Türkiye’de 29 Nisan-17 Mayıs ortası “tam kapanma” ismi verilen Covid-19 salgını tedbirleri kapsamında, İnhisar bayiler de istisna dışında kaldığı için kapalı olacak.
Birtakım market zincirlerinde de alkollü içecek satışının yasak olduğuna dair argümanlar toplumsal medyada paylaşıldı.
İçişleri Bakanlığı’nın genelgesinde alkollü içecek satışının yasaklanmasıyla ilgili bir husus yok, bu içkilerin satışını her ilin hıfzısıhha heyetleri düzenleyebilir.
Bir yılı aşan Covid-19 salgınıyla çaba kapsamında birtakım ülkeler ise alkollü içecek satışını yasaklıyor ya da kısıtlıyor. Bu ülkelerden kimilerini ve kısıtlamaların ardındaki münasebetleri derledik.
Dünya Sıhhat Örgütü’nden ‘Alkol ve Covid-19’ uyarısı
Dünya Sıhhat Örgütü’nün (WHO) Covid-19 salgını dünya geneline yayıldıktan bir mühlet sonra yayımladığı “Alkol ve Covid-19” isimli bilgi notunda, alkollü içeceklerin ziyanları sıralandıktan sonra pandemi periyodunda alkol kullanımıyla ilgili kimi tekliflerde bulunuyor:
“Alkolden kaçınarak bağışıklık sisteminizi ve sıhhatinizi koruyun, ayık kalın ve süratli karar almanız gereken durumlarda kimseyi riske atmayın, alkol alırken limitli alın ki zehirlenmeyin, ilaç kullanıyorsanız alkol kullanmayın zira alkol ilaçların tesirini azaltır.”
Alkollü içecek tüketiminin sigara kullanımını da artırdığı da belirtilen metinde, bunun da Covid-19 semptomlarının daha ağırlaşmasına yol açtığı konusunda ihtarda bulunuluyor.
Alkol kullanımı sırasında konutta bile olsa toplumsal uzaklığın korunmaması riski olduğu da birebir metinde yer alıyor. Tıpkı vakitte market alışverişlerinde konuta alkollü içecek depolamanın da konutta bulunulan periyotta alkol tüketimini artırma riskine dikkat çekiliyor. Aile içi şiddetin de alkol kullanımıyla arttığı belirtiliyor.
WHO, çok alkol kullanımının yol açtığı 60’tan fazla yaralanma ve hastalık sonucu her yıl dünya genelinde 4,5 milyon insanın hayatını kaybettiğini belirtiyor.
Pandemiyle sıhhat sistemi üzerindeki yükü artan kimi ülkeler de, bilhassa alkolden kaynaklı hastalıklar ve yaralanmaların ağır olduğu ülkeler, alkol tüketimi ve satışına kısıtlama getirerek bu yükü azaltmaya çalışıyor.
Güney Afrika
Pandemiyle birlikte en uzun müddetli ve kapsamlı alkollü içecek yasağı getiren ülkelerden biri, Güney Afrika oldu.
Yeniden WHO raporuna nazaran alkole bağlı doğal olmayan ölümlerin sayısının en yüksek olduğu ülkelerden biri Güney Afrika. Ülkede her yıl 14 binden fazla kişi alkollü şoförlerin yol açtığı trafik kazalarında ya da alkollü içecek tüketimi sonrası çıkan yaralanmalı arbedelerde hayatını kaybediyor.
Hastanelerde Covid-19 hastalarına yer kalmadığı belirtilen pandeminin başladığı periyotta, alkollü içecek satışı, tüketimi, konutlara servisi ve rastgele bir biçimde taşınması 15 Ağustos’a kadar yasaklandı.
Dünyada en fazla “aşırı alkol tüketilen” ülkelerden Güney Afrika, bu yasaklar sonucu haftalık 800-1000 ortası olan doğal olmayan ölümlerin sayısını 400’e indirmeyi başardı.
Bir bölgede yapılan araştırmaya nazaran alkollü içecek tüketiminden kaynaklı şiddet olayları sebebiyle hastaneye müracaatlarda birinci 3 haftada yüzde 55,8; kaza sonucu başvuranlar yüzde 59,9; öteki yaralanmalar sebebiyle başvuranlar yüzde 59,4 ve cinsel atak sonucu hastaneye başvuranlar da yüzde 91,6 oranında düştü. Bu da hastanelerin yükünü büyük oranda hafifletti.
Alkollü içecek kısıtlaması hafifletildikten sonra kısa bir mühlet içinde ülkedeki hastanelerin acil servislerine müracaatlar iki katına çıktı. Bu müracaatların yüzde 85’ini alkollü şahısların faili olduğu trafik kazası, bıçaklama, silahla yaralama ve fizikî şiddet sonucu hastaneye gelenler oluşturuyordu.
Bu sebeple ülkedeki sıhhat çalışanları, alkol yasaklarının devam etmesi için kampanya bile yürüttü.
İngiltere
İngiltere’de salgınla ilgili kısıtlamalar 2020’nin Mart ayı sonunda başladı. Nisan ayında yapılan bir araştırmaya nazaran, meskenden çalışan ya da idari müsaadeyle meskene kapananların yüzde 21’i konutta daha fazla alkollü içecek tüketmeye başladı.
Ülkede yaz aylarındaki gevşetme sırasında barlar ve restoranlar akşam 22.00’ye kadar açıktı.
Sonbaharda ikinci defa kısıtlamalar geldi. Aralık ayı başında barlar ve restoranlarda yalnızca alkollü içecek tüketimi yasaktı. İçkilerin yanında en az bir çeşit yiyecek siparişi zaruriydi.
Hükümet, bunu WHO’nun raporuna dayandırarak açıkladı: Besin tüketimi ve sınırlama olmadan alınan alkol, zehirlenmelere ve fizikî şiddet olaylarına yol açabilir. Birebir vakitte bağışıklık sistemini zayıflatma ve esasen berbata giden toplumsal akıl sıhhatini bozma riski vardır. Bu da sıhhat sistemi üzerindeki yükü artırır.
Bu süreçte Galler üzere kimi bölgelerde ise yemek servisi veren yerlerde alkol satışı ve servisi büsbütün yasaklandı. Sebebi, kalabalıkların toplumsal uzaklık kuralını ihlal edecek halde uzun mühlet bir ortada kapalı yerlerde kalmamasıydı.
Birebir devirde İskoçya’da da alkollü içecek satışına bu yerlerin yalnızca açık alanlarında müsaade verildi.
Aralık ayında üçüncü kere kapanma başladı. Ocak ayında Başbakan Boris Johnson, esasen yerde müşteri kabulünün yasak olduğu, yalnızca paket servis ya da gel-al servisi veren restoran ve barlardan alkollü içecek satışını yasakladı. Hükümet, bunun münasebetini açık alanlarda alkol tüketen kalabalıkların toplumsal ara kuralını ihlal etmesi olarak açıkladı.
Bu süreçte marketlerde alkollü içecek satışı devam etti.
Bunun akabinde ülkede birinci sefer 29 Mart’tan sonra park ve bahçelerde 6 bireye kadar toplanma müsaadesi verildi.
Bu süreçte de bölgesel alkol tüketimi kısıtlamaları getirildi. Örneğin Londra’nın güneyindeki birtakım bölgelerde lokal idareler, parklarda alkol tüketimini yasakladı.
İngiltere’de de pandemi sürecinde alkollü içecek tüketiminin hür bırakıldığı devirlerde, alkolden kaynaklı yaralanma ve hastalıklardan acil servislere başvuranların oranı yüzde 6,4 oranında arttı.
2019’da yapılan bir araştırma, ülke genelinde acil servislere başvuran her 5 bireyden birinin hastalık ya da yaralanma sebebi, “tehlikeli derecede alkol tüketimi”ydi. Bunun sıhhat sistemine ziyanı ise yılda 3,5 milyar sterlin oldu.
İspanya
Salgının birinci başlarda hayli sert vurduğu İspanya’da da alkollü içecek tüketimiyle ilgili bölgesel kısıtlamalar uygulandı.
Örneğin Katalonya’da gençlerin bir ortaya gelerek kapalı alanda uzun vakit geçirdiği ve olay sayılarını ortalama 7 bin artırdığı belirlenen gece kulüpleri kapatıldı. Hadiselerde düşüş görüldü lakin bu kere gençlerin sokaklarda alkollü içecek tüketirken toplumsal arayı ihlal ederek bir ortaya geldikleri gözlemlendi.
Bu sebeple sokaklarda birden fazla kişinin bir ortaya gelerek alkollü içecek tüketmesi, kısıtlamaların birinci periyoda nazaran hafifletildiği Temmuz 2020 itibariyle 15 bin Euro’ya kadar cezaya tabi tutuldu.
Ülkede yalnızca kurallara uygun alkollü içki servisi yaptığı belirlenen lisanslı yerlerde alkol tüketimine müsaade verildi. Bu yasaklar Ağustos sonuna kadar devam etti.
Alkol yasaklarının işe yaradığı görülünce, Endülüs, Aragon, Galicia, Valencia, Kanarya Adaları üzere birçok bölgede de uygulama başladı.
Başşehir Madrid’de ise tıpkı devirde alkollü içecek tüketimine müsaade verilen yerlerin gece 1’de kapatılması kararı alındı.
Hindistan
Hindistan’da birinci sokağa çıkma kısıtlamaları 25 Mart’ta için başladığında, hayati olmayan iş yerleri de kapatılmıştı. Bu sebeple alkollü içecek satışı durdu ve alkol tüketilen yerler da kapandı. Bu süreçte 41 gün boyunca alkollü içecek tüketimi, satışı ve pazarlanması da ülke genelinde yasaklandı.
Bölge ülkeleri ortasında alkol tüketiminin en fazla olduğu Hindistan’da aslında olağan periyotta uygulanan alkol yasakları (6 eyalette büyük oranda yasak) eyalet seviyesinde uygulanıyor. Bu sebeple ülke genelinde alınan kararın pratikte uygulanması, bölgesel farklılıklar gösterdi.
Hükümetin yasağı koyarken açıkladığı münasebetler bağışıklık sistemini zayıflatması, alkolün tesiri altında hijyen ve toplumsal aralık kurallarına dikkat edilmemesi ve alkolden kaynaklı şiddet olaylarının sıhhat sistemi üzerindeki yükünü azaltmaya çalışmaktı.
Lakin kimi bölgelerde tam manasıyla uygulanmazken kimi bölgelerde uydurma alkollü içecek tüketimi ve buna bağlı vefatlar görüldü.
Alkollü içecek satışından kaynaklı cürüm oranları da bu devirde arttı. Meskeninde halihazırda çok sayıda içki bulunanlar kaçak yollarla bunun satışını yaparken kapalı alkol dükkanlarında yağma ve hırsızlık olayları arttı. Ülkenin birtakım bölgelerinde ambulans dahil kamuya ilişkin kimi araçlarla meskenlere alkol servisi yapıldığı tespit edildi ve polis raporlarına girdi.
İsveç
Pandemide alkollü içecek satışını kısıtlayan bir diğer Avrupa ülkesi de İsveç oldu. Kasım 2020-Şubat 2021 ortası ikinci tepe periyodunda akşam saat 22.00’den sonra alkol satışı yasaklandı.
Pandeminin birinci tepe devrinde dünyanın geri kalanına çok daha hafif tedbirler uygulayan ülkede “alkol tüketiminden kaynaklı toplumsallaşmadan doğan bulaşların” sayısının arttığı gözlemlenince, sene sonunda yasak başladı.
İsveç hükümeti, insanların alkollü içecek tükettikçe maske kuralını da ihlal ettiğini savundu.
Koronavirüsün daha süratli yayılmasına yol açmanın yanı sıra bağışıklığı zayıflatma tesirini de vurgulayan hükümetin bu kararı, İsveç’teki birçok sıhhat kuruluşu tarafından “geç kalınmış bir uygulama” olarak değerlendirildi.
Kenya
Güney Afrika’da alkollü içecek yasaklarının sıhhat sistemi üzerindeki yükü azaltmasının akabinde başka birtakım Afrika ülkeleri de tıpkı uygulamayı yürürlüğe soktu.
Temmuz 2020’de Kenya’da tüm barlar kapandı, yemekle birlikte alkollü içecek servisi yapan yerler da akşam 19.00’dan sonra kapatıldı. Bunun sebebi de, koronavirüsün çoğunlukla alkollü içecek servisi yapan yerlerde toplumsallaşan gençler ortasında yayıldığının tespit edilmesiydi.
Tayland
Tayland’da da bu yıl yeni varyantların ortaya çıkması ve hadise sayılarının artması sonucu, birçok bölgede alkollü içecek yasaklandı. Yasak Nisan sonuna kadar geçerli. Yasağın münasebeti ise “Sorumsuzca bir ortaya gelerek toplumsallaşan insanları engellemek” olarak açıklandı.
Yasak birinci açıklandığında ise alkollü içecek satışı yapan marketlerin önünde, içki stoğu yapmak üzere bekleyen müşteriler uzun kuyruklar oluşturdu. Bunun üzerine polisin “ev partileri için özel tedbirler alacağı” duyuruldu.
Bölgesel kısıtlamaların uygulandığı ülkede birtakım bireyler de, Nisan ayındaki bir tatil için alkol yasağı olmayan bölgelere seyahat etti.
Ülkenin birçok bölgesinde marketler ve alışveriş merkezleri kapalı. Mayıs ayında bu işyerlerinin açılması planlanıyor fakat cümbüş yerleri için şimdi yine açılma kararı verilmedi.
Haberler.com