HACETTEPE Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Illetleri Bilim Kısmı Yöneticisi Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, koronavirüs vakalarındaki azalışın bir noktada durduğunu, bunda harika bulaştırıcıların büyük rol oynadığını söyledi. Prof. Dr. Ceyhan, “Tabi muhteşem bulaştırıcının kim olduğunu bilemiyoruz; fakat riski artırabilecek meslekler var. Sıhhat çalışanı, gişe ve danışman memurları, kasiyerler, kuaför-berberler, uçaklardaki kabin memurları, şoförler üzere. Bunları tarayarak, bu bireyleri mümkün olduğu kadar yakalamaya çalışılmalı. Yüzde 50 yakalarsanız yüzde 50 tesir eder. Çok az bir kısmı üstün bulaştırıcı” dedi.
Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, DHA’ya yaptığı açıklamada, mayıs ayında yapılan varsayımlarda salgının yaz aylarında biteceği öngörülerinin olduğunu hatırlattı. Ceyhan, “Bazı yanlış öngörüler vardı. Bunlardan bir tanesi belirtisiz vakaların bulaşı ne nispette devam ettireceği varsayım edilemedi. Ben daima ’10 katı’ diyordum, bu türlü belirtisi olmayan vaka var. Bu fazla bulunuyordu, önemsenmiyordu. Fakat gördük ki siz vakaları izole edip onların temaslılarını da bulup izole ettiğinizde de bu belirtisiz bireyler bulaştırmaya devam ettiriyor. Aşikâr bir sayının altına inmenizi önlüyor” diye konuştu.
‘HER DEVLET BİR KONUMLARDA TAKILDI’Prof. Dr. Ceyhan, 2. yanlış öngörünün ise sıcak havanın bulaşı bitireceği tarafında olduğunu belirterek, “Bundan hem vatandaşlar hem de hükümetler etkilendi. Yazın olağanlaşacağını düşündüler. Öngörülemeyen bir şey vardı; pandeminin mevsimi olmaz. Zira bir kişiden çıkıp saniyeler içinde öteki bir beşere bulaşıyor virüs. Bu da yazın başlarında acilen çabucak dünyadaki bütün memleketlerin sıradanlaşma eforlarına yansıdı. Bir taraftan da ekonomik güçlükler memleketleri, önlemleri süratle kaldırmaya yönlendirdi. Gördük ki her memleket bir konumlarda takıldı. Kimi 300-400’lerde takıldı, kimi bizim üzere 1000’ler civarında takıldı. Artık ondan aşağı indiremiyoruz” dedi.’SÜPER BULAŞTIRICILAR BU PERIYOTTA ÇOK ÖNEMLİ’Prof. Dr. Ceyhan, harika bulaştırıcıların bu periyotta çok kıymetli olduğunu lisana getirerek, “Siz vakaları azaltıyorsunuz, bir noktada duruyor. Orada işte muhteşem bulaştırıcılar büyük rol oynuyor. Tabi harika bulaştırıcının kim olduğunu bilemiyoruz; fakat bunların olabileceği ve riski artırabileceği meslekler var. Sıhhat işçisi, gişe ve danışman memurları, kasiyerler, kuaför, berberler, uçaklardaki kabin memurları, şoförler üzere. Bunları tarayarak, bu kimseleri mümkün olduğu kadar yakalamaya çalışılmalı. Yüzde 50 yakalarsanız yüzde 50 tesir eder. Çok az bir kısmı harika bulaştırıcı. Kimi özellikleri var; bir seferde ağızlarından, burunlarından çok fazla virüs çıkarıyorlar. Öksürükte, hapşırıkta o damlacıkları çok daha uzun aralığa gönderebiliyorlar. Virüsü çok daha uzun mühlet yayabiliyorlar. Sıradan bir kişi 2 hafta yayıyorsa bunlar daha uzun müddet yayıyorlar. Bunlar aşikâr meslekler içinde olduğu devir risk oluşturduğunu bildiğimiz için o meslekleri tarayarak olumlu olanları izole edebiliriz” diye konuştu.’EKSTRA BİR ŞEYLER YAPMAK LAZIM’Prof. Dr. Ceyhan, vakaları düşürmek için birtakım tedbirlerin alınması gerektiğine dikkat çekerek, şunları kaydetti: “Anlaşılan o ki ekstra bir şeyler yapmak lazım. Sokak yasakları ya da iş alanlarının kapatılması üzere tedbirlerle olmaz. Yine ekonomiyi durduramazsınız, toplumsal hayatı ortadan kaldıramazsınız. Bunlar devam ederken yapılabilecek kimi şeyler var. Bunların başında toplanmalara sayı kısıtlaması getirilmesi geliyor. Örneğin akraba, arkadaş içtimalarına 10 kişi sınırlaması olabilir. Taziye meskenlerine denir ki ‘bir anda en fazla 15 kişi olacak, onlar çıkınca malûm taraflar dezenfekte edilecek, sonra 15 kişi alınacak’ üzere. ya da ‘askere uğurlama merasiminde en fazla 20 kişi olabilir’ diye. Zira biz bunların acısını çok çekiyoruz. Bir taziye konutundan 200 vaka çıkıyor, bir ere uğurlama merasiminde 50-60 vaka çıkıyor, bir nişan yemeğinden 100 vaka çıkıyor.”‘ANADOLU’YA GİDECEKLERE TEST YAPILABİLİR’
Prof. Dr. Ceyhan, Anadolu’da mahsusen vaka artışına neden olan en kıymetli faktörlerden birinin de koronavirüsün ağır görüldüğü illerden daha düşük ortamlara gidenler olduğunu belirtti. Ceyhan, “Bu bölgelerden o vilayetlere giden bireylere gitmeden evvelki hafta içinde bir test yapılabilir ve negatifse gitmelerine müsaade verilebilir. Bir de 65 yaş ve üzerini mümkün olduğu kadar korumak lazım; fakat onları kısıtlayarak değil. Inançlı yerler tespit edilmeli. Bunu bazen yanlış anlıyorlar, ‘oraya gidebilir, buraya gidemez’ değil. Bakın ‘bu semtte şu parklar, şu sahil meydanları sizin için güvenli’ dersiniz. Bu beşerler önlemlere uyuyorlar; uymayan, onlara yaklaşan gençler” dedi.
Kaynak: DHA
Haberler.com
