŞIKLIK SİSTEMİNİ GÜÇLENDİREN ETMENLERDEN BİRİ DE SİSTEMLİ UYKU
Güçlü bir bağışıklık sistemi için tavsiyelerde bulunan Dr. Öğr. Üyesi “Bağışıklık sistemimizin yanlışsız ve sağlıklı çalışabilmesi için üç kıymetli öge vardır. Bunlardan birincisi sistemli ve kâfi bir uykudur. Günde 7-8 saat civarı karanlıkta gece uykusunun bağışıklık sisteminin devamlılığı için çok kıymetli olduğu bilinir. Bir başka bağışıklık dostu ise kâfi ve istikrarlı beslenmedir. Her besin tipinden kâfi ölçüde yapılan, rafine besinlerden uzak durulan bir beslenme formunun bağışıklık işleyişine katkıları nihaidir. Son olarak da bağışıklık katkısı çalışmalarla gösterilmiş inançlı aşılar. Bağışıklık sistemine bu saydığımız üç etmenin yararları net bir halde ispatlanmıştır” dedi.
“TAKVİYELER SAĞLIKLI BESİNİN YERİNİ TUTMAZ”
Dr. Öğr. Üyesi Ayla Ünver Alçay desteklerin besinlerden alınan vitaminlerin yerini tutmayacağını belirterek kelamlarına şöyle devam etti:
“Sağlıklı kalmak için her gün çeşitli besin hususlarına muhtaçlığımız var. Bu besinlerin kaynağı değerli. Desteklerin yiyeceklerin yerini alması amaçlanmamıştır. Destekler meyveler ve sebzeler üzere bütün yiyeceklerin tüm besinlerini ve yararlarını kopyalayamaz ve sağlıklı beslenmenin yerini tutamaz. Ekseriyetle bu vitaminleri, mineralleri ve besinleri besinlerden almaya çalışmak en iyisidir. Meyveler, sebzeler, balıklar ve öteki sağlıklı yiyecekler, bizi sağlıklı tutmak için birlikte çalışan, bir hapta bulunmayan besin öğeleri ve başka hususları içerir. Bir destekten tıpkı sinerjik etkiyi elde edemeyiz. Zira yiyecekler çeşitli vitamin ve mineraller ve ayrıyeten bir vitamin yahut mineral desteğinde bulunmayan birçok biyoaktif bileşik ve diyet lifi sağlar ve kimi destekler vitaminlerin tam olarak emilmesine müsaade vermez” diye konuştu.
Kaynak: Demirören Haber Ajansı
Haberler.com
